«Αγάπησα το λαό, πήρα την υπόθεσή του σαν δική μου...» ― Αθηνά Μπενέκου: Η ηρωική «κόκκινη δασκάλα» του Μοριά

«...Μη ζητάτε να σας πω γιατί ήρθα στην Τρίπολη και τι γίνεται στο βουνό γιατί δεν είμαι τόσο αφελής να εκθέσω μια σειρά κόσμο που αγωνίζεται για τη λευτεριά του. Το έγκλημά μου είναι ότι αγάπησα το λαό και πήρα την υπόθεσή του σαν δική μου, για το λυτρωμό του...

Οσο για κείνους που κρατούν τον αγώνα του λαού στο βουνό, σας λέγω ότι ξεπληρώνουν το χρέος τους και δεν είναι "συμμορίτες", όπως τους λέτε. Τίποτε άλλο, ας με οδηγήσετε στο απόσπασμα...».

Από την απολογία της Αθηνάς Μπενέκου μπροστά στους στρατοδίκες το 1947

Η Αθηνά Μπενέκου γεννήθηκε το 1920, στη Ζούπαινα - σήμερα Αγ. Ανάργυροι Λακωνίας. Σπούδασε δασκάλα. Στέλεχος της ΕΠΟΝ και της Εθνικής Αλληλεγγύης στην Κατοχή, πάλεψε με όλες της τις δυνάμεις, κάνοντας το χρέος της σα δασκάλα και αγωνίστρια, για την απελευθέρωση του λαού, για την επιβίωσή του μέσα σε σκληρές συνθήκες. Οργανώθηκε στο ΚΚΕ το 1943 και δούλεψε ως στέλεχος Αχτίδας και μετά ως μέλος της ΠΕ Λακωνίας. Καταδιωκόμενη για την αντιστασιακή της δράση, βγήκε στο βουνό.

Σε συνθήκες που ο λαός βρήκε απέναντί του με νέα στολή τους γερμανοντυμένους της Κατοχής, να υπηρετούν τώρα την εδραίωση της αστικής εξουσίας, τις συμμορίες του Κατσαρέα, του Παυλάκου, του Καμαρινέα, του Μαγγανά, να δολοφονούν και να βασανίζουν χιλιάδες αγωνιστές σε όλη την Ελλάδα και στη Λακωνία, η Αθηνά συνέχισε τον αγώνα, για να μη λυγίσει ο λαός στην τρομοκρατία, για να οργανωθεί η λαϊκή αντεπίθεση.

Εκλέχθηκε μέλος της ΝΕ Λακωνίας του ΚΚΕ και συνέβαλε να διατηρηθούν και να μη διαλυθούν οι παράνομες ΚΟ της Λακωνίας, παρά το δολοφονικό όργιο. Από το καλοκαίρι του 1947 ήταν μέλος του ΓΠ Πελοποννήσου.

Το Νοέμβρη του 1947 μπήκε στην Τρίπολη για να ανασυγκροτήσει το δίκτυο υποδοχής καταδιωκόμενων αγωνιστών, που θα έρχονταν από την Αθήνα, για να καταταγούν στο ΔΣΕ. Επίσης, ανέλαβε να συγκεντρώσει, σε συνεργασία με την Οργάνωση του ΚΚΕ στην Τρίπολη και με την ηγεσία των κρατούμενων αγωνιστών στις φυλακές της πόλης, πληροφορίες για τη διάταξη και τη δύναμη των κυβερνητικών δυνάμεων, προκειμένου στις αρχές του 1948 να πραγματοποιηθεί προγραμματισμένη επίθεση των 1ου, 2ου και 3ου συγκροτημάτων του Δημοκρατικού Στρατού στην Τρίπολη, για την απελευθέρωση των 500 περίπου κρατουμένων στις φυλακές και την αντιμετώπιση του προβλήματος του ανεφοδιασμού των αντάρτικων δυνάμεων με πυρομαχικά.

Η Αθηνά Μπενέκου στις 29/11/47 πιάστηκε και καταδικάστηκε από το Εκτακτο Στρατοδικείο της Τρίπολης έξι φορές σε θάνατο, τη μεθεπόμενη μέρα 1/12/1947. Εκτελέστηκε λίγες μέρες αργότερα, στις 8/12/1947.

 Αθηνά Μπενέκου: Η ηρωική «κόκκινη δασκάλα» του Μοριά

Εκδήλωση προς τιμήν της πραγματοποίησε στο χωριό της στη Λακωνία η ΕΠ Πελοποννήσου του ΚΚΕ

Από την εκδήλωση στη Ζούπαινα - Στο βήμα η Λουίζα Ράζου

Την «κόκκινη δασκάλα», την ηρωική Αθηνά Μπενέκου, και τους αλύγιστους του έκτακτου στρατοδικείου Τρίπολης την περίοδο 1947 - 1949, τίμησαν η ΕΠ Πελοποννήσου - Ζακύνθου - Κεφαλονιάς του ΚΚΕ και οι ΤΕ Λακωνίας και Αρκαδίας με εκδήλωση που διοργάνωσαν την Κυριακή 7/12 στο μαρτυρικό χωριό Αγ. Ανάργυροι (Ζούπαινα) Λακωνίας, με κεντρική ομιλήτρια την Λουίζα Ράζου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Πολλοί κάτοικοι από τους Αγ. Αναργύρους και τα γύρω χωριά, αντιστασιακοί από την ευρύτερη περιοχή συμμετείχαν στην εκδήλωση, στην πραγματοποίηση της οποίας συνέβαλε και το Τοπικό Συμβούλιο των Αγ. Αναργύρων Δήμου Σπάρτης. Το «άνοιγμα» της εκδήλωσης έκανε ο Γ. Λέφας, ιστορικός, φιλόλογος και συγγραφέας, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε και η Αγγελική Μπενέκου, αδερφή της Αθηνάς, η οποία μαζί και με την άλλη αδερφή τους, Αριάδνη, έκαναν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου προς τιμήν της Αθηνάς Μπενέκου. Πάνω σε αυτό ξεχωρίζουν χαραγμένα τα τελευταία της λόγια, αυτά που φώναξε δυνατά λίγο πριν την τουφεκίσει το εκτελεστικό απόσπασμα στις 8/12/1947: «Εδώ, στον τόπο που τον ποτίζετε με το αίμα μου, αύριο θα 'ρχονται τα παιδιά σας να τον ραίνουν με λουλούδια. Ζήτω το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας».

Υπογραμμίζοντας ακριβώς αυτά τα λόγια της Αθηνάς Μπενέκου, τα οποία αποτυπώθηκαν και στην αναμνηστική κάρτα που δόθηκε στους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση, η Λουίζα Ράζου τόνισε: «Ε, λοιπόν, συντρόφισσα Αθηνά είχες δίκιο! Εδώ, από το χωριό σου, σήμερα, ανακοινώνουμε ότι η ΚΕ του Κόμματός μας θα διοργανώσει προς τιμήν σου και προς τιμήν όλων των εκτελεσμένων αγωνιστών του στρατοδικείου της Τρίπολης, μεγάλη εκδήλωση στο μαρτυρικό αυτό τόπο, διαμορφώνοντας το χώρο, ώστε οι νέες γενιές να τον επισκέπτονται, να διδάσκονται, να παίρνουν κουράγιο, να αντέχουν στις δύσκολες καμπές της ταξικής πάλης, στους αντεπαναστατικούς ανέμους της εποχής.

Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στα πλαίσια του γιορτασμού των 100 χρόνων του Κόμματος, που συμπληρώνονται το 2018. Γιορτασμός στον οποίο θέλουμε να αποτυπώνεται η ατσάλινη θέληση των μελών του Κόμματος και της ΚΝΕ να δρούμε κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, με αυξημένη ικανότητα στην προβολή του Προγράμματος του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό».

Ο ηρωισμός των μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού εμπνέει και διδάσκει

«Η συντρόφισσα Αθηνά Μπενέκου που τιμάμε σήμερα», τόνισε η Λουίζα Ράζου, «δεν είναι η εξαίρεση στον κανόνα, είναι ο κομμουνιστικός κανόνας, που επιβεβαιώθηκε με το μαζικό παράδειγμα χιλιάδων μελών και στελεχών του Κόμματος και τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο. Πρόκειται για το παράδειγμα που ενέπνευσε και υιοθετήθηκε από χιλιάδες νέους και νέες, κατά κύριο λόγο, σ' όλη την Ελλάδα και στην Πελοπόννησο που πύκνωσαν τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού, διεξάγοντας, και με τα όπλα, έναν αγώνα δίκαιο, ανεξάρτητα από την έκβασή του.

Ο μαζικός ηρωισμός, η αυτοθυσία, η ανιδιοτέλεια, το θάρρος και η αποφασιστικότητα των μαχητών του ΔΣ μάς εμπνέουν και μας διδάσκουν.

Το μνημείο προς τιμήν της Αθηνάς Μπενέκου

Η Αθηνά Μπενέκου ήταν ένα γυναικείο κομματικό στέλεχος, που αναδείχθηκε μέσα στη φωτιά της ταξικής πάλης, δίνοντας όλη την ικμάδα των νιάτων της στην υπόθεση της εργατικής τάξης και του λαού μας, στην υπόθεση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Υπερασπίστηκε τη δράση της και τη στάση της στα χρόνια της Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού, την κομματική της ιδιότητα και τις καθοδηγητικές της ευθύνες, μπροστά στους στρατοδίκες, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα».

Για την ιδιαίτερη συμβολή των γυναικών στον αγώνα του ΔΣΕ

Αφού αναφέρθηκε στη συμβολή της Πελοποννήσου στην τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ και την τεράστια διαπαιδαγωγητική δουλειά στις ελεύθερες περιοχές που συνόδευσε τις πολεμικές επιχειρήσεις και συνέβαλε στη σφυρηλάτηση ισχυρών δεσμών του Δημοκρατικού Στρατού με το λαό της Πελοποννήσου, η Λουίζα Ράζου στάθηκε στην ιδιαίτερη συμβολή των γυναικών στον αγώνα του ΔΣΕ: «Η συμμετοχή τους ήταν σημαντική, έφτασε στο 30% των δυνάμεων. Αξιωματικοί και υπαξιωματικοί αναδείχθηκαν 688 γυναίκες, 55 πήραν μετάλλιο ανδρείας, εκατοντάδες διακρίθηκαν για τις στρατιωτικές τους ικανότητες, τη μαχητικότητα και την προσφορά τους από όποιο πόστο κι αν χρειάστηκε. Δίπλα στην Αθηνά, στα χαρακώματα του αγώνα στάθηκαν σαν αξιωματικοί πεζικού στην Πελοπόννησο οι: Αργυρώ Σταυροπούλου, Σταθούλα Κατσηδήμα, Γεωργία Πράπα, Πηνελόπη Λεβεντάκη, Χρυσούλα Κουτίβα, Μαρία Κοττή, Σοφία Μαλέση, Πιπίτσα Παπαμιχαήλ. Δεκάδες είναι οι γυναίκες που σκοτώθηκαν στις μάχες και στα εκτελεστικά αποσπάσματα».

«Η εξέλιξη αυτή», υπογράμμισε, «ήταν καρπός της συστηματικής προσπάθειας του Κόμματος, σε πολύ δύσκολα χρόνια για την ανισοτιμία των γυναικών, να αναπτύξει τη δουλειά του στις γυναίκες, να τις τραβήξει στην πάλη, να ενταχθούν στο κίνημα, στο Κόμμα».

Ειδικά στο ΔΣΕ, «η αξιοποίηση του γυναικείου δυναμικού έγινε αντικείμενο συζήτησης, ειδικών συσκέψεων και μέτρων. Μπήκαν υπεύθυνες για τις γυναίκες, δίπλα στους πολιτικούς επιτρόπους. Αντιμετωπίστηκαν προβλήματα που είτε υποτιμούσαν ότι και στο βουνό οι γυναίκες έδιναν διπλή μάχη, είτε περιόριζαν την αξιοποίησή τους σε βοηθητικές λεγόμενες δουλειές. Οι γυναίκες του υγειονομικού, της επιμελητείας, των επικοινωνιών, των μεταγωγών, οι σαμποτέρ, οι μάχιμες, οι παράνομες στις πόλεις, όλες έβαζαν τα νιάτα τους και τη ζωή τους για τη λαϊκή υπόθεση».

Σημειώνοντας, μάλιστα, ότι το γεγονός αυτό αποτέλεσε στοιχείο της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας του αντιπάλου, η Λουίζα Ράζου αναφέρθηκε στο χαρακτηριστικό δημοσίευμα της εφημερίδας «ΑΛΗΘΕΙΑ» της Τρίπολης (7/12/1947), που αναφέρεται στην σ. Αθηνά Μπενέκου με τίτλο «Κατεδικάσθη μια αιμοσταγής ύαινα...», «τα τέρατα με την γυναικείαν μορφήν», «η θηριώδης συμμορίτισσα».

Οπως υπογράμμισε, ωστόσο, «στην ιστορική μνήμη του ΚΚΕ, στη συνείδηση των συναγωνιστών της και του λαού του Μοριά και της Λακωνίας, η σ. Αθηνά Μπενέκου καταγράφηκε παντοτινά ως η "κόκκινη δασκάλα"».

Ριζοσπάστης