ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - Στάχτη στα μάτια των εργαζομένων

Σκέτη κοροϊδία χαρακτηρίζει η Επιτροπή Αγώνα του ΠΑΜΕ στο υπουργείο Εργασίας, σχέδιο υπουργικής απόφασης που αφορά στη δήθεν αυστηροποίηση των προστίμων για παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας, αλλά στην πράξη συγκαλύπτει τον αντεργατικό προσανατολισμό της κυβερνητικής πολιτικής και στην Επιθεώρηση Εργασίας.

Το σχέδιο μαρτυρά ότι η πολιτική ηγεσία δίνει έμφαση στο φαινόμενο και όχι στην ουσία. Προβλέπει την άμεση επιβολή προστίμων για μη επίδειξη των αναγκαίων εντύπων, αλλά δεν ενδιαφέρεται για το αν τα στοιχεία των εντύπων ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Τα έντυπα αφορούν σε στοιχεία για τις υπερωρίες, τις συμβάσεις εργασίας κ.ά. Ακόμα σε πιστοποιητικά για την απαλλαγή επικίνδυνων αερίων σε ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες και στον έλεγχο ανυψωτικών μηχανημάτων.

Η σημερινή κατάσταση στην Επιθεώρηση Εργασίας

Στην ανακοίνωση η Επιτροπή Αγώνα σημειώνει μεταξύ άλλων: «Το ΠΑΜΕ πάντοτε ασκούσε πολύ αυστηρή κριτική στη νομοθεσία και τις διαδικασίες επιβολής προστίμων, επειδή αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της γενικότερης κυβερνητικής πολιτικής στο χώρο της Επιθεώρησης Εργασίας. Οι ίδιες πολιτικές δυνάμεις που τσαλαπατούν κάθε εργασιακό, μισθολογικό και ασφαλιστικό δικαίωμα, έρχονται μετά να λειτουργήσουν ως πυροσβέστες μέσω της Επιθεώρησης, προστατεύοντας δήθεν τους εργαζόμενους από τις αυθαιρεσίες. Τα όποια πρόστιμα επιβάλλονταν αποτελούσαν σταγόνα στον ωκεανό των επιχειρηματικών κερδών. Παρά τις "φιλότιμες" προσπάθειες των εκάστοτε κυβερνώντων, δύσκολα κρύβεται και στο χώρο της Επιθεώρησης ο ανοιχτά φιλο-επιχειρηματικός προσανατολισμός της κυβερνητικής πολιτικής.

Ο προσανατολισμός αυτός εκφράζεται στη μόνιμη υποστελέχωση των υπηρεσιών, στην έλλειψη της αναγκαίας υλικοτεχνικής υποδομής. Επενδύεται ιδεολογικά με τα ψευδεπίγραφα ιδεολογήματα ότι τα ζητήματα των εργασιακών σχέσεων και της Υγιεινής και Ασφάλειας μπορούν να λυθούν με «κοινωνική συναίνεση», ότι ο Επιθεωρητής Εργασίας έχει ένα συμφιλιωτικό ρόλο ανάμεσα στον εργαζόμενο και τον εργοδότη και ότι δεν πρέπει να «εφαρμόζει τη νομοθεσία απόλυτα». Η αντίληψη αυτή καθορίζει το γενικό προγραμματισμό της Επιθεώρησης, διαχέεται καθημερινά με διάφορους τρόπους, βάζει εμπόδια και φραγμούς σε καλές προθέσεις των επιθεωρητών, κουρελιάζει τις επιστημονικές τους ικανότητες. Υπονομεύει, σε μεγάλο βαθμό σκόπιμα, προς όφελος των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων, την ουσιαστική εφαρμογή της όποιας κουτσουρεμένης νομοθεσίας είχαν κατακτήσει οι εργαζόμενοι.

Μέχρι σήμερα η μακρόσυρτη διαδικασία των διοικητικών κυρώσεων (προστίμων) επέτρεπε στην εργοδοσία να παραβιάζει συστηματικά τις όποιες προβλέψεις της εργατικής νομοθεσίας, καθώς γνώριζε ότι το κόστος που θα είχε να αντιμετωπίσει για το καθεστώς ασυδοσίας που βασιλεύει στους χώρους δουλειάς θα ήταν ανύπαρκτο ή μηδαμινό. Η τυπολατρική διαδικασία "παροχής εξηγήσεων" από την εργοδοσία στην πράξη άνοιγε το δρόμο για ελαστικοποίηση των προστίμων και στρογγύλεμά τους».

Το σχέδιο

«Οι προτεινόμενες διαδικασίες μέσα από το σχέδιο Υπουργικής Απόφασης (...) ρίχνουν στάχτη στα μάτια, επιχειρώντας να διαμορφώσουν ένα προσωπείο αυστηροποίησης των προστίμων. Η σχετική Απόφαση μεταφέρει την τυπολατρία των διοικητικών κυρώσεων από το έδαφος της έδρας της Επιθεώρησης Εργασίας (διαδικασία "παροχής εξηγήσεων") στο χώρο εργασίας. Το γεγονός ότι προτάσσεται η άμεση επιβολή προστίμων για παραβάσεις μη ύπαρξης/μη επίδειξης προβλεπομένων δικαιολογητικών δείχνει ότι η έμφαση της πολιτικής ηγεσίας δίνεται στο φαινόμενο, στην επιφάνεια των συνθηκών εργασίας και ΟΧΙ στην ουσία.

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα προβλέπονται στην κατηγορία των προστίμων για μη επίδειξη των προβλεπομένων βιβλίων (υπερωριών και προσωπικού οικοδομικών έργων), έντυπων όρων ατομικών συμβάσεων και εκκαθαριστικών αποδοχών προσωπικού. Η έμφαση στις παραβάσεις και στα συνεπαγόμενα πρόστιμα δίνεται στην τυπική επίδειξη ή μη των δικαιολογητικών, ενώ αυτό που έχει πραγματική σημασία στον έλεγχο (και στην επιβολή κυρώσεων) δεν είναι τόσο το ζήτημα της "επίδειξης" των προβλεπόμενων δικαιολογητικών, όσο το αν αυτά αντανακλούν την πραγματικότητα (π.χ. το εκκαθαριστικό μιας καθαρίστριας συνεργείου μπορεί να αναγράφει μισθό 900 ευρώ και αυτή να αναγκάζεται, κάτω από το τραπέζι, να επιστρέψει τα 300-400 στον εργοδότη της).

Οσοι έχουν έστω και στοιχειώδη γνώση από τη λειτουργία της Τεχνικής Επιθεώρησης, γνωρίζουν καλά ότι το ζήτημα του πιστοποιητικού απαλλαγής από επικίνδυνα αέρια (GAS-FREE) αποτελεί πραγματικό καρκίνωμα στο χώρο της ναυπηγοεπισκευής. Το χώρο λυμαίνονται συμμορίες Χημικών Ναυτιλίας - Τεχνικών Ασφαλείας που δρουν από κοινού και προς το συμφέρον της εργοδοσίας, εκδίδοντας και "ελέγχοντας" πλαστά και παντελώς ανυπόληπτα πιστοποιητικά, προκειμένου οι εργασίες επισκευής να συνεχίζονται χωρίς "περιττές" καθυστερήσεις. Οι νεκροί και οι σακατεμένοι της Ζώνης είναι κραυγαλέο παράδειγμα της ασυδοσίας, ένας πραγματικός φόρος αίματος της εργατικής τάξης στο βωμό της κερδοφορίας. Το ουσιαστικό ζήτημα και εδώ δεν είναι η απλή επίδειξη του GAS-FREE, αλλά η δυνατότητα που (δεν) έχει η Επιθεώρηση Εργασίας να διαθέτει το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό και την υλικοτεχνική υποδομή προκειμένου να ελέγχει την ασφάλεια των συνθηκών εργασίας και όχι τη χαρτούρα.

Ανάλογα πρέπει να δούμε και τα όσα αφορούν το πιστοποιητικό ελέγχου ανυψωτικών μηχανημάτων (...). Το κομβικό ζήτημα είναι ο έλεγχος (και τα πρόστιμα) που αφορούν την ουσία και όχι τα δικαιολογητικά (π.χ. ένας μεγάλος γερανός μπορεί να έχει πιστοποιητικό, αλλά η συναρμολόγησή του να γίνεται από εργαζόμενους χωρίς ζώνες ασφαλείας). 'Η το "παπαγαλάκι" (μικρό γερανάκι) μπορεί να έχει πιστοποιητικό, αλλά να μην είναι σωστά αγκιστρωμένο στο σκελετό της οικοδομής».

Εκπτωση 40% επί των προστίμων...

«Η κυβερνητική πολιτική κλείνει το μάτι στα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και μέσα από τις παρακάτω προβλέψεις της Υπουργικής Απόφασης:

Το άρθρο 4 λειτουργεί σε όφελος των επιχειρηματικών ομίλων που διαθέτουν πολλαπλούς χώρους εργασίας/υποκαταστήματα. Το ύψος του προστίμου δεν υπολογίζεται με βάση το συνολικό δυναμικό της επιχείρησης (άρα και την ανάλογη κερδοφορία της), αλλά με βάση τους εργαζόμενους στο χώρο που διαπιστώνεται η παράβαση. Ετσι, π.χ. σε ένα εργοτάξιο μεγάλης κατασκευαστικής εταιρείας με 40 εργαζόμενους θα επιβληθεί, για μη επίδειξη του βιβλίου προσωπικού έργων, πρόστιμο 1.000 ευρώ, ενώ η εταιρεία συνολικά έχει εκατοντάδες εργαζόμενους και η συγκεκριμένη παράβαση μπορεί να αφορά δεκάδες χώρους όπου δραστηριοποιείται. Η μη διαπίστωσή της σε άλλους χώρους αποτελεί τυχαίο γεγονός που οφείλεται στην αδυναμία πραγματοποίησης ταυτόχρονων ελέγχων. Η ένα υποκατάστημα μεγάλου super market με 8 εργαζόμενους θα έχει την ίδια αντιμετώπιση στο ύψος του προστίμου (300 ευρώ) με μια "τρύπα" όπου ο μικρέμπορος απασχολεί και τη γυναίκα του ως μισθωτή.

Η έκπτωση κατά 40% (!) επί του επιβληθέντος ποσού αν η καταβολή των προστίμων γίνει εμπρόθεσμα (μέσα σε 10 μέρες από την κοινοποίηση του Δελτίου Προστίμου) στην ουσία τσαλακώνει την υποτιθέμενη αυστηροποίηση της διαδικασίας των προστίμων. Φανερώνει και από μια ακόμα σκοπιά ότι στόχος δεν είναι να χτυπηθεί η εργοδοτική αυθαιρεσία και να βελτιωθούν ουσιαστικά οι εργασιακές συνθήκες, αλλά να στηθεί ένα επικοινωνιακό σόου για τις ανάγκες της κυβερνητικής πολιτικής και να μπουν μερικά μικροποσά στον κρατικό κορβανά».

Ριζοσπάστης