Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2012

Αυθεντικός Ολυμπιακός, αυθεντικός κομμουνιστής!

Ήταν ένας πολλά υποσχόμενος ποδοσφαιριστής που δεν πρόλαβε να ξεδιπλώσει το μεγάλο ταλέντο του με την φανέλα της μεγάλης  του αγάπης, του Ολυμπιακού. Ο Νίκος Γόδας «καλλιτέχνιζε» (όπως έλεγε ο μεγάλος Μουράτης), από την θέση του «έξω δεξιά», στον αγωνιστικό χώρο. Ήταν δηλαδή ο σπουδαίος παίκτης, ο ικανός ντριμπλέρ, ο ζογκλέρ της ομάδας.

Ο κομμουνιστής αντάρτης (λοχαγός) του ΕΛΑΣ, Νίκος Γόδας συλλαμβάνεται μετά την συμφωνία της Βάρκιζας, βασανίζεται από τα όργανα του μοναρχοφασισμού  με σκοπό να τον αναγκάσουν να υπογράψει «δήλωση», μα δεν υποκύπτει. Τρία χρόνια τον περιφέρουν από φυλακή σε φυλακή, τον βασανίζουν μα δεν καταφέρνουν να τον λυγίσουν. Στη συνέχεια καταλήγει στις μεσαιωνικές φυλακές (μελλοθανάτων) της Κέρκυρας.

Τα ξημερώματα της 19 του Νοέμβρη του 1948 φοράει την ερυθρόλευκη φανέλα του Θρύλου. Σε λίγο η πόρτα του κελιού του ανοίγει. Αποχαιρετά τους συντρόφους του. Μεταφέρεται μαζί με άλλους κομμουνιστές στο Λαζαρέτο, ένα νησάκι ανοιχτά της Κέρκυρας. Εκεί εκτελείται ο ήρωας Νίκος Γόδας, κοιτάζοντας στα μάτια τους δολοφόνους του και φορώντας την κόκκινη φανέλα του Ολυμπιακού.

Το πιο κάτω κείμενο είναι από το βιβλίο ''Μια θρησκεία χωρίς απίστους: Ποδόσφαιρο'' των δημοσιογράφων Νίκου Μπογιόπουλου και Δημήτρη Μηλάκα. (Το βρήκα στο μπλογκ Ιστορικές φωτογραφίες):

''Το πανηγύρι έχει στηθεί από την προηγούμενη μέρα στους δρόμους της Αθήνας, για την αποχώρηση των Γερμανών από την πρωτεύουσα, συνεχίζεται. Όμως, την ίδια ώρα στον Πειραιά ο ΕΛΑΣ δίνει μια από τις σημαντικότερες μάχες εναντίον του κατακτητή. Στόχος των μαχητών του ΕΛΑΣ ήταν η σωτηρία των λιμενικών εγκαταστάσεων, της Ηλεκτρικής Εταιρείας (ΠΑΟΥΕΡ) και όλων των εργοστασίων. Αν καταστρεφόταν το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής, το μόνο που παρήγαγε ηλεκτρική ενέργεια, η Αθήνα και ο Πειραιάς για πολλούς μήνες θα βυθίζονταν στο σκοτάδι. Για μεγάλο διάστημα δε θα δούλευαν τα εργοστάσια και θα υπολειτουργούσε το λιμάνι, ενώ δε θα λειτουργούσαν ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος, ούτε και τα τραμ που εκτελούσαν τη γραμμή Αθήνα-Πειραιάς.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι Γερμανοί είχαν εγκαταστήσει φρουρές στις παραπάνω στρατηγικές περιοχές, είχαν παγιδεύσει τα επίκαιρα σημεία, καθώς και τα κυριότερα κτίρια του Πειραιά, με εκρηκτικές ύλες, με τρόπο ώστε το πάτημα ενός κουμπιού να ανατινάζονταν όλα, με ανυπολόγιστες ζημιές και θύματα. Τα καλώδια ξεκινούσαν από έναν οχυρό των κατακτητών στην οδό Οδυσσέως. Αρχικά οι ειδικές δυνάμεις του ΕΛΑΣ κατάφεραν να αποκόψουν τα καλώδια στην οδό 2ας Μεραρχίας και άλλα σημεία. Την υπεράσπιση του εργοστασίου ανέλαβε το πρώτο τάγμα από τα 4 του ΕΛΑΣ στον Πειραιά. Μια μέρα πριν, στις 12 Οκτώβρη, ολόκληρο το τάγμα τέθηκε σε επιφυλακή.

Οι λόχοι πήραν θέσεις μάχης γύρω και μέσα στο εργοστάσιο της Ηλεκτρικής. Τα χαράματα της 13ης Οκτωβρίου οι Γερμανοί ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις της ΣΕΛΛ και πήραν το δρόμο για το ηλεκτρικό εργοστάσιο. Μόλις έφτασαν κοντά, κατέβηκαν απ'τα φορτηγά και πλησίασαν την είσοδο του εργοστασίου. Εκείνη τη στιγμή δέχθηκαν πυρά μέσα από το εργοστάσιο. Η μάχη ήταν σκληρή, κράτησε δυόμιση ώρες. Νίκη για τα τμήματα του ΕΛΑΣ. Η Ηλεκτρική είχε σωθεί. Ανάμεσα στους λόχους που έδωσαν τη μάχη, ήταν και ο επίλεκτος 5ος λόχος του ΕΛΑΣ. Επικεφαλής του ήταν ένας σπουδαίος ποδοσφαιριστής. Ο επιθετικός του Ολυμπιακού, λοχαγός Νίκος Γόδας.

Ο Νίκος Γόδας γεννήθηκε το 1921 στο Αϊβαλί και η Μικρασιατική Καταστροφή τον έστειλε μαζί με την οικογένειά του πρώτα στη Μυτιλήνη, μετά στην Κρήτη και τελικά στην Κοκκινιά, όπου και ρίζωσαν. Ο Νίκος, όπως και όλοι του οι συνομήλικοι, αναζητούσε μέσα από το παιχνίδι του με την μπάλα μικρές χαρές που θα τον έκαναν έστω και για λίγο να ξεχάσει τη δύσκολη καθημερινότητα που αντιμετώπιζε. Αν και μικρός, το ταλέντο του φάνηκε αμέσως και ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο με μια τοπική ομάδα της Κοκκινιάς. Μερικά χρόνια πριν τον πόλεμο, στο ισόγειο του πατρικού του ανοίγει μια ταβέρνα, «Τα Αραπάκια». Η επιτυχία του (και) στην επιχείρηση του είναι τόσο μεγάλη, που όλοι οι αστέρες της εποχής περνάνε από «Τα Αραπάκια» για να πουν μερικά τραγούδια.

Εν μέσω του πολέμου, ο Γόδας παίρνει μεταγραφή για τον Ολυμπιακό, που ήταν η μεγάλη του αγάπη, ταυτόχρονα όμως περνάει και στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του 5ου Επίλεκτου Λόχου του ΕΛΑΣ στην Κοκκινιά, και δίνει το παρών σε όλους τους αγώνες για τη λευτεριά και την κοινωνική αλλαγή.

Το 1942 είναι πλέον βασικός μεσοεπιθετικός του Ολυμπιακού και σκοράρει στην νίκη με 4-0 κατά του Εθνικού, ενώ το ίδιο κάνει και κατά του Απόλλωνα. Τον Μάιο του 1943 ξεκινά βασικός στην ενδεκάδα του Ολυμπιακού, στον τελικό του τουρνουά που διοργανώνει ο Δήμος Πειραιά με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους είναι πρωταγωνιστής στο τελικό του Κυπέλλου Χριστουγέννων, όταν ο Ολυμπιακός κερδίζει τον Παναθηναϊκό με 5-2. Αλλά ο Γόδας είναι 'βασικός' και στους αγώνες για την ελευθερία. Εκτός από τη μάχη της Ηλεκτρικής τον συναντάμε να ηγείται του λόχου του στη μάχη της οδού 7ης Μαρτίου το 1944. Τον Δεκέμβρη του 1944 ο εχθρός έχει αλλάξει και ο Γόδας πλέον πολεμά τους Άγγλους στο νεκροταφείο της Ανάστασης στον Πειραιά. Όπως διηγήθηκε χρόνια μετά ο Σταμάτης Σκούρτης, σύντροφος του Γόδα και ανθυπολοχαγός του:

"Σύντροφε ανθυπολοχαγέ, εμείς απ' όλους τους άλλους ΕΛΑΣίτες είμαστε οι πιο προνομιούχοι. Όσοι από μας σκοτωθούμε είμαστε τυχεροί γιατί θα θαφτούμε σε κανονικό και μάλιστα προνομιούχο μνήμα".

Η μονάδα του Νίκου αποδεκατίζεται και περνά στο Βελούχι, προκειμένου να ενταχθεί στο 36ο Σύνταγμα. Όμως στις αρχές του 1945 και λίγο μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, ο Νίκος αρρωσταίνει απο πνευμονία, επιστρέφει στην Αθήνα όπου συλλαμβάνεται -κάποιος "καλοθελητής" εξυπηρέτησε τις διωκτικές αρχές στο έργο τους- και οδηγείται αρχικά στις φυλακές της Αίγινας (όπου έπαιζε μπάλα στην ποδοσφαιρική ομάδα που είχαν συστήσει οι φυλακισμένοι) και κατόπιν στην απομόνωση των φυλακών της Κέρκυρας.

Η μοίρα του είναι προδιαγεγραμμένη: θάνατος. Το μόνο που μένει να γίνει γνωστό είναι το πότε. Όμως το ηθικό δεν κάμπτέται, ιδιαίτερα από τη στιγμή που στη φυλακή διαρρέει η φήμη πως η κυβέρνηση εξαναγκάστηκε σε συμβιβασμό με την κυβέρνηση του βουνού.

Ο Γόδας έμεινε στη φυλακή τρία χρόνια, χωρίς να υπογράψει δήλωση μετανοίας για να σωθεί. Η «περιήγησή» του στην εξορία μόλις έχει αρχίσει. Φυλακές Αβέρωφ, Αίγινα, Κέρκυρα. Ο Γόδας μένει στη φυλακή τρία χρόνια, χωρίς να υπογράψει δήλωση μετανοίας για να σωθεί. Ο Σταμάτης Σκούρτης κι ο Σπύρος Ανδρεάδης, και οι δύο μελλοθάνατοι που σώθηκαν ύστερα από παρέμβαση του ΟΗΕ το 1949, είναι κατηγορηματικοί στο ότι η διοίκηση του Ολυμπιακού δεν ενδιαφέρθηκε να σώσει τον Γόδα, κάτι που γράφει στο βιβλίο του «Ώσπου να ξημερώσει» (εκδόσεις Κιβωτός).

Στην Κέρκυρα απομόνωση. Ο Γόδας μαζί με τα άλλα Πειραιωτάκια, τον Λούβαρη και τον Κουφαδάκη, ακόμα και λίγο πριν το απόσπασμα, σχεδιάζουν πώς θα στήσουν την ομάδα όταν βγουν από τη φυλακή. Οι σύντροφοί τους τους θυμούνται, όποτε το ραδιόφωνο μετέδιδε κάποιον αγώνα, αυτοί να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους, να ακούνε τον αγώνα, πότε να γελάνε, πότε να βρίζουνε, πότε να μουτζώνουν...

Ο Νοέμβρης έχει 19, Κυριακή, Βρέχει με το κανάτι. Ο Λούβαρης και οι άλλοι δύο γυρίσανε μουσκεμένοι μέχρι το κόκκαλο.

"Σκέψου να μας πάρουνε, Νίκο, με τέτοια βροχή".

"Δεν θα το ήθελα".

"Γιατί;".

"Η τσιριμονιά τελειώνει βιαστικά και δεν έχεις την άνεση να δεις τους μακελάρηδες κατάματα. Σαν βρέχει δεν μπορείς να ανοίξεις τα μάτια, είναι και το νερό που τρέχει και δεν βλέπεις όπως πρέπει, είναι σαν να σου κλείνουν τα μάτια με το έτσι θέλω. Εγώ θέλω να είναι καλοκαιρία, να τον κοιτάω κατάματα για να δω πόσο σίγουρος νιώθει αυτός που με σκοτώνει".

Έτσι κατέγραψε τις αναμνήσεις του από τον Νίκο Γόδα ο συμπολεμιστής και συγκρατούμενός του στην Κέρκυρα Σταμάτης Σκούρτης, που θυμάται χαρακτηριστικά: "Ο Νίκος ζήτησε να τον εκτελέσουν με την ερυθρόλευκη φανέλα κατάσαρκα και το λευκό σορτ. Και αυτό γιατί ήταν αυθεντικός Ολυμπιακός όπως και κομμουνιστής''. 

Στο βίντεο που ακολουθεί μιλάνε για τον Νίκο Γόδα παλαίμαχοι παίκτες του Ολυμπιακού, ο Μανόλης Γλέζος, ο ερευνητής Παναγιώτης Κουνάδης και ο συγκρατούμενός του  στις φυλακές της Κέρκυρας Σταμάτης  Σκούρτης.



Ο αξέχαστος Πάνος Γεραμάνης μιλάει για ποδόσφαιρο, Μακρόνησο και τον Νίκο Γόδα.


2 σχόλια:

ΕΥΡΥΤΑΝΑΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ είπε...

''Μια θρησκεία χωρίς απίστους: Ποδόσφαιρο''

Καταπληκτικό βιβλίο, αξίζει να κοσμεί κάθε βιβλιοθήκη.

Ανώνυμος είπε...

http://fygei.blogspot.gr/2008/09/blog-post_19.html