Σύγκρουση μετωπική με το αμερικανικό όνειρο

Ο Μάρτιν Σκορσέζε, σημαντικότερος εν ζωή σκηνοθέτης κατά την ταπεινή άποψη του ιστολογίου και ένας από τους μεγαλύτερους από ανακάλυψης του κινηματογράφου, σκηνοθέτησε πριν 36 χρόνια τον «Ταξιτζή». Εμπιστεύτηκε τον πρώτο ρόλο σε έναν ηθοποιό που συνεργαζόταν μαζί του για δεύτερη φορά, τον Ρόμπερτ ντε Νίρο. Ο «Ταξιτζής» σφράγισε μια συνεργασία των δυο μεγάλων καλλιτεχνών που συνεχίζεται ως τις μέρες μας και σημαδεύτηκε από πολλές μεγάλες στιγμές.

Ο Ντε Νίρο, ο μεγαλύτερος εν ζωή ηθοποιός του κόσμου και μέγιστη «αδυναμία» του ιστολογίου –όπως και ο Σκορσέζε- για να μπει στο πετσί του ρόλου δούλεψε ένα χρόνο περίπου ως ταξιτζής και πήγαινε συχνά σε ψυχιατρικές κλινικές παρατηρώντας τους ασθενείς. Μέσα από το ρόλο του ταξιτζή-Τράβις ανέδειξε το αστείρευτο ταλέντο του, καταξιώθηκε ως μεγάλος ηθοποιός και συνέβαλε στο να γίνει η ταινία σημείο αναφοράς στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου.

«Πριν πενήντα περίπου χρόνια ο Αντώνης Σαμαράκης είχε γράψει: ‘Ποτέ άλλοτε οι στέγες των σπιτιών μας δεν ήτανε τόσο κοντά η μία στην άλλη όσο είναι σήμερα, κι όμως ποτέ άλλοτε οι καρδιές μας δεν ήτανε τόσο μακριά η μία από την άλλη όσο είναι σήμερα’. Και πραγματικά αυτή η ρήση στριφογυρίζει συνεχώς στο μυαλό σου καθώς βλέπεις τον Τράβις, τον κεντρικό χαρακτήρα της ταινίας, να περιφέρεται στους πολύβουους δρόμους της Νέας Υόρκης αλλά η καρδιά του να είναι άδεια από συναισθήματα.

Ακόμα και την κοπέλα που ερωτεύεται, την Μπέτσι (ενσάρκωση του αμερικανικού ονείρου, ξανθιά δηλαδή και όμορφη), υποσυνείδητα τη διώχνει πηγαίνοντάς τη στο πρώτο ραντεβού να δουν ταινία πορνό. Και μένει πάλι μόνος, άδειος από συναισθήματα και συντροφιά, όπως ο άδειος διάδρομος του συνεργείου ταξί. Μόνος λοιπόν περιφέρεται στους δρόμους της πόλης, στους κακόφημους όμως, στους ρυπαρούς, εκεί που συχνάζουν τα αποβράσματα και τα παρατηρεί.

Παρατηρεί τη σαπίλα, τη διαφθορά. Και όσο πιο πολύ τριγυρνά στους δαιδαλώδεις δρόμους της Νέας Υόρκης τόσο περισσότερο χάνει τα λογικά του. Ο εχθρός τον έχει νικήσει, η μοναξιά έχει θριαμβεύσει. Η Ίρις, η δωδεκάχρονη πόρνη που θέλει να σώσει από τον προαγωγό της, είναι η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι. Γιατί η Ίρις, η μικρή Ίρις είναι η καμουφλαρισμένη αθωότητα που κινδυνεύει να χαθεί. Είναι η ανθρώπινη επαφή που συναντιέται πλέον στα δεκαπέντε λεπτά σαρκικής επαφής, απλά και ξεκάθαρα.

Υπάρχει περίπτωση να σώσει τα προσχήματα ο Τράβις; Μα φυσικά. Πρέπει να λυτρώσει την πόλη απ’ τη διαφθορά, πρέπει να τη λυτρώσει από τους φαύλους ηγέτες… Η προσπάθειά του; Αποτυγχάνει. Μόνη λύτρωση τώρα, ο μαστροπός της Ίρις, αυτός που έκλεψε την αθωότητά της. Τα καταφέρνει. Η κάθαρση επέρχεται και ο φονιάς λατρεύεται ως ήρωας… Η υποκρισία της κοινωνίας σε όλο της το μεγαλείο. Το αμερικανικό όνειρο κατακερματίζεται καθώς συγκρούεται μετωπικά με ένα ταξί». (Απόσπασμα από κριτική που βρήκα εδώ).

Αφορμή για αυτήν την μικρή αναφορά πήρα από την επανέκδοση της πολυβραβευμένης ταινίας,  σε ψηφιακή μορφή και την προβολή της αυτές τις μέρες σε κινηματογραφική αίθουσα της Αθήνας.

Το trailer:

Το μουσικό θέμα:

"Αre you talking to me?":

Επιλογή φωτογραφιών από την ταινία:

“While preparing for his role as Travis Bickle in Taxi Driver, De Niro obtained a cab driver’s license, and when on break would pick up a cab and drive around New York for a couple of weeks”.