Μισός αιώνας μέσα από εργατικά τραγούδια που ερμήνευσε ο Στ. Καζαντζίδης

Εργατικά τραγούδια που ερμηνεύθηκαν από το μεγάλο λαϊκό βάρδο Στέλιο Καζαντζίδη, τραγούδια που βρέθηκαν για δεκαετίες στα χείλη Ελλήνων εργατών όπου Γης, τραγουδήθηκαν ξανά από τους καλλιτέχνες και τον κόσμο που συμμετείχε στη συναυλία που διοργάνωσε, το Σάββατο 13/12, η ΤΟ Βιομηχανίας της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ, στο κατάμεστο γήπεδο του Σπόρτιγκ.

Το ερασιτεχνικό συγκρότημα, που έπαιξε στην εκδήλωση, ταξίδεψε τους συμμετέχοντες σε αυτή σε μια διαδρομή μισού αιώνα, μέσα από τραγούδια που ερμήνευσε ο Στ. Καζαντζίδης: Από το «Απόψε μάνα σε συλλογιέμαι» του 1956 ως τις «Φάμπρικες της Γερμανίας» και το «Βράχο - Βράχο» του 1961. Από το «Δεν θέλω να μου δέσετε τα μάτια» του 1964 ως το «Ψωμί της ξενιτιάς» του 1970, το «Βουνά σας χαιρετώ» του 1974 και το «Ερχονται χρόνια δύσκολα», στο γύρισμα του 20ού αιώνα. Τραγούδια μέσα από τα οποία αντηχεί η περπατησιά του λαού σε δίσεκτα χρόνια, που βάδιζε και βαδίζει ξέροντας πως «Τα όνειρα χτίζονται» παλεύοντας.

Στην εκδήλωση μίλησαν ο Γιάννης Μερεντίτης, μέλος του γραφείου της ΕΠ της ΚΟΑ, και ο Γιώργος Μηλιώνης, μέλος του τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ.

Αποψη από την εκδήλωση της ΤΟ Βιομηχανίας

Τραγούδια με εργατικό πρόσημο

Ο Γ. Μηλιώνης, μιλώντας για το έργο του Στ. Καζαντζίδη, σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «ήταν ο άνθρωπος που έκανε τα διαβατήρια των Ελλήνων εργατών, όπου Γης, να τραγουδούν», ενώ επισήμανε ότι «στοιχείο που φέρνουν ιδιαίτερα τα εργατικά τραγούδια που ερμήνευσε συνίσταται στο ότι δεν "ενσωματώνονται", διατηρούν ένα, καταρχήν, ταξικό εργατικό πρόσημο. Είναι τραγούδια που απευθύνθηκαν σαφώς, και ο χρόνος θα δείξει αν θα εξακολουθούν να απευθύνονται, σε σύνολο και όχι σε "παρέες" και ταυτόχρονα δεν προσφέρθηκαν, κυρίως λόγω του στίχου τους, για "γλέντι", όπου διασκεδάζουμε "όλοι -ταξικά εννοούμε- μαζί".

Το ερασιτεχνικό συγκρότημα που «έντυσε» με τα τραγούδια του την εκδήλωση

Η μελαγχολία του Καζαντζίδη ήταν η μελαγχολία ενός κόσμου ολόκληρου. Στον τεράστιο "όγκο" της φωνής του, αποτυπώνεται το μακρόσυρτο "ανατολίτικο" στοιχείο της υπομονής και της επιμονής που έπρεπε να έχουν χιλιάδες άνθρωποι για να βρουν ένα "τόπο να πατήσουν", όχι για να υποταχθούν αλλά για να αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή τους.

Αυτά τα δυο στοιχεία πάλευαν στο μέλος της ερμηνείας του, συναντιόνταν σε ένα τραγούδι που έπρεπε να "γιάνει πληγές" και ταυτόχρονα να δίνει ελπίδα. Οι λαϊκοί αγώνες απαιτούν ρυθμό, το τραγούδι που ενώνει και εμψυχώνει για άλματα, το τραγούδι της μάχης απαιτούσε μια άλλη ερμηνεία που γεννιόταν από την προηγούμενη πορεία του».

Ισχυρό ΚΚΕ, για να δυναμώσει η πάλη των εργατών

Την ίδια ώρα, η εκδήλωση της ΤΟ Βιομηχανίας αντικειμενικά εντάχθηκε στην πολιτική δράση - παρέμβαση στις πολιτικές εξελίξεις που ξετυλίγει όλες αυτές τις μέρες η ΚΟ Αττικής.

Ο Γ. Μερεντίτης, απευθυνόμενος στους παρευρισκόμενους, τόνισε ότι οι εργάτες δεν πρέπει να υποκύψουν στους εκβιασμούς και τα ψευτοδιλήμματα από κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ, αφού «είτε τώρα γίνουν εκλογές είτε αργότερα, είτε ξαναβγεί η ίδια κυβέρνηση είτε βγει ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσα στα εργοστάσια και τις επιχειρήσεις θα συνεχίσει να επικρατεί η ίδια κατάσταση».

Μόνη απάντηση των εργαζομένων πρέπει να είναι η ισχυροποίηση του ΚΚΕ: «Οσο πιο ισχυρό γίνεται το ΚΚΕ», σημείωσε, «τόσο θα δυναμώνει το εργατικό κίνημα, οι αγώνες του. Σήμερα κάθε καλοπροαίρετος και τίμιος εργάτης από την ίδια του την πείρα μπορεί να διαπιστώσει ότι χωρίς ισχυρό ΚΚΕ δύσκολα θα ανασυνταχθεί η εργατική πάλη, θα στοχεύσει σωστά και θα αποφύγει παγίδες».

Για τη διαδρομή του Στέλιου Καζαντζίδη

Γεννημένος στις 29 Αυγούστου 1931 στη Νέα Ιωνία από Πόντιους γονείς, πρόσφυγες, ο Στέλιος Καζαντζίδης γνώρισε από πολύ τρυφερή ηλικία τι σήμαινε η λέξη «ταγματασφαλίτες», καθώς ήταν εκείνοι που δολοφόνησαν τον οικοδόμο πατέρα του, που είχε πάρει μέρος στην Αντίσταση στις γραμμές του ΕΑΜ. Γνώρισε τι σήμαινε αστυνομικό τμήμα και χίτες, που τσάκισαν στο ξύλο τον ίδιο τον Στέλιο σε ηλικία 12 ετών, γνώρισε από τα 13 του τι σημαίνει βιοπάλη, καθώς εκείνος ανέλαβε δουλεύοντας σε ό,τι δουλειά μπορεί να φανταστεί κανείς να ζήσει τη μητέρα του και το μικρό του αδελφό.
Στη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας βασανίζεται άγρια, ενώ, για ένα διάστημα, εξορίστηκε στην Μακρόνησο.
«Στο εργοστάσιο της "Λανατέξ", κατά τη διάρκεια της εργασίας, όταν έπιανα κάποιο σκοπό οι εργάτες σταμάταγαν την δουλειά και με χάζευαν», είπε αργότερα ο ίδιος. Ο διευθυντής του εργοστασίου, ονόματι Παρβανίδης, του χάρισε μια κιθάρα.
Ξεκινώντας από ταβερνάκια και αμειβόμενος με ένα πιάτο φαγητό και ένα ποτήρι κρασί, σταδιακά αρχίζει να εξελίσσεται σε επαγγελματία τραγουδιστή. Ο στιχουργός Χαράλαμπος Βασιλειάδης -Τσάντας- τον σύστησε στον τυφλό μαέστρο της «Columbia», Στέλιο Χρυσίνη, και το 1952 ο Στέλιος Καζαντζίδης ηχογράφησε το πρώτο του τραγούδι με τίτλο «Για μπάνιο πάω» του Απόστολου Καλδάρα, όμως το τραγούδι δεν πήγε καλά, διότι δεν ταίριαζε στο ύφος του.
Ο Γιάννης Παπαϊωάννου του έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία το Σεπτέμβρη του 1952, με το τραγούδι «Βαλίτσες» ή «Δεν θέλω το κακό σου».
Θα ακολουθήσει η καθιέρωση και η ερμηνεία τραγουδιών που έγιναν κλασικά στο λαϊκό ρεπερτόριο, σε συνεργασία με μεγάλους στιχουργούς και συνθέτες, ενώ στη δεκαετία του '60 ερμήνευσε με αξεπέραστο τρόπο τραγούδια των Θεοδωράκη, Χατζηδάκι, Λεοντή, Μαρκόπουλου, Λοΐζου, Ξαρχάκου, Κατσαρού.
Το 1965 ο Στ. Καζαντζίδης, σε ηλικία 34 ετών, αποφάσισε να αποχωρήσει οριστικά από τα νυχτερινά κέντρα, καθώς αυτά είχαν αρχίσει να μεταβάλλονται σε κάτι διαφορετικό από χώρους πραγματικής λαϊκής ψυχαγωγίας.
Η επαφή του με τον κόσμο συνεχίστηκε μέσω της δισκογραφίας: Στη δεκαετία του '70 κυκλοφόρησαν δύο δίσκοι - σταθμοί: «Στέλιος Καζαντζίδης Νο 3» και «Η ζωή μου όλη». Ο δεύτερος στη μια του πλευρά είχε 6 τραγούδια - σταθμούς με την υπογραφή του Ακη Πάνου.
Η μεταπολίτευση βρίσκει τον Στ. Καζαντζίδη να συνεργάζεται με τον Μίκη Θεοδωράκη στον εξαιρετικό δίσκο με τον τίτλο «Ανατολή», αφιερωμένο στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας. Από αυτόν το δίσκο, με το τραγούδι «Βουνά σας χαιρετώ», έκλεισε τις εκπομπές του ο ραδιοσταθμός του ΚΚΕ, «Φωνή της Αλήθειας», γεγονός που γέμιζε περηφάνια τον Στέλιο.
Το Νοέμβριο του 1975 ηχογραφεί το θρυλικό «Υπάρχω»: Είναι η πρώτη φορά που λαϊκός τραγουδιστής μιλάει σε πρώτο πρόσωπο στους ακροατές του.
«Εγώ 'μαι αϊτός κι εσύ 'σαι τα φτερά μου» ερμηνεύει ο Στέλιος Καζαντζίδης το 1987, γεφυρώνοντας 12 χρόνια απουσίας, ενώ ακολούθησαν άλλοι 9 δίσκοι με κοινωνικό λαϊκό τραγούδι της εποχής των τελών της δεκαετίας του '80.
Ο Στέλιος «έφυγε» στις 14 Σεπτέμβρη 2001.
«Είναι τόσο σκληρός ο αγώνας / μα τόσο γλυκός / είναι τόσο μεγάλη η ζωή όταν ζεις διαρκώς / και έτσι φθάνεις στο τέρμα χωρίς να 'χεις νιώσει μικρός / και παλεύεις, πεθαίνεις, περνάς μα δεν είσαι νεκρός»: Ενα ρεφρέν που συμπεριλαμβάνει τα ανεκπλήρωτα όνειρα και τις ελπίδες εκείνων για τους οποίους τραγούδησε ο Στέλιος Καζαντζίδης.

Ριζοσπάστης