Κι όμως, υπάρχει ελπίδα! Για να μην είναι ίδια (και χειρότερη) η χρονιά που έρχεται...

Τι παράξενος καιρός: Χριστούγεννα της ελπίδας χωρίς ελπίδα; Πρωτοχρονιά της ευχής χωρίς ευχές; Μαζεμένη η φαμίλια όχι για γλέντι, λίγη ζεστασιά να ζητά στο παραγώνι. Και τον αρμόδιο υπουργό να ζητά να μην καίμε τα έπιπλα στη σόμπα γιατί προκαλείται αιθαλομίχλη (πέρσι τέτοιες μέρες ακριβώς το ίδιο μας ζητούσανε).

Κι όμως, υπάρχει ελπίδα! Οχι στη μεταφυσική, αλλά στην πράξη που βεβαιώνεται. Το πανελλαδικό συλλαλητήριο της 1ης Νοέμβρη του 2014, η μεγάλη απόδειξη με τις πάνω από χίλιες οργανώσεις του λαϊκού κινήματος να έχουν κάνει ένα βήμα μπροστά, παρακαταθήκη για τα επόμενα. Μετρήσιμα και τα αποτελέσματα από τους χώρους δουλειάς, όπου κι όταν μπαίνει σε κρίση η θέση για ανασύνταξη του κινήματος (οι πρόσφατες εκλογές στο Συνδικάτο Μετάλλου Αττικής παρέχουν πολύτιμη εμπειρία).

Εδώ είμαστε. Δώδεκα βήματα πίσω, ένα μπροστά κι ας δείχνουν τα πράγματα πως απ' το περσινό ξεκίνημα της χρονιάς δεν πέρασε μια μέρα.

Η τάξη που κυβερνά

Με το έμπα του 2014, για να μην υπάρχουν αμφιβολίες για το ποια τάξη κυβερνά, ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός θωρακίστηκε με δύο νέους νόμους που ενίσχυσαν παραπέρα τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Ενιαίος φόρος ακινήτων, άρση της παρεχόμενης προστασίας για τα ληξιπρόθεσμα χρέη των λαϊκών νοικοκυριών προς τις τράπεζες, εξοντωτικά πρόστιμα για τα ληξιπρόθεσμα χρέη των λαϊκών στρωμάτων προς το Δημόσιο, ένα πακέτο που συντείνει στη συγκέντρωση γης και μικρής περιουσίας σε ολοένα και λιγότερα χέρια.

Παράλληλα, σε μια επιχείρηση «θολά νερά», το σάπιο σύστημα ανακάλυπτε και πρόβαλλε τη διαφθορά ως απόδειξη της δικής του καθαρότητας. Το ΚΚΕ έκανε καθαρό ότι θα σταθεί απέναντι σε κάθε προσπάθεια αποπροσανατολισμού του λαού, αξιοποίησης των σκανδάλων για να συγκαλυφθεί το γεγονός ότι οι πραγματικές αιτίες των λαϊκών προβλημάτων βρίσκονται στην οικονομία και την πολιτική που υπηρετούν το καπιταλιστικό κέρδος. Το κυνήγι του κέρδους - τόνισε - στηρίζεται πάνω από όλα στους αντεργατικούς - αντιλαϊκούς νόμους, που κατοχυρώνουν την κλοπή του ιδρώτα των εργαζομένων και τη διαπλοκή του κράτους με τα μονοπώλια. Από εκεί απορρέουν και τα φαινόμενα διαφθοράς και εξαγοράς, το παράνομο χρήμα.

Το πακέτο

Στο κλείσιμο του Μάρτη, μετά την εαρινή σύνοδο της ΕΕ, πύκνωσαν τα μαύρα σύννεφα πάνω από τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα - όσα είχαν απομείνει. Το νέο πακέτο περιλάμβανε: Παραπέρα μείωση των εργοδοτικών εισφορών και νέα αντιασφαλιστικά μέτρα, στο όνομα της «βιωσιμότητας» του ασφαλιστικού συστήματος. Μείωση των τριετιών και μάλιστα με την επίκληση της προστασίας των μακροχρόνια ανέργων. Απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων. Στο τραπέζι έπεσε και η αυστηροποίηση του πλαισίου για την κήρυξη απεργίας, αλλά και η νομοθέτηση του «λοκ άουτ».

Οι εκλογές

Η προεκλογική περίοδος (για την Ευρωβουλή και τις τοπικές διοικήσεις) αξιοποιήθηκε από την αστική τάξη για να επιταχυνθούν οι διεργασίες για την αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος, με παράλληλη άμεση προβολή των αξιώσεων του μεγάλου κεφαλαίου. Στο αποτέλεσμα του ΚΚΕ αποτυπώθηκε μια τάση επανασυσπείρωσης, που εκφράστηκε τόσο με το ποσοστό στις ευρωεκλογές όσο και με αυτό στις περιφερειακές, ενώ κομμουνιστές δήμαρχοι αναδείχθηκαν σε τέσσερις δήμους (Πάτρα, Χαϊδάρι, Πετρούπολη και Ικαρία), που έγιναν στη συνέχεια πέντε (Καισαριανή).

Το εκλογικό αποτέλεσμα κατέγραψε τη λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, το συνολικό όμως αποτέλεσμα δεν σηματοδότησε ανατροπή προς όφελος του λαού. Αν και σημαντικό μέρος ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ επένδυσαν σε αυτή την επιλογή έναν αριστερό προσανατολισμό, ωστόσο η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ κάθε άλλο παρά εξέφρασε ισχυροποίηση ριζοσπαστικής, αντικαπιταλιστικής, αντιμονοπωλιακής πολιτικής.

Εξετάσεις στο κεφάλαιο

Πριν λοιπόν ακόμα κλείσουν οι κάλπες του Μάη άρχισαν οι εξετάσεις στον ΣΕΒ για το χρίσμα. ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ υπερασπίστηκαν μπροστά στους βιομηχάνους ο καθένας το δικό του μείγμα διαχείρισης, βεβαίωσαν ότι αυτό μπορεί να εξασφαλίσει καλύτερα την «ανταγωνιστικότητα», τις επενδύσεις, την ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας. Η αντιπαράθεσή τους για το μείγμα διαχείρισης δεν είναι αδιάφορη για τους βιομηχάνους. Αντίθετα. Τους απασχολεί το αν θα πρέπει να γίνει νέο «κούρεμα» του χρέους (μέσω ευρωπαϊκής συμφωνίας), όπως λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, ή εάν θα γίνει ρύθμιση και επιμήκυνση της αποπληρωμής του. Τους απασχολεί με ποιον τρόπο θα διατεθούν περισσότεροι πόροι για στήριξη των δραστηριοτήτων τους. Σε τέτοιες ανησυχίες επιχείρησαν να απαντήσουν ο καθένας από την πλευρά του, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση.

Μέλλον χωρίς μέλλον

Με τις πρώτες ζέστες αποκαλύφθηκε κι ο χειμώνας που περιμένει τα νέα παιδιά. Η περίφημη «τράπεζα θεμάτων» έφερε μεγάλα ποσοστά μετεξεταστέων, κυρίως στα μαθηματικά, σε διάφορα Λύκεια της Αθήνας. Το πολυδιαφημιζόμενο «νέο Λύκειο» αναδείχθηκε όλο και πιο ταξικό, αποθαρρύνοντας μαθητές από τα λαϊκά στρώματα να συνεχίσουν σε αυτό, σπρώχνοντας τα παιδιά στην κατάρτιση και τη μαθητεία, στο μεροκάματο από τα 15, χωρίς να έχουν ολοκληρώσει τη βασική τους εκπαίδευση. Το μαύρο μαντάτο χαιρετίστηκε δεόντως από τους ιδιοκτήτες φροντιστηρίων, που είδαν μια ευκαιρία για αύξηση της πελατείας τους.

Μια πικρή εμπειρία

Μια απεργία, στη ΔΕΗ, έδειξε ότι η αναμέτρηση με την πολιτική του κεφαλαίου είναι μια υπόθεση που χρειάζεται αντοχή, σταθερότητα, ικανότητα να αντιμετωπίζονται οι κινήσεις της κυβέρνησης και του κεφαλαίου, οι προσπάθειες χτυπήματος ενός αγώνα. Εδειξε ότι ένας αγώνας, για να πατάει γερά στα πόδια του, να αποκτά τη δυνατότητα συνέχειας και προοπτικής, χρειάζεται να έχει πλαίσιο που δεν κοιτά το δέντρο (βλέπε νόμος για «μικρή ΔΕΗ») και να χάνει το δάσος (στρατηγική απελευθέρωσης της Ενέργειας). Οτι χρειάζεται αποκάλυψη και καλή γνώση της στρατηγικής που επιβάλλει τις αναδιαρθρώσεις, όχι για να απογοητεύονται οι εργαζόμενοι, αλλά για να διατάσσουν ανάλογα τις δυνάμεις τους. Η συνδικαλιστική πλειοψηφία στη ΔΕΗ απέδειξε ότι δεν μπορεί και δε θέλει να οργανώσει τέτοιους αγώνες, επειδή οι δυνάμεις που την αποτελούν είτε συμφωνούν είτε δεν εναντιώνονται στην πολιτική της απελευθέρωσης της Ενέργειας. Μετά από την επιστράτευση, άφησε τους απεργούς κυριολεκτικά στην τύχη τους, σπέρνοντας απογοήτευση και ηττοπάθεια.

Το μπαρούτι

Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή βεβαίωσαν τη φρικαλεότητα του ιμπεριαλισμού, που οικοδομεί τραγωδίες για τους λαούς κάθε γωνιάς του πλανήτη. Οποιος γεμίζει οργή μπροστά στο συνεχιζόμενο αιματοκύλισμα του Παλαιστινιακού λαού και τις εξελίξεις σε Συρία - Ιράκ δεν αρκεί να τα αντιμετωπίζει ως μια «ανθρώπινη τραγωδία» καθώς εκδηλώνεται σε μια περίοδο που η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αποτελεί πεδίο έντονων ανταγωνισμών, διεργασιών και ανακατατάξεων. Ολόκληρη η περιοχή της Μέσης Ανατολής, μια περιοχή γεμάτη φυσικό πλούτο και με κρίσιμη γεωστρατηγική θέση, «φιλοξενεί» εξελίξεις που συνθέτουν ένα περίπλοκο «κουβάρι», με απρόβλεπτες συνέπειες για τους λαούς. Παράλληλα οι εξελίξεις στην Ουκρανία μαρτυρούν ότι το κέντρο της Ευρώπης αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΕΕ και, πρωτίστως, τη Γερμανία με την καπιταλιστική Ρωσία για τον έλεγχο αγορών, το μοίρασμα των δρόμων μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων.

Η συναίνεση

Ατέλειωτες οι παρεμβάσεις αστικών επιτελείων για την περιβόητη «συναίνεση» και «συνεννόηση». «Ολοι μαζί να σώσουμε τη χώρα», επαναλάμβαναν, ενώ ανάμεσα στα μονοπώλια και τους εκπροσώπους του, από τη μια μεριά, και τα εργατικά - λαϊκά στρώματα, από την άλλη, δεν υπάρχει κανένα «όλοι μαζί». Θυσία έγιναν μόνο τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα. Ο λαός μάτωσε και ματώνει, για να υλοποιηθεί η αντιλαϊκή στρατηγική, που χάραξαν τα μονοπώλια και η ΕΕ πολύ πριν από την κρίση.

Η γενικευμένη επίθεση

Το «όλοι μαζί να σώσουμε τη χώρα» ξέφτισε γρήγορα, καθώς άρχισαν οι διαρροές για νέο αντιλαϊκό πακέτο: Χτύπημα στα ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα, στις παροχές Υγείας και Πρόνοιας, ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση της λαϊκής κατανάλωσης με αλλαγές στον ΦΠΑ, κατάργηση κοινωνικών επιδομάτων και παροχών, παραπέρα συμπίεση των αμοιβών, επιτάχυνση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων κ.ά.

Στο παρά πέντε της εκλογής, ή μη Προέδρου της Δημοκρατίας, με ορατή σε κάθε περίπτωση την προσφυγή στις κάλπες για να αλλάξει ο Μανωλιός, το κρίσιμο για τους εργαζόμενους είναι να εστιάσουν στο ενιαίο κριτήριο, με βάση το οποίο οι βουλευτές του αστικού πολιτικού συστήματος αντιμετωπίζουν την αξίωση για διασφάλιση της σταθερότητας του αντιλαϊκού δρόμου της ΕΕ και του κεφαλαίου, το προχώρημα των αναδιαρθρώσεων, τη στήριξη της ανάκαμψης του κεφαλαίου με κοινωνική συνοχή, την πρόσδεση, δηλαδή, της εργατικής τάξης στο άρμα των καπιταλιστών. Να έχουν καθαρό, δηλαδή, πως είτε γίνουν είτε δεν γίνουν άμεσα εκλογές, όποια κι αν είναι η κυβέρνηση, πρέπει να βρίσκει απέναντί της καθημερινά το λαό στο δρόμο, καθώς το «σφάξε με αγά μου να αγιάσω», μας τέλειωσε.

Ο στίχος του ποιητή για το μέλλον που δε θα 'ρθει από μονάχο του έτσι νέτο σκέτο, δένει με το «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Και βεβαίως με γνώση που πατάει σε μια στέρεη μνήμη. Μνήμη που δηλώνει ότι χωρίς ισχυρό ΚΚΕ δεν υπάρχει βήμα μπροστά.

Ριζοσπάστης