Με αφορμή ένα αποτέλεσμα σε εκλογές σωματείου

Στις αρχές Νοέμβρη, η παράταξη «Αγωνιστική Συσπείρωση» (στηρίζεται από το ΠΑΜΕ) στην εταιρεία «Mellon», κατέλαβε την πρώτη θέση και την απόλυτη πλειοψηφία στο ΔΣ του σωματείου των εργαζομένων, εξαπλασιάζοντας τη δύναμή της (119 ψήφοι από 19 το 2010). Αντίστροφα, η παράταξη «Ενιαίο» (απαρτίζεται κυρίως από στελέχη της εργοδοσίας), έχασε στις εκλογές το 1/4 των ψήφων που πήρε το 2010 (86 από 117).

Το αποτέλεσμα είναι σημαντικό για τον επιπλέον λόγο ότι αυξήθηκαν οι ψηφίσαντες κατά 42,56% (231 από 148 το 2010). Η αύξηση αυτή αποτελεί ένδειξη της ανάπτυξης που γνωρίζει ο κλάδος, σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης στην Ελλάδα. Προέκυψε ακόμα από τη μαζική εγγραφή εργαζομένων στο σωματείο, κάτω από την επίδραση και της δουλειάς που έκαναν οι ταξικές δυνάμεις.

Σε μεγάλο βαθμό, το αποτέλεσμα αποτυπώνει τη διάθεση των εργαζομένων να αλλάξουν προς όφελός τους τους συσχετισμούς στο σωματείο. Αποτελεί ταυτόχρονα αναγνώριση της δράσης των ταξικών δυνάμεων, που είτε μέσα από την «Αγωνιστική Συσπείρωση», είτε μέσα από τη Σωματειακή Επιτροπή του κλαδικού Σωματείου Χρηματοπιστωτικού Αττικής, δεν έλειψαν από το πλευρό των εργαζομένων. Με επιμονή και υπομονή, καταξιώθηκαν στο χώρο τους, παρά τα εμπόδια που βάζει η εργοδοσία και ο εργοδοτικός κυβερνητικός συνδικαλισμός.

Βασικό αντικείμενο της εταιρείας είναι η τηλεφωνική ενημέρωση οφειλετών τραπεζών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις. Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται στα τηλεφωνικά κέντρα, κατά κύριο λόγο στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, ξεπερνούν τους 300. Στην πλειοψηφία τους είναι νέοι, 25 - 35 ετών, κυρίως γυναίκες. Βρίσκονται αντιμέτωποι με συχνές απολύσεις, στο πλαίσιο της ανακύκλωσης του προσωπικού, καθώς και με μειώσεις μισθών.

Λόγω του φόρτου της δουλειάς, λιποθυμίες, κρίσεις πανικού, τενοντίτιδες, αυχενικά, προβλήματα στα μάτια και στη σπονδυλική στήλη, είναι συχνά φαινόμενα. Στις σημερινές συνθήκες, έχει αλλάξει και η αναλογία των συμβάσεων αορίστου και ορισμένου χρόνου, σε βάρος των αορίστου. Μαζί αυξήθηκε η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια που προκαλούν οι ελαστικές και προσωρινές σχέσεις εργασίας. Εκτιμάται ότι οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου αποτελούν περίπου το 1/3 του συνόλου των συμβάσεων.

Η εντατικοποίηση της δουλειάς είναι καθημερινό φαινόμενο. Για να την επιβάλει, η εργοδοσία χρησιμοποιεί μεθόδους όπως η «στοχοθεσία», τα «μπόνους» και η «αξιολόγηση». Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι αξιολογούνται με κριτήριο πόσες υποσχέσεις πήραν από οφειλέτες για αποπληρωμή χρεών και ποιο είναι το ύψος αυτών των χρεών. Αναγκάζονται έτσι να κυνηγάνε διαρκώς το στόχο, όχι για να πάρουν το «μπόνους», αλλά για να μην αξιολογηθούν αρνητικά και κινδυνεύσουν να απολυθούν.

Αντιπαράθεση με εργοδοσία και εργοδοτικούς

Προσπαθώντας να προλάβει και να φρενάρει τη δράση των ταξικών δυνάμεων, η εργοδοσία μερίμνησε για την ίδρυση επιχειρησιακού σωματείου, το 2007. Μέχρι και τις πρόσφατες αρχαιρεσίες, είχε τον έλεγχο του σωματείου, αφού το ψηφοδέλτιο «Ενιαίο» αποτελείται κυρίως από προϊσταμένους και στελέχη της εταιρείας. Στις πρώτες εκλογές, οι ταξικές δυνάμεις δεν είχαν εκπρόσωπο στο ΔΣ. Στις δεύτερες, το 2010, εξέλεξαν ένα μέλος, παρόλο που η πλειοψηφία έκανε ό,τι μπορούσε για να αποτρέψει την εκπροσώπησή τους στη διοίκηση του σωματείου (ενημέρωσε για τις εκλογές τρεις μέρες πριν την πραγματοποίησή τους και εμφάνισε ένα πρακτικό γενικής συνέλευσης που δεν έγινε ποτέ).

Η παρέμβαση στο χώρο από τις ταξικές δυνάμεις έγινε πιο συστηματική, πάρθηκαν μέτρα, δεν κυριάρχησε η απογοήτευση, η παραίτηση. Η προηγούμενη πλειοψηφία του ΔΣ (αρχικά είχε τις επτά και στη συνέχεια τις έξι από τις επτά έδρες), από το 2007 μέχρι και τις αρχές του 2013, δεν είχε κάνει ούτε μία γενική συνέλευση. Η «δράση» της περιοριζόταν σε ανακοινώσεις γενικού χαρακτήρα, χωρίς να κάνει κάτι για να οργανώσει τους εργαζόμενους ή για να παρέμβει στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Η πρώτη γενική συνέλευση έγινε μόλις φέτος το Μάρτη (!) Η πλειοψηφία του ΔΣ ενημέρωσε τους εργαζόμενους ότι η εργοδοσία ζητά να υπογραφεί επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση, με μείωση μισθών. Οπως ήταν αναμενόμενο, η πλειοψηφία στη διοίκηση του σωματείου στήριξε την πρόταση της εργοδοσίας. Προσπάθησε να σύρει τους εργαζόμενους να την αποδεχτούν, μεταφέροντας τον εκβιασμό ότι αν δε δεχτούν, η εργοδοσία θα πάει σε ατομικές συμβάσεις και θα κάνει απολύσεις.

Η «Αγωνιστική Συσπείρωση» εξαρχής είχε καλέσει τους εργαζόμενους να παλέψουν για επιχειρησιακή σύμβαση και να μη δεχτούν καμιά μείωση στους μισθούς. Τελικά, στη δεύτερη γενική συνέλευση, που έγινε μέσα σε μια βδομάδα, η πλειοψηφία των εργαζομένων αποδέχτηκε, μέσα σε κλίμα φόβου, την πρόταση για μείωση των μισθών.

Με αυτήν την πλειοψηφία στο Σωματείο και με αυτές τις συνθήκες στο χώρο δουλειάς, οι ταξικές δυνάμεις άνοιξαν μέτωπο από την πρώτη ώρα. Αντιμετώπισαν την άρνηση της πλειοψηφίας να κάνει γενική συνέλευση, με καθημερινές προσωπικές επαφές στο χώρο δουλειάς και μικρές συσκέψεις. Πέρα από το φόβο και την αρχική καχυποψία, αντικειμενικό εμπόδιο ήταν το γεγονός ότι πολλές από τις εργαζόμενες είναι μωρομάνες, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αφιερώσουν χρόνο εκτός του ωραρίου εργασίας.

Μέσα από την τριβή, διαπιστώθηκε ότι οι εργαζόμενοι, άπειροι στην πλειοψηφία τους από αγώνες και συνδικαλιστική δράση, αν και άκουγαν και ήθελαν να μάθουν τις θέσεις των ταξικών δυνάμεων, δεν μπορούσαν να δουν τους εαυτούς τους σαν ενεργό κομμάτι αυτής της διαδικασίας. Οι ταξικές δυνάμεις πύκνωσαν τις παρεμβάσεις για να δείξουν τη σημασία που έχουν οι ΣΣΕ, το ρόλο που πρέπει να παίζει το σωματείο στην οργάνωση της πάλης. Ταυτόχρονα, με τη μία ή την άλλη μορφή, βρίσκονταν σταθερά μπροστά για κάθε πρόβλημα που πρόκυπτε στο χώρο δουλειάς, χτίζοντας σχέσης εμπιστοσύνης με τους εργαζόμενους.

Σταθμός η συγκρότηση Σωματειακής Επιτροπής

Η επίμονη δουλειά δημιούργησε προϋποθέσεις, ώστε μερικά χρόνια αργότερα να συγκροτηθεί στο χώρο Σωματειακή Επιτροπή του Κλαδικού Σωματείου Χρηματοπιστωτικού Αττικής. Το καθοριστικό αυτό βήμα έγινε με πολλή δουλειά και πολεμήθηκε λυσσαλέα από την εργοδοσία, η οποία απέλυσε πρωτοπόρους εργαζόμενους. Με τη συγκρότηση της Σωματειακής Επιτροπής, η παρέμβαση του Κλαδικού απέκτησε άλλη δυναμική. Διευκόλυνε την παρακολούθηση των εξελίξεων στο χώρο δουλειάς και την επαφή με περισσότερο κόσμο.

Το Κλαδικό παρενέβη και απέτρεψε ορισμένες απολύσεις που σχεδίαζε η εργοδοσία, ανεβάζοντας το κύρος του στους εργαζόμενους. Κατακτήθηκε, επίσης, η πολύ σημαντική δυνατότητα να πραγματοποιεί ολιγόωρη ενημερωτική σύσκεψη μέσα στο χώρο δουλειάς. Η σύσκεψη αυτή γίνεται μια φορά το μήνα και συμμετέχουν 100 με 150 εργαζόμενοι. Σε αυτές τις συσκέψεις, συζητιούνται θέματα που αφορούν τα άμεσα προβλήματα, όσο και γενικότερα ζητήματα, όπως η Υγεία, για την οποία έγινε ειδική εκδήλωση.

Μια άλλη θετική επίδραση της καθημερινής δράσης των ταξικών δυνάμεων, είναι η αύξηση της συμμετοχής των εργαζομένων στις απεργιακές κινητοποιήσεις του κλάδου ή στις πανεργατικές. Αρχικά απεργούσαν πολύ λίγοι εργαζόμενοι, μετρημένοι στα δάχτυλα. Τα τελευταία χρόνια, η συμμετοχή έχει πολλαπλασιαστεί σημαντικά. Καθοριστικό βήμα ήταν και η μαζική εγγραφή σχεδόν 150 εργαζομένων στο Επιχειρησιακό Σωματείο.

Η στάση της «Αγωνιστικής Συσπείρωσης» και η δράση που ανέπτυξε για την επιχειρησιακή σύμβαση, οι παρεμβάσεις που ακολούθησαν, συνέβαλαν ώστε να υποχωρήσει το κλίμα του φόβου. Πολλοί ήταν οι εργαζόμενοι που απαγκιστρώθηκαν από τη λογική του «μικρότερου κακού» και το εφικτού. Ακόμα και όταν ψήφιζαν υπέρ της σύμβασης, που μείωσε τους μισθούς τους, συνειδητοποιούσαν την ανάγκη να αλλάξει αυτή η κατάσταση, κάτι που εκφράστηκε και με την ψήφο τους στις πρόσφατες εκλογές.

Στη μαζική γενική συνέλευση που έγινε μετά τις εκλογές, η «Αγωνιστική Συσπείρωση» επισήμανε ότι «το Σωματείο είναι τα μέλη του». Οτι οι εργαζόμενοι πρέπει να απορρίψουν τη λογική της ανάθεσης. Η αποτελεσματικότητα της δράσης του σωματείου κρίνεται από τη δική τους μαζική συμμετοχή.

Χ. Μ.

Ριζοσπάστης