ΗΠΑ: Ένας χρόνος από τη χρεοκοπία του Ντιτρόιτ - Τα λαϊκά στρώματα πληρώνουν τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης - Το μεγάλο «κόλπο» κατάσχεσης ακινήτων - Ιδιωτικοποιήσεις όσων υπηρεσιών είχαν απομείνει. Χωρίς νερό το 12% των νοικοκυριών - Χρήσιμα συμπεράσματα...

Τα λαϊκά στρώματα πληρώνουν τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης

Από διαδήλωση εργατών κατά της διακοπής υδροδότησης των νοικοκυριών στο Ντιτρόιτ στις 18 Ιούλη

Εάν έλεγες πριν από μερικά χρόνια στους 714.000 κατοίκους του Ντιτρόιτ ότι πολλές δεκάδες χιλιάδες από αυτούς θα έχαναν τα σπίτια τους σε πλειστηριασμούς, όχι λόγω «κόκκινων» στεγαστικών δανείων αλλά γιατί θα χρωστούσαν ακόμη και 500 δολάρια σε δημοτικούς φόρους, πιθανόν να λάμβανες τον ...τίτλο του «εχθρού» του «αμερικάνικου ονείρου».

Εάν έλεγες πριν δύο - τρία χρόνια στους συνταξιούχους της ίδιας πόλης ότι θα κινδύνευαν να τους πετσοκόψουν ή να χάσουν εντελώς τις συντάξεις και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη γιατί θα γινόταν στάση πληρωμών επειδή πάνω από το 70% των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, θα χανόταν λόγω χρεοκοπίας, θα σε χαρακτήριζαν, το λιγότερο, υπερβολικό. Τώρα, την υπόθεση αυτή έχει αναλάβει να διεκπεραιώσει ο μεγαλοδικηγόρος της Γουόλ Στριτ Κέβιν Ορ, διορισμένος από τον κυβερνήτη της πολιτείας του Μίσιγκαν, τον Ρεπουμπλικάνο Ρικ Σνάιντερ) .

Δύσκολα θα μπορούσε επίσης κάποιος να πιστέψει ότι στο όνομα της «σωτηρίας της πόλης»... θα γίνονταν απολύσεις χιλιάδων υπαλλήλων, κλείσιμο σχολείων, νοσοκομείων, αστυνομικών τμημάτων, ακόμη και σταθμών της πυροσβεστικής! Κι όμως, τράπεζες, μονοπώλια και πανάκριβοι νομικοί και οικονομικοί «σύμβουλοι» (που μέχρι στιγμής έχουν κοστίσει 100.000.000 δολάρια!) και ένας ειδικός δικαστής (εν προκειμένω ο Στίβεν Ρόουντς) προχωράνε σε ρευστοποιήσεις για να πληρωθούν τα χρέη.

Επίσης, θα θεωρούνταν απίθανο οι κάτοικοι της πόλης να ξεμείνουν από νερό σε μία από τις πλέον ευνοημένες, από τη φύση, περιοχές του πλανήτη, μιας που συγκεντρώνει το 21% του παγκόσμιου (!) πόσιμου γλυκού νερού (λόγω του συμπλέγματος πέντε Μεγάλων Λιμνών και του ποταμού Ντιτρόιτ, στη μεθόριο του Καναδά με τις βορειοανατολικές ΗΠΑ), γιατί δεν θα μπορούσαν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.

Κι όμως, όλα αυτά έχουν ήδη συμβεί! Σήμερα, λίγες βδομάδες μετά την πρώτη μαύρη επέτειο της επίσημης χρεοκοπίας της πόλης του Ντιτρόιτ, στις 18 Ιούλη 2013, η κατάσταση είναι όσο τραγική ακούγεται.

Στο Ντιτρόιτ, της άλλοτε ισχυρής αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, με 2.000.000 κατοίκους, έχουν απομείνει μόλις ένα - δύο εργοστάσια και ο πληθυσμός έχει πέσει στους 714.000 και φθίνει όσο περνά ο καιρός.

Από το 2000 έως το 2012 (και δη τη χρονιά της καπιταλιστικής κρίσης του 2008) έμεινε άνεργο το 53% του εργατικού δυναμικού. Σήμερα, ζει κάτω από το όριο της φτώχειας τουλάχιστον το 38% του πληθυσμού, κυρίως Αφροαμερικανοί και ισπανόφωνοι. Δηλαδή, περίπου 4 στους 10! Και έπεται συνέχεια...

«Κλασική συνταγή»

Βέβαια, τα σημάδια της καταστροφής ήταν ορατά χρόνια πριν, αφού για τους καπιταλιστές η αναζήτηση φτηνού εργατικού δυναμικού και ευνοϊκότερης φορολογίας είχε αρχίσει νωρίτερα και με τη μεταφορά των μονάδων παραγωγής σε χώρες της Ασίας και της Λ. Αμερικής, με αποτέλεσμα μεγάλο τμήμα της εργατικής τάξης να καταλήξει στην ανεργία, στη φτώχεια, στην ανέχεια και την αναγκαστική εσωτερική μετανάστευση.

Επίσης, από το 2008 και μετά, με την κρίση που εκδηλώθηκε στο χρηματοπιστωτικό τομέα, τα προβλήματα δεν άργησαν να πολλαπλασιαστούν, αφού η ύφεση επέφερε επιπτώσεις, τύπου ντόμινο, σε όλες τις πτυχές της οικονομίας της πόλης. Η ύφεση έφερε υψηλή ανεργία. Η υψηλή ανεργία, μείωση της αξίας της εργατικής δύναμης. Η φτώχεια προκάλεσε αδυναμία πληρωμής φόρων και βασικών υπηρεσιών. Η αδυναμία πληρωμής φόρων μείωσε πολλαπλασιαστικά τους πόρους και τα έσοδα της πόλης, με αποτέλεσμα η δημοτική αρχή να αδυνατεί να εξυπηρετήσει μισθούς, συντάξεις και αποπληρωμή δανείων σε πιστωτές λόγω έλλειψης ρευστότητας. Με άλλα λόγια, και στην περίπτωση του Ντιτρόιτ είχαμε μία... κλασική συνταγή χρεοκοπίας, ως αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της κρίσης που νομοτελειακά ακολουθεί.

Η κήρυξη χρεοκοπίας σημαίνει ατέλειωτα δεινά για την εργατική τάξη και χρυσές ευκαιρίες, πάνω στα συντρίμμια των λαϊκών δικαιωμάτων, για το κεφάλαιο.

Μέσα στους πρώτους μήνες από την επίσημη κήρυξη της χρεοκοπίας λόγω αδυναμίας πληρωμής χρεών, ύψους περίπου 18 δισ. δολαρίων, σε τουλάχιστον 100.000 πιστωτές, και το διορισμό του Αφροαμερικανού μεγαλοδικηγόρου Κέβιν Ορ από τον κυβερνήτη της πολιτείας του Μίσιγκαν όπου υπάγεται το Ντιτρόιτ, έχασαν τη δουλειά τους χιλιάδες δημοτικοί υπάλληλοι, ερήμωσαν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα και βιομηχανίες.

Τα σκουπίδια άρχισαν να γεμίζουν τους δρόμους, στους οποίους οι περισσότεροι κάτοικοι απέφευγαν να κυκλοφορούν μετά τη δύση του ηλίου. Δεκάδες σχολεία έβαλαν λουκέτο. Παιδιά απομακρύνθηκαν από άνεργες οικογένειες και δόθηκαν σε αναδόχους γιατί οι γονείς τους δεν μπορούσαν να τα θρέψουν.

Ακόμη και το δημοτικό Ιδρυμα Τεχνών Ντιτρόιτ (με σπάνια και ανεκτίμητα έργα ζωγραφικής των Ρέμπραντ, Βαν Γκογκ, Ρούμπενς κ.ά.) κινδύνευσε να μπει σε πλειστηριασμό επειδή ο μεγαλοδικηγόρος «διαχειριστής χρεοκοπίας» Κ. Ορ θεώρησε ότι μπορεί να τελεί προς πώληση για να καλυφθεί η «τρύπα» των άδειων ταμείων της πόλης με λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια (ενώ ο θησαυρός τέχνης είχε κοστολογηθεί σε πάνω από 4,5 δισ. δολάρια). Οι έντονες διαμαρτυρίες όχι μόνο από τους Αμερικανούς αλλά σχεδόν από κάθε γωνιά της Γης ανάγκασαν τους μεγαλοβιομήχανους της πόλης, που έχουν απομυζήσει, πάνω από μισό αιώνα, το μόχθο της εργατικής τάξης, να παίξουν τους «φιλάνθρωπους» (μεταξύ των οποίων η οικογένεια των Ροκφέλερ) και να γλιτώσουν το περίφημο Μουσείο της πόλης, πριν από λίγους μήνες, «δωρίζοντας» 366.000.000 δολάρια. Αλλα 195.000.000 δολάρια έδωσε, για τον ίδιο σκοπό, και η πολιτεία του Μίσιγκαν και έτσι αποφεύχθηκε η διάλυση του Μουσείου.

Χρεοκοπία και με τη βούλα Ομπάμα

Θα πρέπει βεβαίως να σημειωθεί ότι η επιχείρηση «χρεοκοπία Ντιτρόιτ» δεν είχε θύτη μόνο τον «κακό Ρεπουμπλικάνο» κυβερνήτη του Μίσιγκαν, Ρ. Σνάιντερ, ή τα εργοδοτικά συνδικάτα που τόσο πρόθυμα υπέγραψαν συμφωνίες για απολύσεις και πετσόκομμα μισθών και επιδομάτων, αλλά και την κυβέρνηση του «Δημοκράτη» Προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, που κάποιοι εμφάνιζαν ή εμφανίζουν ως πολιτικό που δήθεν εφαρμόζει «φιλολαϊκή πολιτική», ενώ πρόκειται για επιλογή του μεγάλου κεφαλαίου, που απλά χειραγωγεί καλύτερα τα λαϊκά στρώματα.

Η πραγματικότητα έδειξε ότι η κυβέρνηση Ομπάμα, που τόσο πρόθυμα διέσωσε, μετά την κρίση του 2008, τράπεζες και βιομηχανικούς κολοσσούς, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία General Motors, επέλεξε να αφήσει στο έλεος των πιστωτών μία ολόκληρη πόλη. Μία από τις 20 μεγαλύτερες των ΗΠΑ.

Ισως όχι «τυχαία» καθώς το Ντιτρόιτ θεωρείται από πολλούς «ιδανικό» πειραματόζωο για τις πιθανές χρεοκοπίες και άλλων μεγάλων αμερικανικών μεγαλουπόλεων με ανάλογα ή χειρότερα προβλήματα, όπως η Νέα Υόρκη (με χρέη 20 δισ. δολαρίων μόνο για συντάξεις και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη), το Σικάγο (με χρέη πάνω από 28 δισ. δολάρια), το Τρέντον του Νιου Τζέρσεϊ, το Λος Αντζελες, το Κόμπτον και το Φρέσνο της Καλιφόρνια, κ.ά.

Το μεγάλο «κόλπο» κατάσχεσης ακινήτων

Το Ιδρυμα Τεχνών του Ντιτρόιτ δε βγήκε, προς το παρόν, στο σφυρί...

Οπως προαναφέραμε, η κρίση άδειασε τεράστια οικοδομικά τετράγωνα και γειτονιές. Οχι μόνον γιατί τα παράτησαν οι ιδιοκτήτες τους λόγω έλλειψης πόρων ή ενδιαφέροντος. Ούτε λόγω απλήρωτων στεγαστικών δανείων, αλλά γιατί, σύμφωνα με το νέο δημοτικό κανονισμό, πλέον, όσα κτίρια έχουν απλήρωτους δημοτικούς φόρους ακίνητης περιουσίας άνω της τριετίας, βγαίνουν υποχρεωτικά σε πλειστηριασμό. Ακόμη και για 500 δολάρια.

Αυτό ενίοτε δημιουργεί μπερδεμένες καταστάσεις. Αρκετά νοικοκυριά έχασαν πατρογονικές εστίες που ήταν στην ιδιοκτησία της οικογένειάς τους επί δεκαετίες, γιατί δεν είχαν να πληρώσουν φόρους μερικών εκατοντάδων ή χιλιάδων δολαρίων. Μερίδα του τοπικού Τύπου καταγράφει πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που προτίμησαν να χάσουν το σπίτι τους, επειδή δεν έχουν να πληρώσουν φόρο 3.400 δολαρίων και να «αγοράσουν» άλλο σε πλειστηριασμό έναντι 500 δολαρίων... Αυτές οι μπερδεμένες καταστάσεις δεν αφορούν «εξ επαγγέλματος» κακοπληρωτές, αλλά νοικοκυριά της εργατικής τάξης.

Το δράμα, όσο περνά ο καιρός, γιγαντώνεται.

Το 2010, 86.000 κατοικίες βρήκαν σε πλειστηριασμό. Το 2012 άλλα 95.000 σπίτια. Το πρώτο εξάμηνο του 2014, είχαν βγει σε πλειστηριασμό ή είχαν λάβει σχετικά ειδοποιητήρια κατάσχεσης 46.000 σπίτια!

Με άλλα λόγια, πολλές χιλιάδες νοικοκυριά έχουν οδηγηθεί στο δρόμο και την ανέχεια, ακόμη και πριν την κήρυξη της επίσημης χρεοκοπίας, λόγω ανεργίας, φτώχειας, επιδείνωσης του βιοτικού επιπέδου και της δυσανάλογα μεγάλης αύξησης του κόστους ζωής.

Η ανεξάρτητη «Αρχή Τράπεζας Γης του Ντιτρόιτ» (Detroit Land Bank Authority) μια ημι-κυβερνητική υπηρεσία δημιουργήθηκε το 2008, γνωστή και ως DLBA, βάζει στο χέρι δεκάδες χιλιάδες κατασχεθείσες περιουσίες τάχα για την αξιοποίησή τους.

Δισεκατομμυριούχοι σε ρόλο «σωτήρα»

Εως σήμερα, περίπου 84.000 κατασχεθέντα κτίσματα (βιομηχανίες, γραφεία, σπίτια, καταστήματα) έχουν χαρακτηριστεί «εγκαταλειμμένα» ή «σε παρακμή». Το 2013 θεσπίστηκε η ευφάνταστη «Αρχή Αρσης της Σήψης Εγκαταλειμμένων Κτιρίων του Ντιτρόιτ» (Detroit Blight Removal Authority) με επικεφαλής τον 26χρονο Μπιλ Παλτ, (Bill Pulte), εγγονό του μεγαλύτερου εργολάβου κατοικιών στις ΗΠΑ.

Το Γενάρη, ο δήμαρχος του Ντιτρόιτ Μάικ Ντάγκαν δημιούργησε την Ομάδα Κρούσης Αρσης της Σήψης Εγκαταλελειμμένων Κτιρίων της πόλης, διορίζοντας διευθυντή τον Νταν Γκίλμπερτ, ιδρυτή, ιδιοκτήτη και πρόεδρο της εταιρείας «Quicken Loans», που είναι από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες ακινήτων της πόλης.

Πρόσφατα, η Ομάδα Κρούσης Αρσης της Σήψης Κτιρίων προσέλαβε ιδιωτική εταιρεία χαρτογράφησης των εγκαταλειμμένων κτιρίων, ειδοποιώντας τους πρώην ιδιοκτήτες ότι δεν θα μπορέσουν να τα ξαναχρησιμοποιήσουν εάν δεν έρθουν σε επαφή με την Τραπεζική Αρχή DLBA σε τρεις μέρες από τη λήψη ειδοποίησης.

Ιδιωτικοποιήσεις όσων υπηρεσιών είχαν απομείνει

Χωρίς νερό το 12% των νοικοκυριών

Από διαμαρτυρίες εργαζομένων στο Ντιτρόιτ που διεκδικούν δουλειές, συντάξεις, καλές δημόσιες υπηρεσίες

Οποιος καταφέρει να πληρώσει τους δημοτικούς φόρους ακολουθείται από την απειλή της διακοπής υδροδότησης ακόμη και με μία μέρα καθυστέρηση στην πληρωμή του λογαριασμού. Ηδη 12% των νοικοκυριών έχει μείνει χωρίς νερό γιατί αδυνατεί να πληρώσει λογαριασμούς της (υπό ιδιωτικοποίηση...) δημοτικής Εταιρείας Υδρευσης και Αποχέτευσης του Ντιτρόιτ.

Με απόφαση του «διαχειριστή της χρεοκοπίας» Κέβιν Ορ, τα συνεργεία της ιδιωτικής εταιρείας «Homrich» έχουν αναλάβει από τις αρχές Ιούνη έναντι 6.000.000 δολαρίων το χρόνο να κόβουν εβδομαδιαίως το νερό σε 3.000 νοικοκυριά για καθυστερημένους λογαριασμούς έστω και μία μέρα! Από τη λαίλαπα διακοπής της υδροδότησης εξαιρούνται οι μεγάλοι ή οι εταιρικοί πελάτες.

Ενας μηνιαίος λογαριασμός 36 δολαρίων μπορεί να πλησιάσει τα 100 δολάρια, αφού επιβάλλεται τέλος διακοπής και σύνδεσης 30 δολαρίων έκαστο.

Αρκετοί από τους απλήρωτους λογαριασμούς είναι φουσκωμένοι όχι λόγω υπερκατανάλωσης αλλά γιατί η εταιρεία ύδρευσης χρεώνει συχνά στα νοικοκυριά τις κατά τόπους διαρροές νερού από το σπάσιμο πεπαλαιωμένων αγωγών. Δεν είναι έτσι ασυνήθιστα τα φαινόμενα λογαριασμών 1.600 ή και 10.000 δολαρίων είτε γιατί ήταν απλήρωτοι μήνες (πριν τη νέα πολιτική άμεσων πληρωμών που εφαρμόστηκε από τον Μάη), είτε γιατί τα νοικοκυριά χρεώθηκαν τις διαρροές του τοπικού δικτύου, που εσκεμμένα δεν εκσυγχρονίζεται, για να παραδοθεί σε μονοπωλιακούς ομίλους όπως η «United Water», θυγατρική της πολυεθνικής «Suez Environment»).

Οσο περνά ο καιρός και αυξάνονται τα νοικοκυριά δίχως νερό, αρχίζει σιγά - σιγά να συγκροτείται ένα μικρό κίνημα αγώνα από εργαζόμενους και άνεργους που αντιδρούν στην ιδιωτικοποίηση της δημοτικής εταιρείας ύδρευσης. Δραστηριοποιούνται έτσι λαϊκές επιτροπές για την ανάσχεση της διακοπής της υδροδότησης από τα συνεργεία της «Homrich».

Από τις αρχές Ιούλη, σχεδόν κάθε βδομάδα, με πρώτη κορύφωση την 1η επέτειο χρεοκοπίας του Ντιτρόιτ στις 18 Ιούλη, πραγματοποιούνται στο κέντρο του Ντιτρόιτ πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. Στις 18 Ιούλη, μερικές χιλιάδες διαδηλωτές, ανάμεσά τους και μέλη του συνδικάτου νοσοκόμων της πόλης, συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία της Δημοτικής Εταιρείας Υδρευσης Ντιτρόιτ φωνάζοντας συνθήματα όπως: «Το νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα», «Κάτω τα χέρια από το νερό», «Οχι στο κόψιμο της υδροδότησης» κ.ά.

Ιδιωτικοποίηση και του τομέα καθαριότητας

Ηδη τον περασμένο Φλεβάρη απολύθηκε το 90% των δημοτικών υπαλλήλων καθαριότητας, έμειναν μόλις 40 άτομα, και ανατέθηκε ο τομέας καθαριότητας της πόλης σε δύο μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες. Στην ADVANCED DISPOSAL (που έχει 5.300 προσωπικό και στόλο 3.000 απορριμματοφόρων με έδρα τη Φλόριδα και πρόεδρο του ΔΣ τον Ρίτσαρντ Μπαρκ, πρώην στέλεχος της πολυεθνικής «Veolia», πρώην «Vivendi»), η οποία θα πληρωθεί ετησίως για τις υπηρεσίες της από το δήμο 73.3000.000 δολάρια και στην εταιρεία «Rizzo Environmental» (ξεκίνησε σαν οικογενειακή επιχείρηση το 1998, ώσπου αγοράστηκε το 2012 από την νεοϋρκέζικη εταιρεία επενδύσεων «Kinderhook») που θα αναλάβει έργο έναντι 49.100.000 δολαρίων. Τα χρήματα αυτά, εννοείται, θα βγουν από τις τσέπες των εργαζομένων καθώς καλούνται ήδη να καταβάλλουν περισσότερα για λιγότερες υπηρεσίες καθαριότητας, ενώ η ανακύκλωση των σκουπιδιών είναι μια ακόμη κερδοφόρα μπίζνα για το κεφάλαιο. Σύμφωνα με Αμερικανούς αναλυτές πρόκειται για μια αναπτυσσόμενη βιομηχανία με κέρδη άνω των 70 δισ. δολαρίων το χρόνο.

Φυσικά όλα αυτά και οι χρεοκοπίες πόλεων είναι αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης και χωρίς ριζικές αλλαγές στην οικονομία και την κοινωνία δεν μπορεί να αποτραπούν. Στις ΗΠΑ, όπως και σε κάθε καπιταλιστική χώρα, γίνεται επιτακτική η ανάγκη του οργανωμένου ταξικού εργατικού κινήματος με πρωτοπόρα τα Κομμουνιστικά Κόμματα που θα βάλει φρένο στα αντιλαϊκά μέτρα με προοπτική να ανοίγει ο δρόμος για την οριστική ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων. 

Ριζοσπάστης