Στην "e-βιβλιοθήκη Οικοδόμος": Έκδοση για Π.Ε.Ε.Α. («Κυβέρνηση του Βουνού») και Κορυσχάδες, σε επιμέλεια Νίκου Καραντηνού

Στις 10 του Μάρτη 1944 στην Ελεύθερη Ελλάδα διαδραματίστηκε ένα γεγονός που έμελλε να ασκήσει ισχυρή επίδραση στον απελευθερωτικό αγώνα του ελληνικού λαού: στη Βίνιανη της Ευρυτανίας συγκροτήθηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (Π.Ε.Ε.Α.), γνωστή και ως «Κυβέρνηση του Βουνού».

Ποιοι ήταν οι λόγοι που επέβαλαν στην ηγεσία του εαμικού κινήματος Αντίστασης να προχωρήσει στη συγκρότηση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης; Ήταν το φούντωμα του κινήματος της Εθνικής Αντίστασης, η απελευθέρωση σημαντικού μέρους του εθνικού εδάφους και η ανάγκη της συνένωσης και επιστράτευσης όλων των εθνικών δυνάμεων για το διώξιμο του κατακτητή και την απελευθέρωση της χώρας. Αυτές οι ανάγκες έθεσαν μπροστά στο αγωνιζόμενο έθνος επιτακτικά το πρόβλημα της δημιουργίας στην Ελεύθερη Ελλάδα κεντρικού κυβερνητικού οργάνου εθνικής ενότητας και απελευθέρωσης. Αυτές ακριβώς τις ύψιστες εθνικές ανάγκες ήρθε να θεραπεύσει με τη δημιουργία της η Π.Ε.Ε.Α.

Η Π.Ε.Ε.Α., που γεννήθηκε στη φωτιά των απελευθερωτικών μαχών, καλούνταν να επιτελέσει υψηλή ιστορική αποστολή: να συντονίσει, να κατευθύνει και να φέρει σε νικηφόρο τέρμα τον αγώνα του ελληνικού λαού για την εθνική του λευτεριά, για την κατοχύρωση και διεύρυνση των δημοκρατικών του κατακτήσεων και για το σκοπό αυτό να συνεχίσει τις προσπάθειες για μια πλατύτερη αγωνιστική συσπείρωση, για μια κυβέρνηση ευρύτερης εθνικής ενότητας.

Τα μέλη της Π.Ε.Ε.Α. και ο Μητροπολίτης Ιωακείμ Κοζάνης.
Από αριστερά προς δεξιά: Κ. Γαβριηλίδης, Στ. Χατζήμπεης,
Άγγελος Αγγελόπουλος, Στρατηγός Μανώλης Μάντακας,
Γιώργ. Σιάντος, Πέτρος Κόκκαλης, Αλεξ. Σβώλος,
Ευρ. Μπακιρτζής, Ηλίας Τσιριμώκος και Νίκος Ασκούτσης

Οι σκοποί αυτοί που αποτέλεσαν τη βάση της Ιδρυτικής Πράξης της Π.Ε.Ε.Α., διακηρύχθηκαν επίσημα με Διάγγελμα της προς τον ελληνικό λαό. Στο διάγγελμά της τονιζόταν: «Αφότου η επαναστατική δράση του ελληνικού λαού, βαδίζοντας από νίκη σε νίκη, έφερε στην απελευθέρωση ενός μεγάλου τμήματος της ελληνικής γης και στη δημιουργία πολυάριθμου λαϊκού στρατού, πρόβαλε φανερά η ανάγκη ενός υπεύθυνου πολιτικού οργάνου στην Ελεύθερη Ελλάδα, που να συμβολίζει την εθνική ενότητα, να συντονίζει τον αγώνα κατά των Γερμανών και των Βουλγάρων και να κατευθύνει τα διοικητικά όργανα που είχαν αυθόρμητα δημιουργηθεί».

Με αφορμή την επέτειο ανεβάζουμε στο «ράφι» της e-βιβλιοθήκης μας έκδοση που αναφέρεται στην ίδρυση, σύνθεση και σκοπούς της Π.Ε.Ε.Α., και στο ιστορικό χωριό Κορυσχάδες, όπου ήταν η έδρα της. Την ύλη επιμελήθηκε ο κομμουνιστής δημοσιογράφος, αγωνιστής της εαμικής εθνικής αντίστασης Νίκος Καραντηνός. («Πατώντας» στη λέξη Scribd -με γαλάζιο χρώμα- η έκδοση «ανοίγει σε μεγαλύτερο μέγεθος).

ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ [Π.Ε.Ε.Α.] Η μεγάλη ώρα της Εθνικής Αντίστασης by Οικοδόμος on Scribd

Να σημειωθεί ότι η ίδρυση και ο χαρακτήρας της Π.Ε.Ε.Α. στην οποία μετείχαν και αστικές δυνάμεις, αντικατόπτριζε τη στρατηγική του ΚΚΕ την εν λόγω περίοδο, που στόχευε σε ένα στάδιο πριν την επαναστατική εργατική εξουσία, με χαρακτηριστικά ενός εκδημοκρατισμένου αστικού καθεστώτος. 

Έκφραση αυτής της γραμμής ήταν και η τοποθέτηση του Γ. Σιάντου στην 44η Συνεδρίαση της Π.Ε.Ε.Α. στις 27/7/1944 σε συζήτηση σχετικά με τις διαπραγματεύσεις στο Λίβανο και το ενδεχόμενο συμμετοχής της Π.Ε.Ε.Α. στην κυβέρνηση Παπανδρέου: «Στην Ελλάδα δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε σοσιαλισμό κι αν ακόμα όλος ο κόσμος μας πει πάρτε την και κάνετε σοσιαλισμό…Η ωρίμανση των συνθηκών οδηγεί σε αστικοδημοκρατικές λύσεις, αλλαγές της κατάστασης…Αφού λυθούν όλα αυτά τα αστικοδημοκρατικά προβλήματα, τότε δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για να πάμε προς το σοσιαλισμό, ομαλά, μέσα στη δημοκρατική εξέλιξη».