Κώστας Καζάκος: «Ο «μικροαστισμός» είναι σαν το δόκανο. Γραπώνει το πόδι του ζώου και το κρατάει ακίνητο, μέχρι το θάνατό του. Ο Λαός μας, όμως, έχει και τα αντισώματά του...»

Το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας παρουσιάζει στην Κεντρική του Σκηνή, στο Δημοτικό Θέατρο «Απόλλων», το έργο του Μαξίμ Γκόρκι «Οι Μικροαστοί» σε σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου. Μιλήσαμε με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και σκηνοθέτη της παράστασης Κώστα Καζάκο για την ενδιαφέρουσα δουλειά που γίνεται στην Πάτρα.

-- Πώς πάει το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας; Γίνεται ενδιαφέρουσα δουλειά από ό,τι φαίνεται...

-- Οι σύντροφοι της Πάτρας, όταν λένε ότι το ΔΗΠΕΘΕ είναι μια δράση «κοινωφελής» του Δήμου Πατρέων, το εννοούν στην κυριολεξία. Η χρηματοδότηση από το υπουργείο Πολιτισμού για το ΔΗΠΕΘΕ της πόλης μας ανέρχεται σε 46.500 ευρώ, ποσό ανεπαρκέστατο στο συνολικό προϋπολογισμό του ΔΗΠΕΘΕ, 950.000, που καλύπτει το σύνολο των δραστηριοτήτων του. Η λειτουργία στηρίζεται κατά 90% από το δήμο, δηλαδή από επιπλέον φορολόγηση του πατραϊκού λαού.

Το Θέατρο πρέπει να συναντήσει τους πιο αδικημένους πολίτες. Αυτοί κυρίως έχουν ανάγκη στήριξης, ενδυνάμωσης και ψυχαγωγίας.

Παρά τη δύσκολη κατάσταση των οικονομικών του δήμου και των Οργανισμών, δίνουμε έμφαση στη λαϊκή πολιτιστική και την ερασιτεχνική δημιουργία (Χορευτικό, ενίσχυση με υλικοτεχνική υποδομή πολιτιστικών συλλόγων κ.ά.), την πολιτιστική προσφορά στις πιο ευάλωτες και αδικημένες κοινωνικές τάξεις, στους ανέργους και κυρίως στη νεολαία. Γίνεται προσπάθεια να προσαρμοστεί η πολιτική εισιτηρίων για τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα, ενώ πραγματοποιούνται και δεκάδες εκδηλώσεις με ελεύθερη είσοδο. Ακόμα, στις δομές που υπάρχει ανταποδοτικότητα (Δημοτικό Ωδείο, Εικαστικό Εργαστήρι, Δραματική Σχολή), υπάρχουν μια σειρά από ελαφρύνσεις γι' αυτές τις κατηγορίες.

Ενα πλήθος ντόπιων καλλιτεχνών ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα με ενθουσιασμό και επωμίσθηκαν την ευθύνη. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα δικαίωσαν την προσπάθεια και ξεπέρασαν τις προσδοκίες.

Ανέβασε την παραγωγή «Γαλιλαίος», όπου παρακολουθήθηκε από 8.500 θεατές, έδωσε 65 παραστάσεις (όταν το μέγιστο έως τώρα για κεντρική παραγωγή ήταν 30) και διήρκησε τέσσερις μήνες, ενώ αξιοποίησε πλειάδα Πατρινών ηθοποιών και μουσικών. Απευθύνθηκε πλατιά στο λαό.

Θεσμοθέτησε το «Αρμα Θέσπιδος», που με την παράσταση «Ελιξήριον Τσέχωφ» περιόδευσε σε 50 γειτονιές της Πάτρας, 50 χωριά, αλλά και 10 πόλεις της Δυτικής Ελλάδας, ενώ παρακολουθήθηκε από 12.000 θεατές έως τώρα, με συμβολικό εισιτήριο (3 ευρώ το ατομικό και 5 ευρώ το οικογενειακό).

Οι «Μικροαστοί» του Γκόρκι γεμίζουν κάθε βράδυ το θέατρο. Τις παιδικές παραστάσεις τις παρακολουθούν σχεδόν το σύνολο των Νηπιαγωγείων και Δημοτικών Σχολείων της πόλης. Το «Αρμα Θέσπιδος» οργώνει χειμώνα - καλοκαίρι την περιφέρεια και φτάνει μέχρι το πιο απομονωμένο χωριό, παίζοντας με εισιτήριο 2, 3, 5 ευρώ, ακόμα και εντελώς δωρεάν. Είπαμε: «κοινωφελής δράση». Πολλά εκπαιδευτικά και ψυχαγωγικά προγράμματα προσφέρονται στα Ιδρύματα της Πάτρας, στα νοσοκομεία, στα ΚΑΠΗ, ακόμα και στις φυλακές. Ζούμε σ' ένα κλίμα ενθουσιασμού και αισιοδοξίας.

-- Και η συλλογική σύμβαση που υπέγραψε το ΔΗΠΕΘΕ με το ΣΕΗ αγκαλιάστηκε από τους ηθοποιούς...

-- Η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που υπέγραψε το ΔΗΠΕΘΕ της Πάτρας με το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών εξασφαλίζει στους ηθοποιούς όρους αξιοπρεπούς διαβίωσης. Και κάτι ακόμα πιο σημαντικό. Η ΣΣΕ δημιουργεί στους καλλιτέχνες το κλίμα της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης, που είναι απαραίτητο για να μπορέσουν να αποδώσουν στο κοινό τον καλύτερο εαυτό τους. Η απόφαση για την υπογραφή της ΣΣΕ με το ΣΕΗ - όπως κατατέθηκε από το ΣΕΗ - αποφασίστηκε κατά πλειοψηφία από τη διοίκηση του ΔΗΠΕΘΕ, με τον εκπρόσωπο της κυβερνητικής παράταξης να διαφοροποιείται.

-- Οι «Μικροαστοί» που παίχτηκαν - το 1902 - μια εποχή αλλαγών στην προεπαναστατική Ρωσία, καταγράφουν την τρομακτική κοινωνική αρρώστια που λέγεται μικροαστισμός και εξουθενώνει τους ανθρώπους.

-- Στις ταξικές κοινωνίες, ο «μικροαστισμός» καλύπτει ένα μεγάλο μέρος των χαμηλών στρωμάτων. Στις δύσκολες εποχές, απλώνεται σαν τη λαδιά και τείνει να καλύψει τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού. Οι άνθρωποι, πνιγμένοι στην άγνοια, παρά την περίφημη πληροφοριακή επανάσταση, πνιγμένοι στις δεισιδαιμονίες και στις προλήψεις, τρομοκρατούνται με το παραμικρό και κλείνονται, σαν τον σαλίγκαρο, στο καβούκι τους. Αδράνεια και στασιμότητα. Η παραμικρή κίνηση προκαλεί τρόμο. Ατομικισμός, εγωπάθεια, κακότητα, μισαλλοδοξία και βαριάς μορφής αγραμματοσύνη. Η ανθρώπινη ζωή μετατρέπεται σε ζωώδη επιβίωση. Ο «μικροαστισμός» είναι σαν το δόκανο. Γραπώνει το πόδι του ζώου και το κρατάει ακίνητο, μέχρι το θάνατό του.

Ο λαός μας έχει και τα αντισώματά του

-- Ο θεατής θα βρει στοιχεία που θα του δυναμώσουν τη θέληση να αγωνιστεί για καλύτερη ζωή;

-- Οπως και στην προεπαναστατική Ρωσία του Γκόρκι, έτσι και σήμερα η εποχή εγκυμονεί. Είναι «γκαστρωμένη», όπως έλεγαν οι παλιοί. Και απ' ώρα σε ώρα, είναι να γεννήσει. Αν ο μικροαστισμός μπορούσε να μολύνει ολόκληρο το σώμα της κοινωνίας, απ' άκρου εις άκρον, τότε θα είμαστε καταδικασμένοι. Ο Λαός μας, όμως, έχει και τα αντισώματά του. Εχει εκείνους τους ωραίους δικούς μας, τους ασυμβίβαστους, τους ανυπόταχτους, τους ανιδιοτελείς, τους δίκαιους, που αντιστέκονται στη φθορά και αγωνίζονται με νύχια και με δόντια για την αφύπνιση του λαού μας, για τη σωστή του ενημέρωση και για την οργάνωση του αγώνα του.

Οι Θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματός μας, για το 20ό Συνέδριο, είναι το πιο σημαντικό κείμενο που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή στην ελληνική γλώσσα. Πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά απ' όλο το λαό, γιατί δείχνει τη σωστή κατεύθυνση και το μοναδικό τρόπο με τον οποίο μπορεί να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από το Φόβο, να πάρει τη ζωή στα χέρια του, να τη ζυμώσει και να της δώσει το σχήμα που εκείνος θέλει.

-- Ο λόγος για τον Γκόρκι είναι «όπλο», που αποκαλύπτει την άγρια εκμετάλλευση των προλετάριων της εποχής του και την αναγκαιότητα του συνειδητού ξεσηκωμού των σκλάβων για την ανατροπή του εφιάλτη που βιώνουν και την οικοδόμηση μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από αφέντες και δούλους. Οι σύγχρονοι συγγραφείς στρέφουν το «όπλο» τους προς αυτά που βασανίζουν τους λαούς;

-- Οι κάθε είδους δημιουργοί, αν δεν θέλουν να τους πετάξει ο Χρόνος στο σκουπιδοντενεκέ της Ιστορίας, οφείλουν να σκύψουν πάνω στα ζωντανά προβλήματα των ανθρώπων, να χτυπήσουν το απάνθρωπο εκμεταλλευτικό σύστημα, να ξεσκεπάσουν το απαίσιο μοντέλο του Αφεντικού και του Δούλου, που αναπαράγεται με όλα τα μέσα, από τους βασιλιάδες τους, από τις εκκλησιές τους, από τα σχολειά τους και από τη συντήρηση του πιο άρρωστου κομματιού της παράδοσης. Οφείλουν να βοηθήσουν τον άνθρωπο να πετάξει από το πρόσωπό του τη μουτσούνα του δούλου.

Μετάφραση: Λυκούργος Καλλέργης. Προσαρμογή - Σκηνοθεσία: Κώστας Καζάκος. Σκηνικά - Κοστούμια: Θάλεια Ιστικοπούλου. Μουσική: Σοφία Καμαγιάννη. Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Σωτηρόπουλος. Διανομή: Μπεσσέμενωφ - Κώστας Καζάκος, Ακουλίνα - Μελίνα Βαμβακά, Πιοτρ - Αλμπέρτο Φάις, Τατιάνα - Κοραλία Καράντη, Νηλ - Αντώνης Καραστεργίου, Περτσίχιν - Διονύσης Βούλτσος, Πόλια - Γεωργία Σωτηριανάκου, Ελενα - Βίκυ Μαραγκάκη, Τέτερεφ - Φάνης Δίπλας, Σίσκιν - Γεράσιμος Ντάβαρης, Τσβετάιεβα - Ηρα Ρόκου, Στεπανίντα - Ιωάννα Στεφανάτου, Γιατρός - Περικλής Βασιλόπουλος.

Παραστάσεις: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21.00. Κυριακή στις 19.00. Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 15 ευρώ. Φοιτητικό 10 ευρώ. Ομαδικό και άνω των 65 ετών 10 ευρώ. Ανέργων - ΑμεΑ 5 ευρώ. Πληροφορίες - κρατήσεις 2610.27361.

Σ. Α.

Ριζοσπάστης