Χωρίς "χορηγούς"…

Αμπέμπε Μπικίλα (1932-1973)

«Στη Ρώμη κανείς δεν τον υπολόγιζε. Οταν μάλιστα οι ειδικοί είδαν ότι μαζί με τον συμπατριώτη του Αμπέμπε Μπακγκίρα παρουσιάστηκαν ξυπόλυτοι στην αφετηρία, δεν του έδιναν καμία τύχη. "Τα πόδια του θα πάρουν φωτιά στους πλακόστρωτους δρόμους της Ρώμης" έλεγαν. Ο Αιθίοπας κάνοντας την επίθεσή του στα μισά της διαδρομής, τους διέψευσε. Οι θεατές του ολυμπιακού σταδίου της Ρώμης τον αποθεώνουν».

Στο Τόκιο, για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, ένας αθλητής πέτυχε να αναδειχτεί χρυσός Ολυμπιονίκης στο μαραθώνιο, για δεύτερη συνεχόμενη φορά. Το όνομα του θρυλικού μαραθωνοδρόμου: Αμπέμπε Μπικίλα.

Στη Ρώμη το 1960, ο Μπικίλα πήγε άγνωστος. Σε ηλικία 28 χρόνων είχε συμμετάσχει τρεις φορές σε μαραθώνιο δρόμο και ποτέ εκτός Αιθιοπίας.

Γεννήθηκε στις 7-8-1932 σε ορεινό χωριό της χώρας του. Το υψόμετρο ήταν ανάλογο με αυτό της πόλης του Μεξικού. Πάνω από 2.000 μέτρα. Στα αιθιοπικά, Αμπέμπε σημαίνει λουλούδι που άνθισε. Σε ηλικία δέκα χρόνων έγινε βοσκός. Αναγκαστικά έτρεχε από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τρία χρόνια αργότερα πηγαίνει σχολείο. Το χόκεϊ επί χόρτου είναι το άθλημα που τραβάει την προσοχή του. Σε καθημερινή βάση, το σχολείο του αντιμετωπίζει την ομάδα του γειτονικού χωριού.

Στα 20, τον καλούν να υπηρετήσει τη θητεία του. Παρουσιάζεται στη φρουρά του αυτοκράτορα. Τα πρώτα τέσσερα χρόνια στο στρατό, τον κερδίζει το ποδόσφαιρο. Στη συνέχεια ασχολείται με το μπάσκετ. Το 1956, σε ηλικία 24 χρόνων, ο στρατιώτης Μπικίλα ανακαλύπτει το μαραθώνιο.

Στη Ρώμη κανείς δεν τον υπολόγιζε. Οταν μάλιστα οι ειδικοί είδαν ότι μαζί με τον συμπατριώτη του Αμπέμπε Μπακγκίρα παρουσιάστηκαν ξυπόλυτοι στην αφετηρία, δεν του έδιναν καμία τύχη. "Τα πόδια του θα πάρουν φωτιά στους πλακόστρωτους δρόμους της Ρώμης" έλεγαν. Ο Αιθίοπας κάνοντας την επίθεσή του τα μισά της διαδρομής, τους διέψευσε. Οι θεατές του ολυμπιακού σταδίου της Ρώμης τον αποθεώνουν. Χρόνος 2.15.16.2, νέο ολυμπιακό ρεκόρ.

Στην Αντίς Αμπέμπα τον υποδέχονται με τιμές ήρωα. Μισό εκατομμύριο άνθρωποι τον περιμένουν στο αεροδρόμιο. Η ορχήστρα παίζει έναν ύμνο, ειδικά γραμμένο για τον πρώτο Αιθίοπα χρυσό Ολυμπιονίκη.

"Αμπέμπε,είσαι - πραγματικός ήρωας.

Αμπέμπε,είσαι - η δόξα της Αιθιοπίας.

Αμπέμπε,είσαι - το χαμόγελο της χώρας.

Αμπέμπε,είσαι - το αγαπημένο παιδί της πατρίδας.

Αμπέμπε,είσαι - λουλούδι που άνθισε."

Στη νίκη βρίσκεται το νόημα της ζωής

Στην Ιαπωνία ο Μπικίλα λατρευόταν σαν θεός. Μετά την επιτυχία της Ρώμης, πήρε μέρος δύο φορές στο διεθνή μαραθώνιο του Τόκιο, κατακτώντας πάντα την πρώτη θέση. Στην πρωτεύουσα της Ιαπωνίας, το καλοκαίρι του 1964, δεν ήταν στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.

Λίγες βδομάδες νωρίτερα είχε υποβληθεί σε εγχείρηση σκωληκοειδίτη. Εχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος της προετοιμασίας, αλλά δεν το βάζει κάτω. Μετά το 20ό χιλιόμετρο τρέχει εντελώς μόνος. Τρέχει ρυθμικά, ήρεμα, αλλά κατά περιόδους με το δεξί του χέρι κρατάει το κάτω μέρος του στομαχιού, όπου είναι εμφανή τα ράμματα από την εγχείρηση.

Τερματίζει ακμαιότατος. Ξαπλώνει με την πλάτη στο χορτάρι κι αρχίζει να ποδηλατεί στον αέρα. Στη συνέχεια σηκώνεται, κάνει ορισμένα άλματα, τρέχει, χαμογελάει στους θεατές που τον αποθεώνουν. Μετά από τέσσερα λεπτά φτάνει στο στάδιο ο δεύτερος μαραθωνοδρόμος. Ολοι οι αντίπαλοί του, με το που τερματίζουν πέφτουν κάτω εξαντλημένοι. Ο Μπικίλα με χρόνο 2.12.11.2 βελτιώνει το δικό του ολυμπιακό ρεκόρ, σχεδόν κατά 4 δευτερόλεπτα.

Το 1968 ετοιμάζεται να στεφθεί Ολυμπιονίκης για τρίτη φορά. Αντιμετωπίζει όμως σοβαρό πρόβλημα στο δεξί πόδι. Ελπίζει να το ξεπεράσει. Πιστεύει ότι είναι πιο δυνατός από την αρρώστια. Προπονείται τη νύχτα και κοιμάται την ημέρα για να αποφύγει τους δημοσιογράφους. Αν και είχε προετοιμαστεί σε υψόμετρο ανάλογο με αυτό της πόλης του Μεξικού, δεν άντεξε. Στο 17ο χιλιόμετρο το πόδι του τον πρόδωσε. Επεσε στο έδαφος και εγκατέλειψε.

Το 1969 οδηγώντας το αυτοκίνητό του, ένα Φολκσβάγκεν που του είχε κάνει δώρο ο αυτοκράτορας, τράκαρε με φορτηγό. Χτύπησε στη μέση και παρά τις προσπάθειες των καλύτερων γιατρών του κόσμου, έμεινε παράλυτος. Δεν εγκατέλειψε όμως τον αθλητισμό αν και κινούνταν μόνο με καροτσάκι. Το 1971 στο Οσλο, ήταν η κεντρική φιγούρα στους αγώνες για άτομα με ειδικές ανάγκες. Πήρε μέρος στην τοξοβολία.

"Πρέπει να παραμείνω αθλητής, γιατί πιστεύω ότι κάποια μέρα θα σταθώ όρθιος. Οποιος δε θέλει να παλέψει, δεν έχει δικαίωμα στη νίκη. Και στη νίκη βρίσκεται το νόημα της ζωής" έλεγε.

Στις 25 Οκτώβρη 1973, σε ηλικία 41 χρόνων, ο Αμπέμπε Μπικίλα άφησε την τελευταία του πνοή μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.