Δυο χρόνια χωρίς τον Κώστα Μπαλάφα

Πέρασαν κιόλας 2 χρόνια απο τον Οκτώβριο εκείνο που έφυγε απο κοντά μας ο  Κώστας Μπαλάφας, ένας απο τους κορυφαίους έλληνες φωτογράφους. Γεννημένος το 1920 απο φτωχούς γονείς τον Γιώργο και την Αρχοντούλα στην Κυψέλη Άρτας, στα Τζουμέρκα. Ήταν μικρό παιδί, στα 11 όταν αναγκάστηκε να ξενιτευτεί απο το ορεινό χωριό όπου γεννήθηκε και να αναζητήσει την τύχη του στην Αθήνα όπως τόσοι και τόσοι νέοι εκείνη την εποχή. Μακριά απο «εκεί που» όπως ο ίδιος έλεγε «οι άνθρωποι παιδεύονται να επιβιώσουν, οργώνοντας την άγονη γη, λες και στύβουν με τα γυμνά τους χέρια το ξερό χώμα και το ποτίζουν με ιδρώτα ώσπου να δώσει καρπούς.»

Η πρώτη του επαφή με τη φωτογραφία ήρθε στα δεκατρία του χρόνια όπου κάποιοι συγγενείς του αφεντικού του που είχαν έρθει απο Αμερική και είχαν πάει στην Πάρνηθα του ζήτησαν να τους τραβήξει φωτογραφίες. «Μαγεύτηκα» είπε.

 Η πρώτη του φωτογραφική μηχανή ήταν μια Junior Kodak που αγόρασε στα Γιάννινα που σπούδαζε, πουλώντας και το ρολόι του για να συμπληρώσει το ποσό.

Στην Ιταλία αγόρασε μια Robot και με αυτή έμελλε να αποθανατίσει τη θριαμβευτική πορεία προς τα Αλβανικά βουνά, την Κατοχή και το έπος της Εθνικής Αντίστασης. Μετέπειτα φωτογράφισε σχεδόν όλη την Ελλάδα όμως τούτες τις μέρες δε θα μπορούσε να μην είναι στο μυαλό μας οι φωτογραφίες του απο το αντάρτικο στην Ήπειρο.  Πόσο αναγκαίες οι φωτογραφίες εκείνες σήμερα…Παραμένουν το αντίδοτο στη λήθη και απάντηση στην παραχάραξη της Ιστορίας.

Με εκείνη τη Robot και ένα φίλμ που είχε βρεθεί στα συντρίμμια ενός ιταλικού αεροπλάνου που αγόρασε για λίγες οκάδες καλαμποκάλευρο ξεκίνησε να αποθανατίζει τα κατορθώματα των ανταρτών του ΕΛΑΣ και την Αντίσταση.

Στο μέτωπο των πολεμικών επιχειρήσεων δεν βρέθηκε τυχαία ούτε για να φωτογραφίσει επαγγελματικά. Ήταν αντάρτης του ΕΛΑΣ ενταγμένος στο 85^ο Σύνταγμα με διοικητή των Γιώργο Καλλιανέση.

Έλεγε για τη δημιουργία του ΕΛΑΣ “ Με αυτούς τους λίγους τους απροσκύνητους ξεκίνησε και έγινε ο μεγάλος στρατός του ΕΛΑΣ , το μεγάλο αρματολίκι και κοντά σε αυτούς ,τους ξυπόλητους ,τους “κατσιαπλίαδες ” όπως τους έλεγαν οι καλοβολεμένοι μαζέυτηκε οτι εκλεκτό είχε αυτός ο τόπος απο το πνευματικό του δυναμικό, σταθηκαν διπλα στο λαό και τον βοηθησαν στη δυσκολή του ώρα αλλάζοντας του μοίρα”.

Ποίος μπορεί να ξεχάσει τη φωτογραφία των άψυχων σωμάτων των πατριωτών Τόδουλου και Φαρίδη κρεμασμένα σε δύο πλατάνια στις όχθες της λίμνης των Ιωαννίνων, τις ατέλειωτες πορείες των ανταρτών, τις φωτογραφίες απο τις μάχες, τις μάνες να κλαίνε πάνω απο τάφους αλλά και τις φωτογραφίες του Άρη Βελουχιώτη και των υπόλοιπων πατριωτών του ΕΛΑΣ;

Ο Κώστας Μπαλάφας ήταν ένας σεμνός και έντιμος άνθρωπος σε κάθε έκφανση της ζωής του. Δε θέλησε να κερδίσει τίποτα απο την καταγραφή των γεγονότων. Ένοιωθε όπως έλεγε ο ίδιος «χρέος, για ένα μνημόσυνο των παλικαριών που βαριοκοιμούνται στις βουνοπλαγιές και στα διάσελα, άψαλτοι κι αμνημόνευτοι, σε πρόχειρους τάφους, χωρίς όνομα και αταυρό…σε αυτούς που σημάδεψαν την ιστορία με αίμα και πυρωμένο σίδερο, ας πούμε σήμερα σα σε μνημόσυνο: Αδέρφια κοιμηθείτε ήσυχα αυτού που δεν υπάρχουν μίση, πόνος ή στεναγμός. Οι αγώνες σας, όπως όλοι οι τίμιοι αγώνες των λαών, δεν χάνονται.»

Γιώργος Μπαλάφας

EcoLeft