Μέρα μνήμης και αγώνα - 26 χρόνια από τότε που οι παρακρατικοί μηχανισμοί δολοφόνησαν στην Πάτρα τον αγωνιστή καθηγητή Νίκο Τεμπονέρα

Πάτρα, 8 του Γενάρη 1991. Κατά τη διάρκεια των μεγάλων μαθητικών κινητοποιήσεων που προκάλεσε η «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» Κοντογιαννόπουλου, της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, δολοφονείται από μέλη της ΟΝΝΕΔ  ο  αγωνιστής καθηγητής Νίκος Τεμπονέρας.

Ομάδα δήθεν «αγανακτισμένων πολιτών», που όμως αποτελείται από ΟΝΝΕδίτες τραμπούκους «Κένταυρους» και «Ρέιντζερς», οπλισμένοι με σιδηρολοστούς και ρόπαλα εισβάλλουν σε σχολείο για να σπάσουν την μαθητική κατάληψη που υποστηρίζουν γονείς και καθηγητές, ανάμεσά τους και ο 38χρονος καθηγητής Τεμπονέρας. Επικεφαλής των τραμπούκων είναι ο πρόεδρος της τοπικής ΟΝΝΕΔ (οργάνωση νεολαίας της ΝΔ) Γιάννης Καλαμπόκας που χτυπάει θανάσιμα τον Τεμπονέρα με λοστό στο κεφάλι.

"Καταλήψεις που είχαν απλωθεί σαν χείμαρρος στα γυμνάσια και τα λύκεια όλης της Ελλάδας, κόντρα στο σκοταδισμό που επιχειρούσε να επιβάλει η κυβέρνηση της ΝΔ μέσω του υπουργού Παιδείας Β. Κοντογιαννόπουλου. Πάνε 5 χρόνια από τότε που οι ομάδες κρούσης της ΟΝΝΕΔ στην Πάτρα δολοφόνησαν τον καθηγητή Νίκο Τεμπονέρα, κατά τη διάρκεια της ανακατάληψης στο σχολικό συγκρότημα της Πάτρας, που στεγάζονταν τα λύκεια 3ο, 4ο, 5ο, 6ο και 7ο.Ολα ξεκίνησαν από νωρίς το απόγευμα όταν οι ομάδες της ΟΝΝΕΔ που είχαν οργανωθεί από επιφανή στελέχη της ΝΔ στην πόλη, έπαιρναν στη σειρά τα σχολεία της πόλης και επιτίθονταν εναντίον των μαθητών, των καθηγητών και των γονιών τους που τους συμπαραστέκονταν. Τα επεισόδια κλιμακώνονται όλο εκείνο το βράδυ της 8ης του Γενάρη στην Πάτρα, παίρνοντας πρωτοφανείς διαστάσεις. Λίγο αργότερα η είδηση έσκασε σαν βόμβα στα υπό κατάληψη σχολεία από άκρη σε άκρη της χώρας. "Τραμπούκοι της ΟΝΝΕΔ στην Πάτρα σκότωσαν καθηγητή".Σύγχυση τις πρώτες ώρες, πανικός σε κάποιους, οργή στους περισσότερους.

Σε λιγότερο από 48 ώρες πραγματοποιείται στο κέντρο της πρωτεύουσας η μεγαλύτερη και μαχητικότερη διαδήλωση στη μεταπολιτευτική ιστορία του εκπαιδευτικού κινήματος. Χιλιάδες μαθητές συμμετέχουν στην πορεία που είχαν αποφασίσει να λήξει με τρίωρη καθιστική διαμαρτυρία στην Ομόνοια. Η κυβέρνηση,όμως, δεν επέτρεψε κάτι τέτοιο. Τρομοκρατημένη από τον παλμό και τη μαχητικότητα αποφασίζει να διαλύσει βίαια τους μαθητές. Πυρκαγιά στο "Κάπα Μαρούσι", πέντε νεκροί από τις φλόγες.

Κανένας δεν πίστεψε τότε ότι η δολοφονία του Νίκου Τεμπονέρα ήταν ατύχημα, ότι ήταν έργο κάποιων θερμοκέφαλων, γιατί όλοι ήξεραν ότι ήταν κυβερνητικό σχέδιο οι ανακαταλήψεις. Το ίδιο σκηνικό παρουσιάζεται και σε άλλα σχολεία της χώρας. Το 4ο Λύκειο Θεσσαλονίκης, το 2ο Λύκειο Αγίας Παρασκευής, το 1ο Λύκειο Ζωγράφου, το 63ο Λύκειο Βοτανικού, το 2ο Λύκειο Ν. Σμύρνης είναι μόνο μερικά από τα σχολεία που επιτέθηκαν εκείνο το βράδυ οι ομάδες κρούσης τραμπούκων της ΜΑΚΙ και της ΟΝΝΕΔ. Ολα αυτά σφιχτοδεμένα με τον "κομμουνιστικό δάκτυλο" που ανακάλυψε η κυβέρνηση πίσω από τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις του εκπαιδευτικού κινήματος και με τις βίαιες επεμβάσεις των ΜΑΤ κατά των μαθητικών συλλαλητηρίων.

Αυτόπτες μάρτυρες στη δολοφονική επίθεση στην Πάτρα καταγγέλλουν την παρουσία και τη συμμετοχή στη δολοφονία του προέδρου της ΟΝΝΕΔ της Πάτρας, Γιάννη Καλαμπόκα,καθώς και των άλλων επιφανών στελεχών της ΟΝΝΕΔ, Μαραγκού και Σπίνου.Τελικά, οι Μαραγκός και Σπίνος κρίθηκαν αθώοι για τη δολοφονία του καθηγητή, ο Καλαμπόκας δικάζεται πρωτόδικα σε ισόβια φυλάκιση. Στην έφεση η ποινή του μειώνεται σε 17 έτη, ενώ στις 19 Γενάρη φέτος πρόκειται να εκδικαστεί στον Αρειο Πάγο η αίτησή του για αναίρεση της ποινής του. Οσο για τους ηθικούς αυτουργούς, αυτοί δε βρέθηκαν ποτέ..."

Από ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη  (9/1/1996)

Το χρονικό της δολοφονίας και όσα ακολούθησαν
(από ανάρτηση του Οικοδόμου 8/1/2014 – πηγή: alterthess.gr)

Το 1990, η τότε κυβέρνηση Μητσοτάκη προωθεί νομοσχέδιο για την Παιδεία που προβλέπει μεταξύ άλλων λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, επιβολή χρονικού ορίου για τις σπουδές, περιορισμό του ασύλου, επιβολή συγκεκριμένης ενδυμασίας κ.ά.

Πάνω από το 65% των σχολείων βρίσκονται υπό κατάληψη ενώ μεγάλες διαδηλώσεις γίνονται σε όλη την Ελλάδα κατά του νομοσχεδίου. Η κυβέρνηση της Ν.Δ δέχεται πιέσεις από παντού ενώ το εκπαιδευτικό κίνημα συνεχώς μεγαλώνει. Για την κυβέρνηση οι καταλήψεις πρέπει να σταματήσουν.

Στις 7 Γενάρη του 1991 η ΟΛΜΕ κηρύσσει στάση εργασίας και συμπαραστέκεται στον αγώνα των μαθητών.

Ομάδες “αγανακτισμένων” γονέων και πολιτών εμφανίζονται στο προσκήνιο με την κινητοποίηση του κομματικού μηχανισμού της Νέας Δημοκρατίας. Αργά το βράδυ της 8ης Γενάρη του 1991 ομάδα μελών της νεολαίας της Νέας Δημοκρατίας, της ΟΝΝΕΔ παίρνει την κατάσταση στα χέρια της και εισβάλει στο 3ο Γυμνάσιο-Λύκειο της Πάτρας για να σταματήσει την κατάληψη και να επανακαταλάβει το κτίριο. Αρχηγός της ομάδας των τραμπούκων ο τότε γραμματέας της ΟΝΝΕΔ Αχαίας και δημοτικός συμβουλος της Ν.Δ Ιωάννης Καλαμπόκας.

Στο σχολείο σπεύδουν καθηγητές και μέλη της τοπικής ΕΛΜΕ για να προστατεύσουν και να βοηθήσουν τους καταληψίες μαθητές, μεταξύ αυτών και ο μαθηματικός Ν. Τεμπονέρας.

Στις 23.30 ομάδα καθηγητών προσπαθεί να εισέλθει στο κτίριο και ξυλοκοπείται από τα στελέχη της ΟΝΝΕΔ με σιδηρολοστούς και τσιμεντόλιθους. Ο 38χρονος καθηγητής μαθηματικών και μέλος του ΕΑΜ, Νίκος Τεμπονέρας, τραυματίζεται και πέφτει δολοφονημένος, με ανοιγμένο το κρανίο από χτύπημα του Ι.Καλαμπόκα. Μεταφέρεται στο νοσοκομείο κλινικά νεκρός και το πρωί της 9ης Γενάρη του1991 σταματούν όλες οι ζωτικές λειτουργίες του.

Οι αυτόπτες μάρτυρες καταγγέλλουν ως φυσικούς αυτουργούς τον πρόεδρο της ΟΝΝΕΔ Αχαΐας και μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου Ι. Καλαμπόκα, το στέλεχος της ΟΝΝΕΔ Α. Μαραγκό και τον  Σ. Σπίνο.

Τα γεγονότα προκαλούν έκρηξη των διαδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα. Τις επόμενες μέρες πραγματοποιούνται μεγαλειώδεις οργισμένες διαδηλώσεις με συνθήματα όπως "Το αίμα κυλάει εκδίκηση ζητάει", "Η αστυνομία καλύπτει τους δολοφόνους" κ.α. Οι συγκρούσεις με την αστυνομία κρατούν για δύο μέρες, ενω πυρπολούνται γραφεία της Ν.Δ, δημόσια κτίρια, αυτοκίνητα της αστυνομίας και κλούβες των ΜΑΤ μετά τον θάνατο τεσσάρων ανθρώπων από καπνογόνο της αστυνομίας σε ένα κατάστημα στην Αθήνα.

Ο τότε υπ. Παιδείας της Ν.Δ Κοντογιαννόπουλος παραιτείται και  το νομοσχέδιο αποσύρεται από τον επόμενο υπουργό Γιώργο Σουφλιά.

Στηρίζει η ΟΝΝΕΔ τον Πρόεδρο της

Από την άλλη πλευρά οργανώσεις της ΟΝΝΕΔ προχωρούν σε ανακοινώσεις και εκδηλώσεις συμπαράστασης στον δολοφόνο πρόεδρο της Ι. Καλαμπόκα.

Ακόμα και τέσερα χρόνια μετά η ΟΝΝΕΔ συνέχιζει να στηρίζει τον δολοφόνο Καλαμπόκα όπως φαίνεται από ανακοινώσεις της.

Η κηδεία του Τεμπονέρα είχε 50.000 άτομα ενώ το σχολείο που δολοφονήθηκε πήρε το όνομα του αγωνιστή και δημιουργήθηκε μνημείο στη μνήμη του. Η ΟΛΜΕ σε ένδειξη αναγνώρισης της θυσίας του αγωνιστή καθηγητή, κήρυξε την 9η του Γενάρη "Ημέρα Παιδείας και Αγώνα".

Οι δολοφόνοι έπεσαν στα "μαλακά". Ο Καλαμπόκας καταδικάστηκε αρχικά σε ισόβια κάθειρξη χωρίς ελαφρυντικά που μετατράπηκε μετέπειτα σε 17 χρόνια και 8 μήνες ενώ σε επόμενο δικαστήριο έγινε 16 χρόνια και 9 μήνες. Τελικά αποφυλακίστηκε τον Φλεβάρη του 1998 μετα από  7 χρόνια. Σήμερα ζει και εργάζεται ελεύθερος με διαφορετικό όνομα. Ο συγκατηγορούμενος του και μέλος της ΟΝΝΕΔ και της ομάδας των τραμπούκων που εισέβαλλαν στο σχολείο Αλέκος Μαραγκός απαλλάχθηκε με βούλευμα ενώ ο πρόεδρος του σωματείου κατωτέρων αστυνομικών Αχαΐας δήλωσε ότι είναι  μέλος της Ασφάλειας.

Από τότε μέχρι σήμερα η μνήμη του Ν. Τεμπονέρα παραμένει ζωντανή στους αγώνες ενώ το σύνθημα " Τόσα χρόνια αγώνες της νεολαίας τον δρόμο το δείχνει ο Ν. Τεμπονέρας" αλλά και "Ζει, ζει ο Τεμπονέρας ζει με Πέτρουλα, Λαμπράκη μας οδηγεί" συνεχίζουν να πρωταγωνιστούν σε πορείες και διαδηλώσεις μαθητών και φοιτητών.

Μαζί με την μνήμη του αγωνιστή παραμένουν και οι ομάδες φασιστών και τραμπούκων της Ν.Δ και της ακροδεξιάς που έχουν βεβηλώσει ουκ ολίγες φορές το μνημείο που στήθηκε.