Η «κανονικότητα» της εργασιακής εκμετάλλευσης

Όπως παλιά οι αλχημιστές προσπαθούσαν να μετατρέψουν τα διάφορα μη πολύτιμα μέταλλα σε χρυσό, έτσι και σήμερα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ πουλάει «φύκια για μεταξωτές κορδέλες».
Ο πρωθυπουργός στην ομιλία στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, την περασμένη Κυριακή, ισχυρίστηκε ότι «πετύχαμε να διασφαλίσουμε την επαναφορά της χώρας στην εργασιακή κανονικότητα» και πως τα συνδικάτα μαζί με την κυβέρνηση απαιτούν «να σταματήσει αυτή η απαράδεκτη κατάσταση εξαίρεσης που αφορά την Ελλάδα από την ευρωπαϊκή κανονικότητα στις εργασιακές σχέσεις».

Σε άλλο σημείο, είπε ότι αυτή την «ευρωπαϊκή κανονικότητα» τη χτυπάνε οι δυνάμεις του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, το πολιτικό πρόγραμμα του οποίου «δεν έχει καμία σχέση με τις αξίες με τις οποίες δομήθηκε η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Ευρώπη, στη βάση και των αγώνων, στη βάση και των κατακτήσεων των ευρωπαϊκών λαών μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο»! Συνεχίζοντας, επισήμανε ότι η μάχη που δήθεν δίνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ «ήταν μια μάχη των προοδευτικών δυνάμεων της Ευρώπης, των δυνάμεων που πιστεύουν στο κοινωνικό κράτος και στην κοινωνική προστασία στην Ευρώπη, απέναντι στους νεοφιλελεύθερους και στους ακραίους σε όλη την Ευρώπη και στο ΔΝΤ».

Την ίδια μέρα, η κυβερνητική εφημερίδα «Αυγή» «ανακάλυπτε» και ενημέρωνε τους αναγνώστες της ότι στα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν ισχύει σήμερα το δήθεν «ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο». Σε ένα οκτασέλιδο αφιέρωμα για την εργασία, γράφει για την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων στην Ευρώπη και αναφέρει συγκεκριμένα παραδείγματα, χιλιοειπωμένα και πολλάκις δημοσιευμένα στον Τύπο, από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Βρετανία και αλλού.

Ισως κάποιος να μπερδευτεί (και με το δίκιο του...) από τις προπαγανδιστικές αλχημείες του ΣΥΡΙΖΑ. Τελικά, ισχύει το «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο» όπως λέει ο πρωθυπουργός, ή έχει χαθεί όπως φαίνεται από το οκτασέλιδο της «Αυγής»; Η μάχη δίνεται για να προστατευτεί αυτό το «κεκτημένο» από τη νεοφιλελεύθερη επίθεση, ή για να εφαρμοστεί ξανά;

***

Λίγη σημασία έχουν όλα αυτά. Σημασία για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και τα δεκανίκια της έχει να καλλιεργείται η αντίληψη ότι υπάρχει η δυνατότητα μιας φιλολαϊκής Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οτι σε συνθήκες καπιταλιστικής οικονομίας είναι δυνατόν να ασκηθούν πολιτικές σε όφελος των εργαζομένων. Ας δούμε ξανά ολόκληρο το παραμύθι που πλασάρει ο ΣΥΡΙΖΑ: Η Ευρωπαϊκή Ενωση οικοδόμησε από γεννησιμιού της ένα δήθεν «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο». Ομως οι νεοφιλελεύθερες δυνάμεις του «κακού» απειλούν το «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο» και γι' αυτό έχουν απέναντί τους τις «προοδευτικές» δυνάμεις, που βρίσκονται σε διαρκή διαπάλη μαζί τους.

Το πόσο έωλοι είναι οι ισχυρισμοί αυτοί του ΣΥΡΙΖΑ, δεν το αποδεικνύουν μόνο οι αντεργατικές ανατροπές της τελευταίας τουλάχιστον 20ετίας, από σοσιαλδημοκρατικές και «νεοφιλελεύθερες» κυβερνήσεις στα κράτη - μέλη της ΕΕ (βλέπε νόμοι Χαρτζ στη Γερμανία), αλλά και η «κανονικότητα» που χαρακτηρίζει σήμερα την αγορά εργασίας στην Ελλάδα, σε τομείς που δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί τα μέτρα του τρίτου μνημονίου.

Ετσι, την ίδια ώρα που ο πρωθυπουργός πανηγυρίζει γιατί τάχα αποκρούστηκαν οι σφοδρές πιέσεις για το «λοκ άουτ» και την αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων, οι επιχειρηματικοί όμιλοι στην Ελλάδα, όπως και στα υπόλοιπα κράτη - μέλη της ΕΕ, μπορούν να απολύουν εργάτες «με τη σέσουλα». Σύμφωνα με τα δικά τους στοιχεία από το σύστημα «Εργάνη», το 2016 έγιναν πάνω από 2 εκατομμύρια απολύσεις, την ώρα που οι μισθωτοί είναι 1,78 εκατομμύρια. Δηλαδή, ο αριθμός των απολύσεων ενός μόνο έτους ξεπέρασε τον απόλυτο αριθμό των μισθωτών, δείχνοντας τον υψηλό βαθμό προσωρινότητας της απασχόλησης.

Παράλληλα, η εκτίναξη της μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης, η ενίσχυση του «δουλεμπορίου» των εργαζομένων, δείχνουν την κυριαρχία των ελαστικών μορφών εργασίας σε βάρος της μόνιμης και σταθερής δουλειάς. Οσο για το «λοκ άουτ», στην ελληνική νομοθεσία υπάρχουν ήδη «παράθυρα» που επιτρέπουν «ισοδύναμα» για την εργοδοσία αποτελέσματα.

***

Αφήσαμε για τελευταίο τον ισχυρισμό του πρωθυπουργού ότι η κυβέρνηση πέτυχε «την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων». Το κυβερνητικό επιτελείο προσπαθεί να αποσπάσει την ανοχή του λαού στη νέα συμφωνία, καλλιεργώντας την αίσθηση ότι ανακτούνται βήμα - βήμα απώλειες του παρελθόντος, πράγμα που δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, με τις ψήφους της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού, υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο, που αποκλείει ρητά την επιστροφή στο προηγούμενο καθεστώς ρυθμίσεων σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας. Στην προκειμένη περίπτωση, οι «συλλογικές διαπραγματεύσεις» ταυτίζονται στο λεξιλόγιο της κυβέρνησης, της ΕΕ και του ΔΝΤ με τη διαδικασία του «κοινωνικού διαλόγου», στόχος του οποίου είναι να αποσπάσει τη συναίνεση των εργαζομένων σε μισθολογικές προσαρμογές προς τα κάτω, σχετικά και απόλυτα, με κριτήριο κάθε φορά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η πρόσφατη (20/3/2017) απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε Ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΚΚΕ, Σ. Ζαριανόπουλου. Συμπερασματικά, αυτό που βιώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα και σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ, αυτό που «ανακάλυψε» η κυβερνητική «Αυγή», δεν είναι τίποτε άλλο από τις «βέλτιστες πρακτικές», όχι όμως για τους εργαζόμενους, αλλά για το κεφάλαιο.

Και δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να αντιστραφεί η κατάσταση υπέρ του λαού, πέρα από το να συνδεθεί η πάλη ενάντια σε παλιά και νέα μέτρα με την προσπάθεια ανασύνταξης του εργατικού κινήματος και το δυνάμωμα της Κοινωνικής Συμμαχίας, που δεν θα εγκλωβίζεται στις διαφορετικές εκδοχές της αστικής διαχείρισης (σοσιαλδημοκρατική, νεοφιλελεύθερη, «αριστερή», ευρωσκεπτικιστική κ.ά.), αλλά θα κατευθύνει την πάλη της ενάντια στην ίδια την εξουσία του κεφαλαίου, μέχρι να την ανατρέψει.

Χ. Μ.

Ριζοσπάστης