Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2012

"Επιλέγω τη μεριά του ... ονείρου" : Το τελευταίο ταξίδι του «Τεό»



«Δεν είμαι πεσιμιστής. Δε μου αρέσει η λέξη απογοήτευση. Η Ιστορία προχωρά υπόγεια. Πιστεύω, και το θέλω για τα παιδιά μου, ότι κάτω βαθιά υπάρχει κάτι που θα βγει. Θα φανεί. Αν στη μια μεριά της ζυγαριάς της Ιστορίας είναι η απογοήτευση, εγώ θέλω να ρίχνω το βάρος στην άλλη μεριά, τη μεριά του ονείρου...» (¹)

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο «Τεό» όπως συνηθίζεται να τον αποκαλούν διεθνώς, ξεκίνησε το δικό του τελευταίο ταξίδι. Έφυγε αναπάντεχα χτες, με έναν τρόπο που δεν πρέπει στους ανθρώπους, πόσο μάλλον σ’ αυτούς τους σπουδαίους δημιουργούς, τους πραγματικά μεγάλους. Μαζί του αποχαιρετάμε και μια ολόκληρη «εποχή» του Ελληνικού και παγκόσμιου κινηματογράφου. Την εποχή των εικόνων.

Αυτές οι «εικόνες» του Αγγελόπουλου με έκαναν ν’ αγαπήσω το σινεμά για πρώτη φορά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ μια χειμωνιάτικη βραδιά του  1983 ή ΄84, στο «STUDIO» της πλατείας Αμερικής, όταν είδα για πρώτη φορά το «Θίασο». Η προβολή τέλειωσε αργά, πολύ μετά τα μεσάνυχτα, και βγήκαμε στο δρόμο με τους ουρανούς ανοιχτούς, χωρίς ομπρέλες, χωρίς να μας νοιάζει αν βραχούμε. Δεν πατούσαμε στη γη εκείνη την ώρα, ο «Τεό» μας είχε ταξιδέψει, μας είχε απογειώσει.

Από τότε, ο Αγγελόπουλος με πήρε από το χέρι και με ταξίδεψε πολλές φορές. Στην Ιστορία της χώρας μου, στη μνήμη, σε κόσμους διπλανούς και μακρινούς, σε κόσμους χωρίς σύνορα. Δεν περιορίζεται η τέχνη σε σύνορα. Με ταξίδευε πάντα με τη δύναμη των εικόνων, που σαν μεγάλος μάστορας δημιουργούσε. Όμως ένα ήταν για μένα το πιο μεγάλο ταξίδι, ανάμεσα σε τόσες περιπλανήσεις. Το «ταξίδι στα Κύθηρα». Η  πιο σημαντική, η πιο μεγάλη, η πιο συγκλονιστική ταινία του.

Όσο κι αν είναι δύσκολο να ξεχωρίσω από το έργο του αγαπημένες σκηνές, επιλέγω δυο που με άγγιξαν περισσότερο, σαν ένα «αντίο» μαζί και «ευχαριστώ» στον ταξιδευτή σκηνοθέτη μου.


«Η πλατεία έρημη. Το καφενείο του Αντώνη σφαλιστό. Ο ουρανός χαμηλωμένος, μουντός, ατμόσφαιρα υγρή. Ένα κουδούνι μουλαριού ακούγεται. Μπαίνει στην πλατεία ο Αντώνης τραβώντας ένα μουλάρι φορτωμένο με διάφορα τσαμασίρια. Τα αναγκαία του. Βλέπει το γέρο. Πλησιάζει. Στέκονται για λίγο αντιμέτωποι. Ο Αντώνης βγάζει ένα λαϊκό στραπατσαρισμένο πακέτο και δίνει τσιγάρο. Του το ανάβει μ’ έναν παλιό αναπτήρα φτιαγμένον από κάλυκα σφαίρας. Καπνίζουν βουβοί. Ο Αντώνης λέει:» (²)



«Απ’ το λιμάνι φτάνει ο Σπύρος-Οδυσσέας. [ ] Σ’ αυτό το λιμάνι θα τον αναγκάσουν να έρθει για να τον ρίξουν στη θάλασσα. Απ’ τη θάλασσα βγαίνει ξαφνικά στην πάτρια γη. Στη θάλασσα ξαναφήνεται σα να είναι η τελευταία και μόνη του πατρίδα. [  ] Καθώς οι καταρράχτες της βροχής περιλούζουν και ξεπλένουν τα πάντα. [  ] Όλοι οι άλλοι μεταβάλλονται βαθμιαία σε θεατές. Εκείνος παίζει και ζει το «δράμα», τις τελευταίες πράξεις του. Οι υπόλοιποι τον παρακολουθούν σχεδόν αμέτοχοι. [  ] Μόνο η γυναίκα του ξεφεύγει απ’ τον κλοιό αυτής της απάθειας και πηγαίνει μαζί του». (³)


Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ξεκίνησε το ταξίδι για τα δικά του Κύθηρα. Να΄χει καλό δρόμο… 

(¹) Λόγια του σκηνοθέτη, από το Ριζοσπάστη.
(²) Μέρος του σεναρίου της ταινίας. Από το βιβλίο «Γιάννης Σολδάτος: Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου, Στ΄τόμος, Εκδόσεις ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ, 1992».
(³) Από το βιβλίο «Νίκος Κολοβός: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Εκδόσεις ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ, 1990».
Η φωτογραφία είναι από το ethnos.gr

10 σχόλια:

sofia είπε...

Μεγάλη στεναχώρια. Μα τι κακό είναι τούτο. Να φεύγουν ένας- ένας όλοι οι αυτοί που προσφέρουν. Τι θα απογίνουμε; Πώς θα αντιμετωπίσουμε τόσο σκοτάδι γύρω μας ; Μα και με τέτοιο τρόπο; Δεν μπορώ τον αιφνίδιο θάνατο. Δεν μπορώ να συμφιλιωθώ μαζί του. Και ξέρεις τι με ενοχλεί; Το γεγονός ότι θα αρχίσουν οι επικήδειοι, οι μεγαλοστομίες από όλους εκείνους που με τον τρόπο τους τον χλεύαζαν τόσα χρόνια.

ΝΥΧΤΟΛΟΥΛΟΥΔΟ είπε...

ειμαστε που ειμαστε φτωχοι..
τωρα γιναμε φτωχοι και στο πνευμα και την τεχνη..
ας ειναι ελαφρυ το χωμα του..
καλο ταξιδι στο μετεωρο βημα του..
την καλησπερα μου σου αφηνω φιλε οικοδομε..

dimitris είπε...

Οικοδομε καλησπερα, απο μαρτυρια αυτοπτη του ατυχηματος, συνεργατης του απο το '90, τον κραταγαν αγκαλια τους οι Αφγανοι κομπαρσοι μεχρι να ερθει το ασθενοφορο, στην ζωνη επεσε βουβαμαρα, η ταινια που γυριζε, εθιγε τα σημερινα προβληματα, ανεργια, μεταναστευση, οι κομπαρσιτοι, οι ανεργοι της περιοχης.

Καλο του ταξιδι!!!

kariatida62 είπε...

Το πιο άδικο τέλος!!! Δεν το αξίζει κανένας άνθρωπος πόσο μάλλον αυτός ο μεγάλος καλλιτέχνης πρεσβευτής της πατρίδας μας!
Και όπως πολύ σωστά παρατηρεί η sofi,πολύ σκοτάδι, πολύ ομίχλη πέφτει γύρω μας...τι θ'απογίνουμε?

Οικοδόμος είπε...

Σοφία καλησπέρα.
Έτσι γίνεται. Λες και κάποιος βάλθηκε να μας αποδείξει "παίρνοντάς" μας τους αληθινά μεγάλους, πως μας αξίζουν οι φελλοί που μένουν πίσω επιπλέοντας στη επιφάνεια του βούρκου στον οποίο βουλιάζουμε. Κάποιος φίλος, κάπου σε ένα σχόλιό του, έγραψε για μια επανεκκίνηση που χρειαζόμαστε. Σε όλα τα επίπεδα, συμπληρώνω.
Καλή δύναμη!

Οικοδόμος είπε...

ΝΥΧΤΟΛΟΥΛΟΥΔΟ καλησπέρα.
Μεγάλη απώλεια. Στο θάνατο όλοι ίσοι. Φτωχαίνουμε κάθε μέρα που περνάει. Όλο και περισσότερο, σε όλα τα επίπεδα. Αντίσταση κι αγώνας φίλε, να μην μας τα πάρουν όλα. Βαστάμε γερά. Καλή δύναμη!

Οικοδόμος είπε...

Δημήτρη καλησπέρα.
Καλλιτέχνης δημιουργός βγαλμένος από το λαό. Η τέχνη του για το λαό. Κάποιοι ανόητοι ψευτοκουλτουριάρηδες, το μόνο που κατάφερναν με την "κριτική" τους, να τον κάνουν να φαίνεται μπροστά τους ακόμα πιο ψηλός. Καλή δύναμη!

Οικοδόμος είπε...

kariatida62 καλησπέρα.
Στερεύουν οι δεξαμενές μας Κάρυ. Η μαυρίλα απλώνεται παντού. Απ' το σκοτάδι όμως γεννιέται φως. Νομοτέλεια. Να βάλουμε ένα χεράκι, ν' ανέβει ο ήλιος πιο ψηλά, που έλεγε και μια ψυχή.
Καλή δύναμη!

Scorpion49 είπε...

Χάθηκε φίλε Οικοδόμε ένας ακόμη σημαντικός Έλληνας. Μέσω των ταινιών του αναδείκνυε και πρόβαλε τα κοινωνικά ζητήματα με τη δική του ιδιαίτερη και αξιόλογη καλλιτεχνική οπτική!
Έφυγε κατά την ώρα του καθήκοντος, αλλά άδοξα, δεν του άξιζε. Ισχύει άραγε το αρχαίο ρητό «το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον»; Προσωπικά δεν είμαι μοιρολάτρης, απλά μια σκέψη.
Καλό ταξίδι στον αγαπημένο μας Τεό, θα συναντήσει άραγε το Μάνο, το Διονύση, για να θυμηθούνε σκηνές από το έργο «Ταξίδι στα Κύθηρα»; Ποιος ξέρει!! Αν υπάρχει κάτι και τους επιτρέπεται, ας μας φωτίσουν το μυαλό μας.
Καλό βράδυ σε όλους, και καλό κουράγιο.

Οικοδόμος είπε...

Scorpion49 καλησπέρα. Δεν του άξιζε ο τρόπος με τον οποίο έφυγε. Οι πραγματικά μεγάλοι όμως δεν φεύγουν ποτέ, όσο κι αν ακούγεται κλισέ η φράση αυτή. Καλή δύναμη φίλε!