Αναβολικές ουσίες, γυμναστήρια και «φουσκωτές» ψευδαισθήσεις

Κάπως έτσι είναι τα διαφημιστικά φυλλάδια
που βρίσκονται μέσα σε πολλά γυμναστήρια
της χώρας...

Η υπόθεση της δολοφονίας των δύο νέων στη Μάνη έφερε στην επιφάνεια, για άλλη μια φορά, πολλά και κρίσιμα ζητήματα. Ενα από αυτά, ιδιαίτερα σοβαρό, είναι το ζήτημα των αναβολικών ουσιών, σκευασμάτων - δηλητηρίων που διακινούνται με μεγάλη ευκολία σε πολλά γυμναστήρια όλης της χώρας και που τα κυκλώματα βρίσκουν εύκολη πελατεία κυρίως σε πολύ νεαρές ηλικίες.
Και οι τέσσερις εμπλεκόμενοι στο τραγικό περιστατικό, φέρονται πως ήταν μπλεγμένοι σε τέτοια κυκλώματα. Κι όταν μιλάμε για κυκλώματα στον τομέα των αναβολικών, μιλάμε για μεγάλες πολυεθνικές που έχουν παρακλάδια σε όλο τον κόσμο, μιας και ο τζίρος από την πώληση αναβολικών ουσιών, σκευασμάτων είναι τεράστιος και ξεπερνά κατά πολύ και αυτόν των ναρκωτικών ουσιών. Κυκλώματα που «ψαρεύουν» πελάτες που, όπως δείχνουν τα στοιχεία, είναι μικρά παιδιά από 14 ετών, πελάτες συνοικιακών γυμναστηρίων, νέοι που θέλουν να μοιάσουν σε λάιφ στάιλ πρότυπα και να γίνουν «φέτες» μέσα σε μερικές βδομάδες.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με παλιότερο δημοσίευμα του αγγλικού περιοδικού «Αρένα», οι Αρχές υπολογίζουν ότι το λαθρεμπόριο απαγορευμένων ουσιών έχει ετήσιο τζίρο που ξεπερνά τα 17,6 δισ. ευρώ! Το ποσό αυτό προκύπτει από επίσημα στοιχεία και αφορά στα μέρη του κυκλώματος που έχουν εντοπιστεί (σ.σ. βλέπε περίπτωση BALCO). Είναι προφανές ότι δεκάδες τρισεκατομμύρια επιπλέον διακινούνται παγκοσμίως προς τα ταμεία των πολυεθνικών και που βέβαια δεν έχουν αποκαλυφθεί. Τα στοιχεία είναι ανατριχιαστικά.

Επιστημονικές έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι το 14,8% των συμπληρωμάτων διατροφής που καταναλώνονται παγκοσμίως σε γυμναστήρια περιέχουν στερεοειδή αναβολικά. Στην Ευρώπη, το ποσοστό των συμπληρωμάτων διατροφής με στεροειδή αναβολικά υπερδιπλασιάζεται και εκτινάσσεται στο 30%! Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία σε ποσοστό 58%, οι αθλητές βεβαιώνουν ότι αν και γνωρίζουν το νόμο και τις συνέπειές του, παρά ταύτα δεν τους ενδιαφέρει η ποινή και η ηθική μείωση που θα υποστούν, αρκεί να ανέβουν στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου και να μην έχουν οικονομική βλάβη. Στα πορίσματα του 7ου Διεθνούς Συνεδρίου Αθλητικού Δικαίου καταγράφηκε ότι οι αθλητές, αν και γνωρίζουν ότι λαμβάνοντας απαγορευμένες ουσίες βλάπτουν σε μεγάλο βαθμό την υγεία τους, με πιθανή συνέπεια τον πρόωρο θάνατό τους, σε ηλικία 40 ετών, δηλώνουν ότι αυτό δεν τους ενδιαφέρει προκειμένου να γευτούν τη μέγιστη δόξα κατάκτησης ολυμπιακής νίκης.

Ομως, όλα αυτά, φαίνεται πως αφορούν πλέον κάθε οικογένεια που έχει παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Τα κρούσματα από τη χρήση αναβολικών συνεχώς αυξάνονται. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, 3.500.000 νέοι απάντησαν ότι έκαναν χρήση αυτών των ουσιών. Στις ΗΠΑ το 3% - 11% των μαθητών Γυμνασίου ανέφεραν ότι έκαναν χρήση τέτοιων απαγορευμένων ουσιών.

Στοιχεία παλιότερης έρευνας της Α' Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών πριν από μερικά χρόνια έδειξε ότι το ποσοστό των μαθητών που κάνουν χρήση αναβολικών ανέρχεται σε 5%. Στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, το 5% - 11% των αγοριών και το 0,5% - 2,5% των κοριτσιών στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν αναβολικά στεροειδή.

Τι ωθεί τους νέους στη χρήση τέτοιων ουσιών;

Οπως αναφέρθηκε, περίπου το 50% των νέων ξεκινούν τη χρήση πριν από την ηλικία των 16 ετών, ενώ η μέση ηλικία έναρξης είναι τα 14 έτη. Οι νέοι δε γνωρίζουν τις επιπτώσεις των ουσιών αυτών για την υγεία τους και ενθαρρύνονται στη χρήση έχοντας βέβαια σαν παράδειγμα διάσημους αθλητές που φέρονται ως χρήστες. Μόνο που οι παρενέργειες είναι δραματικές. Μερικές από αυτές; Η μη αναστρέψιμη αρρενοποίηση των κοριτσιών. Η ολιγοσπερμία. Η ατροφία των όρχεων και η γυναικομαστία στους άνδρες. Η ηπατική επιβάρυνση, η υπεργλυκαιμία και η υπέρταση.

Τι είναι αυτό που κάνει ένα νέο άνθρωπο που θέλει να γυμναστεί να πάει σε ένα γυμναστήριο και να κάνει χρήση τέτοιων ουσιών; Τι είναι αυτό που ωθεί αγόρια νεαρής ηλικίας να θέλουν να γίνουν ή να μοιάσουν σε φουσκωτούς και να αναζητήσουν σκευάσματα για γρήγορα αποτελέσματα; Πολλές από αυτές τις απαντήσεις μπορούμε να τις αναζητήσουμε σε μια κοινωνική πραγματικότητα που προβάλλει συγκεκριμένα πρότυπα, αξίες και ιδανικά εντελώς σάπια. Που αντιπροσωπεύουν έναν τρόπο ζωής που ξεφεύγει τελείως από το αθλητικό αντικείμενο. Αλλωστε, όπως δείχνουν τα στοιχεία, πλέον αυτές οι ουσίες διακινούνται σε πολύ μεγάλο ποσοστό ανάμεσα σε ανήλικα παιδιά ή και ενήλικες που δεν έχουν καμία σχέση με τον αθλητισμό ή ακόμα και τη γυμναστική. Είναι πλέον πραγματικότητα, πριν ακόμα ξεκινήσει κάποιος να πηγαίνει έστω και λίγες ώρες τη βδομάδα σε ένα γυμναστήριο, αναζητά τα συμπληρώματα διατροφής που πρέπει να πάρει! Κι αν υποθέσουμε ότι μια πρωτεΐνη ή κάποιες βιταμίνες - που στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι απολύτως άχρηστες εάν υπάρχει μια καλή και ισορροπημένη διατροφή για κάποιον που αθλείται - θεωρούνται υποτίθεται «αθώες», η συνέχεια είναι σε μεγάλο βαθμό προδιαγεγραμμένη.

Σε πολλά γυμναστήρια είναι πολύ εύκολο να προχωρήσει κάποιος και σε άλλα σκευάσματα... Το πρώτο πράγμα που θα δει ένα παιδί που θα πάει να γυμναστεί σε κάποιο συνοικιακό γυμναστήριο είναι η βιτρίνα με τα συμπληρώματα διατροφής. Το πρώτο πράγμα που θα δει ένα παιδί που θα μπει σε κάποιο κατάστημα αθλητικών ειδών για να αγοράσει δύο αλτήρες ή ένα μονόζυγο, είναι τα ράφια με αυτά τα προϊόντα και τα διαφημιστικά φυλλάδια στον πάγκο του ταμείου, ώστε να εξασφαλιστεί η επαφή ακόμα και του αμύητου με τις σκόνες και τα χάπια.

Κέντρο παραγωγής και διακίνησης η Ελλάδα

Αξίζει σε αυτό το σημείο να υπενθυμίζουμε ότι:

Πριν περίπου ένα χρόνο και με αφορμή την εξάρθρωση διεθνούς κυκλώματος εμπορίας αναβολικών, με άμεση εμπλοκή της Ελλάδας, αλλά και την κατάσχεση αντίστοιχων σκευασμάτων εντός της χώρας, το ΚΚΕ είχε καταθέσει Ερώτηση στη Βουλή προς τους υπουργούς Πολιτισμού και Αθλητισμού Π. Παναγιωτόπουλο και Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη Ν. Δένδια σχετικά με το ρόλο της Ελλάδας στην παραγωγή και τη διακίνηση αναβολικών ουσιών. Και μάλιστα σε αυτήν υπήρχαν και συγκεκριμένα στοιχεία. Τι έλεγε η Ερώτηση του ΚΚΕ; «Πρόσφατα οι ισπανικές αρχές προέβησαν σε καταγγελίες που είχαν να κάνουν με κατασχέσεις σε αποθήκες της Μαδρίτης αναβολικών ουσιών με χώρα προέλευσης μεταξύ άλλων και την Ελλάδα. Εξαρθρώθηκε διεθνές κύκλωμα με τη σύλληψη 84 ατόμων και την κατάσχεση σε 700.000 δόσεις απαγορευμένων ουσιών. Οι δόσεις προέρχονταν, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις των ισπανικών αρχών, από την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Κίνα!

Στη χώρα μας το τελευταίο κρούσμα αφορά την κατάσχεση στου Ρέντη, σε αποθήκη εταιρείας ταχυμεταφορών, 1.630 σκευασμάτων αναβολικών με προορισμό την Πορτογαλία. Η εν λόγω εταιρεία, σύμφωνα με την ελληνική αστυνομία, το τελευταίο τετράμηνο απέστειλε περισσότερα από 32.000 κουτιά αναβολικών σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Χρειάζεται να γίνει έρευνα που θα αφορά όχι μόνο την εισαγωγή αλλά την παραγωγή και εξαγωγή αναβολικών ουσιών από την Ελλάδα.

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί τι μέτρα θα πάρει η κυβέρνηση ώστε να διερευνηθεί αν η χώρα μας αποτελεί κέντρο παραγωγής και διακίνησης απαγορευμένων ουσιών και πώς θα καταπολεμήσει την έξαρση του φαινομένου;».

Και έχει σημασία που το αναφέρουμε αφού, με αφορμή το περιστατικό στη Μάνη, υπήρξαν καταγγελίες ακριβώς ότι η χώρα μας αποτελεί κέντρο διακίνησης τέτοιων ουσιών.

Αναβολικά και ψευδαισθήσεις

Ενας νέος αντιμετωπίζει φόβους και ανασφάλειες. Τα αναβολικά γίνονται το μέσο για να ξεπεράσει αυτούς τους φόβους και ταυτόχρονα δημιουργούν την ψευδαίσθηση της καταξίωσης και της ανάδειξης μιας ισχυρής κοινωνικής ταυτότητας. Ουσιαστικά χρησιμοποιούνται για να καλύψουν το κενό της προσωπικής ανεπάρκειας, της αβεβαιότητας και της έλλειψης κοινωνικών σχέσεων. Η υιοθέτηση των αξιών του star system έχει αποτέλεσμα τη συγκάλυψη της αδυναμίας για πραγματικές κοινωνικές ταυτίσεις. Με τη χρήση αναβολικών ο νέος άνθρωπος έχει την ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας, της καταξίωσης στους γύρω του, μέσα από την ίδια την ουσία και το αποτέλεσμά της. Τα αναβολικά ή το γονιδιακό ντόπινγκ ή οτιδήποτε εμφανιστεί στο μέλλον, προσδίδουν στις ανθρώπινες σχέσεις πλευρές που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ ταυτόχρονα ικανοποιούν ανάγκες και επιθυμίες που κατασκευάζονται τεχνητά. Τα αναβολικά παρεμβάλλονται μεταξύ του νέου ή του αθλούμενου και της κοινωνίας και τροποποιούν τη σχέση ανάλογα με τις τεχνητά δημιουργημένες επιθυμίες και ανάγκες.

Το πρόβλημα με το ντόπινγκ δεν είναι μόνο ότι είναι γενικευμένο στον αθλητισμό. Είναι ότι όλο αυτό το κύκλωμα επιδιώκει να διαμορφώσει στις λαϊκές μάζες, ιδιαίτερα στους νέους, ότι αυτό που ξεχωρίζει σ' αυτή την κοινωνία είναι η ατομική καταξίωση, τα ρεκόρ, η δόξα και κυρίως το χρήμα. Αυτό δηλαδή που οι ίδιοι προσκυνούν, την κερδοφορία τους, θέλουν να το κάνουν εικόνισμα για όλη την κοινωνία. Και να διαμορφώνουν τη συνείδηση ότι για να έχεις το χρήμα πρέπει να κάνεις τα πάντα. Ακόμα και να ντοπαριστείς ρισκάροντας τη ζωή σου.

Κ. Πασ.

Ριζοσπάστης