Φλόγα ζωής σε καμένους τοίχους

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι έγκλειστοι των Φυλακών Κορυδαλλού, που έδιναν και τον αγώνα της απεξάρτησης, δέχτηκαν ένα σοβαρό πλήγμα. Το καταφύγιό τους, από τη σκληρή καθημερινότητα των φυλακών, καταστράφηκε από πυρκαγιά. Ο χώρος όπου συγκεντρώνονταν για να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο, να συμπαρασταθούν, για να ξεπεράσουν την εξάρτηση, η Θεραπευτική Κοινότητα «ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ», που λειτουργούσε από τον Δεκέμβριο του 2008 μέσα στις Δικαστικές Φυλακές για τη θεραπεία και ψυχική απεξάρτηση των κρατουμένων, είχε γίνει κάρβουνο.

Δεν έμεινε τίποτα όρθιο. Τα ράφια με τα βιβλία, τα τραπέζια, οι καρέκλες, όλα καταστράφηκαν. Οι πολύχρωμοι τοίχοι έγιναν μαύροι από τις φλόγες.Το πλήγμα ήταν μεγάλο. Μια νησίδα ελπίδας, για αυτούς, δεν υπήρχε πια. Μέσα από την καταστροφή όμως ξεπήδησε και πάλι η ελπίδα. Οι κατάμαυροι από τις φλόγες και την κάπνα τοίχοι έγιναν ένα είδος καμβά. Ενα σκοτεινό περιβάλλον που αποκάλυπτε μορφές κρυμμένες μέσα του.

Οι εξαρτημένοι έγκλειστοι των φυλακών μπήκαν στη διαδικασία να αποκαλύψουν αυτές τις μορφές. Πήραν κιμωλίες και με την επίβλεψη του ζωγράφου Μανόλη Χάρου ξεκίνησαν την προσπάθεια να βγάλουν αυτές τις μορφές και τα σχήματα από το σκοτάδι της καπνίλας και να τα φέρουν στο φως. Ετσι, δίπλα στις σιδερένιες πόρτες, στα παράθυρα, άρχισαν να εμφανίζονται μορφές, σαν ανθρώπινες, σαν πρόσωπα, σαν σώματα. Ακόμη και σαν ζώα. Χωρίς συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Χωρίς τα σώματα να ορίζονται από τους κανόνες. Σαν ψυχές που αιωρούνται στο χώρο. Σαν πνεύματα που κινούνται ανάμεσα σε δύο κόσμους. Οι μορφές αυτές γέμισαν τους καμένους τοίχους κι έφεραν την ελπίδα στους φυλακισμένους που προσπαθούσαν να απεξαρτηθούν. Συνέχιζαν μέρα με τη μέρα να αποκαλύπτουν αυτές τις μορφές, σαν να προσπαθούσαν να συμφιλιωθούν με την απώλεια και να την ξεπεράσουν. Και μαζί με τις μορφές στους τοίχους άρχισε να ξαναγεννιέται στους ανθρώπους η φλόγα για τη ζωή και την ελευθερία.

Τα έργα αυτά φωτογραφήθηκαν και οι φωτογραφίες παρουσιάζονται από αύριο στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΜΜΣΤ), στη Θεσσαλονίκη. Μαζί εκτίθενται και έργα κεραμικής του ΚΕΘΕΑ «ΙΘΑΚΗ», της πρώτης ελληνικής θεραπευτικής κοινότητας που δημιουργήθηκε πριν από 30 χρόνια, και του ΚΕΘΕΑ «ΔΙΑΒΑΣΗ». Την έκθεση επιμελήθηκαν ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΜΜΣΤ, Ντένης Ζαχαρόπουλος, και ο Μανόλης Χάρος. Ο ζωγράφος διευκρίνισε χθες ότι ο ρόλος του στην όλη διαδικασία της δημιουργίας των έργων δεν ήταν άλλος παρά μόνο αυτός του θεατή. «Ημουν απλά το μάτι που κοιτούσε από απόσταση 2 μέτρων, χωρίς να επεμβαίνω ως ζωγράφος ή δάσκαλος», είπε. Η έκθεση όμως παίζει και ακόμη ένα ρόλο, όπως σημείωσε ο ειδικός βοηθός διευθυντή ΚΕΘΕΑ για τη Βόρεια Ελλάδα, Φαίδων Καλοτεράκης. «Είναι ένα μέσο πίεσης, ώστε να λειτουργήσει και η θεραπευτική κοινότητα των Δικαστικών Φυλακών Διαβατών, η οποία είναι έτοιμη εδώ και χρόνια, αλλά παραμένει άδεια, αν και μπορεί να φιλοξενήσει 86 άτομα», δήλωσε. Ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, επίτιμο μέλος του δ.σ. του ΚΕΘΕΑ, Νίκος Παρασκευόπουλος, περιέγραψε το πώς τα έργα τον είχαν αφήσει άφωνο, όταν τα πρωτοείδε σχηματισμένα πάνω στους καμένους τοίχους της κατεστραμμένης θεραπευτικής κοινότητας των Φυλακών Κορυδαλλού.

• Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 15 Απριλίου.

Του ΣΑΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ - enet.gr