Βαλέρι Μπρούμελ, ο Σοβιετικός «αστροναύτης» του στίβου

Σάββατο, 21 του Ιούλη 1963. Στο Στάδιο Λένιν της Μόσχας το «Ματς των Γιγάντων» μεταξύ των ομάδων της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ πλησιάζει στο τέλος του. 75.000 θεατές με κομμένη την ανάσα έχουν συγκεντρωμένα τα βλέμματά τους στο σημείο όπου διεξάγεται το άλμα σε ύψος.
Ένας νεαρός Σοβιετικός ετοιμάζεται για την τρίτη του προσπάθεια σ’ ένα ύψος που δεν έχει κατορθώσει κανείς, μέχρι τότε, στον κόσμο να πηδήσει. Στέκεται συγκεντρωμένος μπροστά στον πήχη, κάτω απ’ το φως του ήλιου. Απομακρύνεται μετρώντας αποφασιστικά τα βήματά του και τις σκέψεις του.  Σηκώνει το δεξί του χέρι. Στο στάδιο βασιλεύει η σιωπή. Όταν χαμηλώνει το χέρι αρχίζει η ξέφρενη κούρσα του προς τον ουρανό. Μετά από μερικά μέτρα στη γη, ένα γερό πάτημα στο αριστερό πόδι και…

Οι ενθουσιώδεις ζητωκραυγές των θεατών ανακατεύονται με τη φωνή που βγαίνει από τα μεγάφωνα: «Ο Βαλέρι Μπρούμελ της ομάδας της Σοβιετικής Ένωσης κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ του άλματος σε ύψος με 2,28 μ.»!

Ανάμεσα στους θεατές βρίσκεται και ο πρώτος κοσμοναύτης στον κόσμο, ο Γιούρι Γκαγκάριν, που πανηγυρίζει κι αυτός με το χαρούμενο πλήθος. Ο διεθνής τύπος παραλληλίζει το άλμα του Μπρούμελ με τη διαστημική πτήση του Γκαγκάριν. Η Μόσχα χαιρετάει τον νικητή και τον βαφτίζει «αστροναύτη» του στίβου.

Ο Μπρούμελ χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως ο κορυφαίος, ίσως, άλτης όλων των εποχών. Το «ίσως» θα ήταν περιττό αν ένας άλλος τεράστιος αθλητής, δεν είχε γράψει με ανεξίτηλα γράμματα το όνομά του στη λίστα με τους πρώτους των πρώτων στην ιστορία του παγκόσμιου στίβου: ο Κουβανός Χαβιέ Σοτομαγιόρ με το από το 1993 απροσπέλαστο 2,45 του.

Ο Μπρούμελ ήταν ο αθλητής που συνέβαλε όσο λίγοι στην εξέλιξη του αθλήματός του. Διέθετε τεράστιο ταλέντο και ανεξάντλητες φυσικές  και τεχνικές ικανότητες που ακόμα και αν μπορούσαμε να τις «τοποθετήσουμε» στη σημερινή εποχή, της εξέλιξης της τεχνολογίας και της επιστήμης, πάλι δεν θα ήταν δυνατό να υπολογίσουμε ως που θα έφταναν τα όριά του. Μπορεί ως άλτης να «υστερούσε» σε ύψος  (ήταν  1,85) αλλά είχε απίστευτη δύναμη, ταχύτητα και εκρηκτικότητα. Να σημειωθεί ότι χρησιμοποιούσε στα άλματά του τον παλμό «στραντλ», που θέλει τον αθλητή να «καβαλάει» τον πήχη. Το 1968 ο Αμερικανός Ντικ Φόσμπερι θα καθιερώσει  το πέρασμα με την πλάτη, όπως το γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. 

Ο Μπρούμελ ήταν ταυτόχρονα φαινόμενο μαχητή που με το πάθος του για τον αθλητισμό και με τη δύναμη και το πείσμα του κατόρθωσε να νικήσει την ατυχία και κάθε νόμο της ιατρικής επιστήμης και της λογικής και να επανέλθει στους στίβους μετά από ένα τρομερό ατύχημα που παραλίγο να του στοιχίσει την ίδια του τη ζωή.

Ο Βαλέρι Νικολάγεβιτς Μπρούμελ γεννήθηκε στις 14 του Μάη 1942 και άρχισε να ασχολείται σοβαρά με τον αθλητισμό στα δώδεκά του χρόνια. Στα 1956 γίνεται πρωταθλητής στην πόλη Βοροσίλοβγκραντ πηδώντας 1,60 μ. και τον επόμενο χρόνο κερδίζει το ασημένιο μετάλλιο στο μαθητικό πρωτάθλημα της Σ.Σ.Δ. Ουκρανίας, με 1,75 μ. Στο Λουγκάνσκ, στην Ουκρανία, ο πατέρας του Νικολάι Αλεξάντροβιτς είναι μηχανικός και η μητέρα του Λουντμίλα Γιακόβλεβνα τεχνικός, και οι δυο γεωλόγοι, και έχουν άλλα τρία παιδιά.

Έχοντας την τύχη να γεννηθεί στην πρώτη περιοχή του πλανήτη όπου οικοδομήθηκε ο σοσιαλισμός, το κοινωνικό σύστημα όπου η πρόσβαση στον λαϊκό αθλητισμό αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του ανθρώπου, ο Μπρούμελ είχε απλόχερα στη διάθεσή του όλα εκείνα τα εφόδια και τις προϋποθέσεις για να αφοσιωθεί στο άθλημά του, να εξελίξει το ταλέντο του και να καθιερωθεί ως αθλητής παγκοσμίου επιπέδου. 

Το 1960 κατακτά το ρεκόρ Σοβιετικής Ένωσης με επίδοση 2,16 μ. και την ίδια χρονιά με την ίδια επίδοση παίρνει το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης.

Το 1961 πήρε τον τίτλο «Διακεκριμένος δεξιοτέχνης του αθλητισμού της ΕΣΣΔ». Από το 1961 έως το 1963 κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ έξι φορές, ξεκινώντας από το 2,23 και φτάνοντας το 2,28 μ., ενώ το 1964 κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο με επίδοση 2,18 μ.

Το 1964 γίνεται μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης και το 1967 αποφοιτά από το Κεντρικό Ινστιτούτο Φυσικής Αγωγής της Μόσχας. Μετά τις προπονήσεις, στην ανάπαυλα των αγώνων, ο Βαλέρι Μπρούμελ επισκέπτεται καλεσμένος εργοστάσια, σχολεία και λέσχες νεολαίας όπου μιλάει για τον αθλητισμό.

Αγαπάει το σκάκι και τη μουσική, την ταχύτητα όταν οδηγεί το αυτοκίνητό του και το καλό κρασί. Ο ίδιος έλεγε μεταξύ αστείου και σοβαρού ότι ένα ποτήρι κρασί «Μουκουζάνι», που ήπιε στο γεύμα του στις 26 του Σεπτέμβρη 1962, τον βοήθησε να πηδήσει το ίδιο βράδυ τα 2,27 μ.!

Επανειλημμένα ανακηρύχτηκε πρωταθλητής της ΕΣΣΔ, της Ευρώπης και του κόσμου, ενώ τρεις φορές (1961, 1962, 1963) αναγνωρίστηκε σαν ο καλύτερος αθλητής της χρονιάς στον κόσμο. Το 1962 ο Μπρούμελ παρασημοφορήθηκε με ανώτερα βραβεία του παγκόσμιου αθλητισμού, όπως το «Βραβείο Χελμς» και «Χρυσό καράβι του Κολόμβου», ενώ στην πατρίδα του του απονεμήθηκε το παράσημο της Εργατικής Κόκκινης Σημαίας και μετάλλιο.

Στις 4 του Οκτώβρη 1965 τραυματίζεται πολύ βαριά σε τροχαίο ατύχημα. Το δεξί του πόδι δέχεται συντριπτικά κατάγματα και κοντεύει να αποκολληθεί. Ο Βαλέρι Μπρούμελ κινδυνεύει να μην περπατήσει ποτέ ξανά, όμως ο ίδιος βάζει σκοπό να αποθεραπευτεί και να ξαναπηδήσει! Ως την στιγμή του ατυχήματος, ήταν αήττητος. Μετά το ατύχημα επανέρχεται νικητής. Θα χρειαστούν 29 εγχειρήσεις για να σταθεί στα πόδια του και να επανέλθει  στους στίβους καταφέρνοντας να πηδήσει μέχρι και 2,09 μ. το 1970. Επίδοση που αν και δεν ήταν επιπέδου αγώνων, όμως τον ανέβαζε θριαμβευτή και πρωταθλητή στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου του αγώνα της ζωής.

Τα επόμενα χρόνια τον βρίσκουν να ασχολείται με διάφορα αθλήματα, τη λογοτεχνία (θα γράψει ένα βιβλίο) και άλλα ενδιαφέροντα. Θα φύγει από τη ζωή σε ηλικία 61 χρόνων χτυπημένος από τον καρκίνο, στις 26 του Γενάρη 2003.

Τετάρτη 25 Γενάρη 2017.