Γιάννενα 1944. Οι πρώτες μέρες της λευτεριάς. Σπάνια ντοκουμέντα από τον Αντιστασιακό Τύπο

Με αφορμή την σημερινή επέτειο των 69 χρόνων από την ίδρυση της ΕΠΟΝ, παρουσιάζουμε ένα αφιέρωμα στις πρώτες μέρες της λευτεριάς, στην πρωτεύουσα της Ηπείρου, τα Γιάννενα. Ο ενθουσιασμός και η λαχτάρα για μια λεύτερη ειρηνική ζωή, η ανυπομονησία του λαού για την ανοικοδόμηση μιας λαοκρατικής Ελλάδας, επισκιάζεται από τις πρώτες κιόλας ώρες μετά την εγκατάλειψη της πόλης από τους Γερμανούς, από την τρομοκρατική δράση του ΕΔΕΣ, που προμηνύει τις μαύρες μέρες που ξημερώνουν για τους αγωνιστές που πραγματικά αντιστάθηκαν και πολέμησαν τους καταχτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους.

Φέρνουμε σήμερα στο φως της δημοσιότητας σπάνια ντοκουμέντα από τον Αντιστασιακό Τύπο της περιοχής, που μας παραχώρησε ευγενικά το φιλικό ιστολόγιο «Αγρίνιο... γλυκές μνήμες». Πρόκειται για τέσσερις εφημερίδες:

1.         «ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ», Καθημερινό όργανο της Επαρχ. Επιτροπής Ε.Α.Μ. Γιαννίνων

2.         «Ηπειρώτικα  Νιάτα», Όργανο του Συμβουλίου Περιοχής Ηπείρου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ)

3.         «ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ», Όργανο του Συμβουλίου Πόλης Γιαννίνων της ΕΠΟΝ

4.         «ΕΘΝΙΚΗ ΦΛΟΓΑ», Επίσημον όργανον του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ)

Οι Γερμανοί εγκαταλείπουν τα Γιάννενα στις 14 Οκτωβρίου 1944. Η συμφωνία της Καζέρτας προέβλεπε ότι στα Γιάννενα θα μπούνε οι Εδεσίτες, το αρχηγείο των οποίων θα στεγαστεί στο σπίτι του Κώστα Φρόντζου. Προσωπικά ο Κώστας Φρόντζος συνοδεύει τους Γερμανούς στην έξοδο της πόλης προς το Πέραμα, στις 14 Οκτωβρίου 1944. Την επόμενη μέρα 15 Οκτωβρίου 1944 μπαίνει στα Γιάννενα ένα τάγμα του ΕΔΕΣ και φροντίζει να μην γίνουν διαδηλώσεις εναντίον των Γερμανών ούτε και συμπλοκές.

Τα έντυπα που παρουσιάζουμε εκδόθηκαν το Νοέμβρη του 1944. Η παράθεσή τους γίνεται με τη σειρά των ημερομηνιών που κυκλοφόρησαν. Αντιγράψαμε κάποια αποσπάσματα ενδεικτικά της ατμόσφαιρας που επικρατεί τις πρώτες μέρες της λευτεριάς. Στην αντιγραφή αυτή διατηρήσαμε την ορθογραφία της έκδοσης. Μέσα σε παρενθέσεις βάλαμε κάποιες λέξεις που δεν φαίνονται λόγω της φθοράς του χρόνου στο έντυπο, αλλά τις καταλαβαίνει κανείς από τα συμφραζόμενα.

Η αφήγηση που παραθέτουμε είναι από το βιβλίο του Πέτρου Αποστολίδη «Όσα θυμάμαι», εκδόσεις Κέδρος, που βρήκαμε εδώ. Από το βιβλίο και οι (τρεις) φωτογραφίες με την εκτυπωμένη λεζάντα.

«Σάββατο πρωί πριν ξημερώσει οι Γερμανοί άδειασαν την πόλη και τα χαράματα άρχισαν να μπαίνουν τμήματα του ΕΔΕΣ. Με τη συμφωνία ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ τα Γιάννενα μέχρι το Μπιζτούνι θα τα είχε ο Ζέρβας κι από εκεί και πέρα ο ΕΛΑΣ. Ο κόσμος στις συνοικίες είχε ξυπνήσει και γέμιζαν τα πεζοδρόμια. Οι αντάρτες (ΕΔΕΣ) έμπαιναν από τ’ ακρινά σπίτια, ο κόσμος δεξιά κι αριστερά στα πεζοδρόμια τους κοίταζε αμίλητος κι ανέκφραστος.

-Γειά σας, παιδιά, καλή λευτεριά!

-Γειά σας, κι ο κόσμος.

Ήταν κάτι κρύο κι απογοητευτικό, μου ‘λεγε κάποιος που τα ‘δε με τα μάτια του, γράφει ο Π. Αποστολίδης*. Φρούραρχος τοποθετήθηκε ο συνταγματάρχης Κωνσταντινίδης. [ ] Οι Ζερβικοί πυροβολούν και τραυματίζουν την Άννα Κολιοδημήτρη κατά λάθος, παραλίγο να χρεωθεί γι’  αυτό ο ΕΛΑΣ…..

                   

Βρισκόμουν στην κάτω πλατεία και βλέπω να κατεβαίνει από πάνω κάποιος αντάρτης, αυτόματο στον ώμο και δίκοχο με το σήμα τους ΕΛΑΣ. Ανέβηκε στις σκάλες του Δημαρχείου. Η πλατεία γεμάτη κόσμο. Τράβηξα προς τα πάνω κι έστριψα δεξιά στο ξενοδοχείο «Ίλιον» για το σπίτι. Δεν είχα προχωρήσει δέκα βήματα, ακούω πυκνούς πυροβολισμούς και βλέπω κόσμο να τρέχει προς τα πάνω. Κάνω να γυρίσω να δω τι συμβαίνει και κάποιος μου φωνάζει: «Μην προχωρείς γιατρέ θα σε χτυπήσουν».

Παίρνω το δρόμο για το σπίτι, σταματώ μια στιγμή στην κλινική του Σούλη (δίπλα πιο κάτω δεξιά κατεβαίνοντας στον σημερινό ΟΤΕ της 28ης Οκτωβρίου) και μπαίνω στην αυλή. Μια περίπολος του Ζέρβα κατηφόριζε τρέχοντας από την πλατεία και φώναζε άγρια στον κόσμο: 

«Όλοι στα σπίτια σας».

Κουβαλάνε σε λίγο στην κλινική μια κοπέλα τραυματισμένη. Ο Σούλης έλειπε. Μ’ έκπληξη μου βλέπω την Άννα, την αδελφή των Κολιοδημητραίων του Ζέρβα. Το τραύμα ήταν διαμπερές στο μηρό χωρίς ευτυχώς να θίξει ούτε νεύρο ούτε μεγάλο αγγείο. Της είπα ότι είναι ακίνδυνο και σε λίγες μέρες θα κάνει πάλι τις βόλτες της, έκανα επίδεση και καθόμουν δίπλα σε ένα κρεβάτι μέχρι να ‘ρθεί ο Σούλης. Καταφθάνουν δυο αντάρτες του Κολιοδημήτρη, ξαδέλφια της Άννας, ο ένας λοχίας.

Το Σύνταγμά τους ήταν καταυλισμένο έξω από την πόλη. Στα Γιάννενα είχαμε το Σύνταγμα Αγόρου. Υπήρχε πάντα έχθρα ανάμεσα στα δύο Συντάγματα. Οι Εδεσίτες, για να δικαιολογήσουν τους πυροβολισμούς ενάντια στον ανύποπτο κοσμάκη, άρχισαν να διαδίδουν ότι οι Εαμίτες πυροβόλησαν τον κόσμο. Εξηγώ στους αντάρτες ότι το τραύμα της Άννας είναι τελείως ακίνδυνο, εκείνοι όμως έξαλλοι λένε στην κοπέλα:

-Βρε Άννα σε χτύπησαν οι κερατάδες οι Εαμίτες, θα το πληρώσουν ακριβά οι άτιμοι. Θες Άννα, να κάψουμε αυτή τη στιγμή τα Γιάννενα;

Άκουγα μελαγχολικός τις ηλίθιες κι επικίνδυνες καυχησιολογίες κι αναριωτόμουν σε ποιανών τα χέρια πέσαμε. Τότε ακούω την Άννα:

-Αφήστε τα αυτά, δε με χτύπησε κανένας Εαμίτης, οι δικοί μας αντάρτες με χτύπησαν από τον περίβολο του Στρατηγείου.

Οι αντάρτες έφυγαν. Αργότερα μάθαμε ότι μόλις αποφεύχθηκε η σύγκρουση των Συνταγμάτων Αγόρου – Κολιοδημήτρη.

-Μπράβο Άννα παιδί μου, λέω στην κοπέλα, εσύ είσαι πιο γενναία και τίμια από πολλούς άντρες.

Είχε γίνει έτσι: Ο Ελασίτης με το δίκοχο και το πυροβόλο στην πλάτη ήταν σύνδεσμος του ΕΛΑΣ. Έφερνε έγγραφα για το Στρατηγείο του ΕΔΕΣ κι ο κόσμος ξαφνιάστηκε βλέποντας έναν Ελασίτη ένοπλο στην πλατεία. Εκείνος ανέβηκε τις σκάλες του Στρατηγείου, παρέδωσε τα έγγραφα και ζήτησε την άδεια του φρούραρχου να μείνει το βράδυ στο σπίτι του στα Γιάννενα – ήταν ο κουρέας Μάργαρης. Ο Κωσταντινίδης του επέτρεψε να κρατήσει και το πολυβόλο του μαζί. Ευχαριστεί και κατεβαίνει τις σκάλες.

Βλέποντάς τον, το πλήθος τον σηκώνει στους ώμους φωνάζοντας «Ζήτω ο ΕΛΑΣ» Αυτό ήταν. Οι φρουροί του Στρατηγείου ακούνε τις ζητωκραυγές – αυτοί αντίκριζαν μόνο ψυχρότητα και αδιαφορία- κι αρχίζουν να πυροβολούν στον αέρα και πάνω στον κόσμο.

Έτσι τραυματίστηκε η Άννα που έκανε μαζί με μια φίλη της βόλτα κοντά στο Στρατηγείο.

[  ] είδα επιτέλους τον Ζέρβα, τον αρχηγό του ΕΔΕΣ. Έναν κοντόχοντρο με άφθονα γένια και μουστάκια. Αναρωτιόσουν, πως διάολο τα καταφέρνει και στέκει όρθιος πάνω στ’ άλογο. Κάθε βράδυ χοροί και δεξιώσεις και στις κοσμικές στήλες στις εφημερίδες διάβαζες: «Διακρίθηκε η κ. Αγόρου, στο τραπέζι είχε θέση δεξιά του Στρατηγού» κ.λ.π.

 Η ΕΠΟΝ έδινε συχνές συναυλίες και καλλιτεχνικές βραδιές κι ο κινηματογράφος «Ορφέας» πλημμύριζε από κόσμο, δεν έβρισκες που να καθίσεις. Ο ΕΔΕΣ δεν είχε δική του νεολαία και σαν νεολαία εμφανιζόταν η ΕΝΒΗ (Εθνική Νεολαία Βορείου Ηπείρου), οι συγκεντρώσεις της όμως ήταν πολύ πενιχρές, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες Χωροφυλακής και ΕΔΕΣ.

Τα πράγματα χειροτέρευαν λεφτό στο λεφτό, νύχτωνε και δεν ήξερες τι θα σου ξημερώσει, άλλη κατοχή αυτή.»

Αποσπάσματα που αντιγράψαμε από τα έντυπα που παρουσιάζουμε

"ΣΤΑ ΛΕΥΤΕΡΑ ΓΙΑΝΝΙΝΑ

Λαός και Νεολαία αντιτάσσονται στην τρομοκρατία και νικούν

Κυριακή ξημερώματα. Χτυπάει συναγερμός. Τι τρέχει; Διαταγή της αστυνομίας να κλειστούμε όλοι στα σπίτια… γιατί φύγανε οι Γερμανοί. Πνιγόμαστε από την αγωνία, θέλουμε να ιδούμε, να πιστέψουμε πως είμαστε λεύτεροι.

Είμαστε στη φυλακή… δε μπορούμε πια να κρατηθούμε. Βγαίνουμε στο δρόμο. «Καλή Λευτεριά» φωνάζουμε, μας φωνάζουν χαιρετιόμαστε.

Προχωρούμε στον Κεντρικό δρόμο. Μας σταματούν μα δε σταματάμε. Η απαγόρευση της κυκλοφορίας σπάει κι’ ο κόσμος κατορθώνει να συγκεντρωθεί στη Μητρόπολη, κι’ από κει στο κέντρο της πόλης. Το τι έγινε τότε δεν περιγράφεται. Το πλήθος ξέσπασε. Τραντάζεται η πόλη απ’ τις ζητωκραυγές. Έξαλλος ο ενθουσιασμός κι χαρά.

 Πρωτοφανής, αυθόρμητη διαδήλωση!

Οι λέξεις ΕΠΟΝ – ΕΑΜ – Λευτεριά – Ένωση κυριαρχούν από τη Μητρόπολη ως το Στρατηγείο του ΕΔΕΣ. Εκεί φτάνει κι’ άλλος κόσμος με επικεφαλής την ΕΠΟΝ με σημαίες κι’ απελευθερωτικά συνθήματα από τις συνοικίες. Ο ενθουσιασμός φτάνει στο κατακόρυφο.

Όμως πολλοί χωροφύλακες και αντάρτες του ΕΔΕΣ αντί να γιορτάζουν μαζύ με το λαό την απελευθέρωση της αγαπημένης μας πόλης, διατάζουν το πλήθος να διαλυθεί, σπρώχνουν και πυροβολούν για να τρομοκρατήσουν φέροντας έτσι στη θύμησή μας τις μέρες των καταχτητών. Μα η νεολαία και ο λαός βαδίζουν ξανά προς τον κεντρικό δρόμο.

 Μιλάει ο Αντρέας

Τότε μιλάει ο σ. Αντρέας, αντιπρόσωπος του Συμβουλίου Περιοχής της ΕΠΟΝ, με φλογερά λόγια. «Ζήτω η λευτεριά-Λαϊκή κυριαρχία-Ζήτω η Γιαννιώτικη Νεολαία-Πειθαρχεία στην κυβέρνηση-να συλληφθούν οι προδότες» είναι τα συνθήματα που κυριαρχούν στην ενθουσιαστική ομιλία του.

Άφοβα στις θέσεις των πολυβόλων

Το απόγευμα ο ενθουσιασμός της Νεολαίας και (του) λαού εκδηλώνεται πάλι αυθόρμητος. Γίνεται συγκέντρωση στην πλατεία, με σημαίες, λάβαρα, τραγούδια, ζητωκραυγές. Μα δυστυχώς η πρωινή ιστορία επαναλαμβάνεται πιο χειρότερη. Πολυβόλα και αυτόματα όπλα (σημαδεύουν) απειλώντας τις καρδιές που πάλλονταν τη στιγμή εκείνη από τη χαρά της απελευθέρωσης. Το πλήθος όμως τραβάει άφοβα στις θέσεις των πολυβόλων. Θαρραλέα συνεχίζει τη διαδήλωση.

 Δεύτερη μέρα της Λευτεριάς!

Είναι 10 η ώρα. Η κεντρική πλατεία σωστή ανθρωποθάλασσα. Για μια στιγμή κι ακριβώς έξω από το στρατηγείο του ΕΔΕΣ μια παράξενη βοή ακούγεται. Χειροκροτήματα και ζητωκραυγές. Η ανθρωποθάλασσα μαίνεται. Μα δεν περνούν ούτε λίγα δευτερόλεπτα κι ακολουθούν ασταμάτητοι πυροβολισμοί τραυματίζονται και συλλαμβάνονται αρκετοί. Οι Γιαννιώτες δε θα ξεχάσουν ποτές την αχαραχτήριστη αυτή συμπεριφορά των ανταρτών του ΕΔΕΣ. Τι είχε συμβεί;

Ένας αντάρτης του ΕΛΑΣ: Ε… ρθει στα Γιάννινα και έβγαινε (τη) στιγμή εκείνη από το στρατηγείο του Ε… … κόσμος τον άρπαξε στα (χέρια) ζητωκραυγάζοντας.

Α…ος ο Γιαννιώτικος λαός κι’ (νεολαία) του διατρανώσανε από τις (πρώτες) κι’ όλας  μέρες της λευτεριάς, τη φλογερή πίστη τους στα Λαοκρατικά ιδανικά, την αλύγιστη θέληση κι’ ανοίκητη δύναμή τους για την υπεράσπισή τους.

ΦΩΤΗΣ-ΠΑΥΛΟΣ"

 "ΝΑ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΟΥΜΕ ΤΗ ΛΑÏΚΗ ΝΙΚΗ

Ακόμα δεν αναπνεύσαμε καλά καλά τον αέρα της λευτεριάς μας. Τρία χρόνια σκλαβιάς, πείνας, στέρησης, τρία χρόνια αγώνων άφησαν γερά ίχνη στην πολύπαθη νεολαία μας. Και τώρα, τώρα που ο φασιστικός βραχνάς έλειψε από πάνω μας, τώρα που η περίοδος της δημιουργίας, της ανοικοδόμησης και της χαράς ξανοίγεται πλατειά μπροστά μας, νέα κατάσταση συνεχίζουν οι φασιστικές μέθοδες, πάλι τρομοκρατία, πάλι εκβιασμοί.

Ακόμα δεν είχαν απομακρυνθεί από την Πρέβεζα οι ξένοι καταχτητές και 14 Επονίτες, 14 λεβέντες της ανταρτομάδας ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ του 24^ου Συντ/τος, πέφτουν ηρωικά κάτω από το δολοφονικό μαχαίρι του δήμιου του ΕΔΕΣ. Και σαν τα Γιάννινα και η Κέρκυρα λευτερώθηκαν, αμέσως ο στρατιωτικός νόμος σε εφαρμογή, φραγμός στις λαϊκές εκδηλώσεις, άρνηση για τον εορτασμό της 28^ης Οχτώβρη, ξυλοδαρμοί επονιτών και επονιτισσών μας και τελευταία η  χ ω ρ ο φ υ λ α κ ή, οι δήμιοι αυτοί της νεολαίας μας, έπιασαν στην Κέρκυρα τον συναγωνιστή μας Όμηρο και τον έκλεισαν στα μπουντρούμια, στα κάτεργα της 4^ης Αυγούστου.

Είχαμε το δικαίωμα να πιστεύουμε πως η μέρα της λευτεριάς μας θα ήταν μέρα χαράς και γιορτασμού για τη νεολαία μας. Είχαμε το δικαίωμα να πιστεύουμε ότι τρία χρόνια αγώνες, τρία χρόνια θυσίες, μας εξασφάλισαν τη δυνατότητα της ε λ ε ύ θ ε ρ η ς  ε κ δ ή λ ω σ η ς της νέας μας γενιάς. Είχαμε το δικαίωμα να πιστεύουμε πως οι μέθοδες της 4^ης Αυγούστου, του Μεταξά, του Μανιαδάκη, θάφτηκαν μια για πάντα.

Δεν γίνηκε όμως έτσι. Ο παραπιστικός αφοπλισμός του ΕΛΑΣ της Κέρκυρας και τα εγκλήματα στο Φιλιάτι είναι η συνέχεια. Τα νειάτα της Ηπείρου και της Κέρκυρας με βαθειά αγανάχτηση, μα και αποφασιστικότητα αντιμετωπίζουν τα γεγονότα. Τα συνθήματα του αγώνα μας ¨Θάνατος στο φασισμό», «Λευτεριά», «Λαοκρατία», γίνηκαν βαθειά πίστη και συνείδηση στη νεολαία μας. Μ’ αυτά τα συνθήματα στο στόμα πέσαν χιλιάδες παληκάρια μας. Μ’ αυτά τα συνθήματα ζυμώθηκε και καταχτήθηκε η λευτεριά μας και με τα ίδια συνθήματα συνεχίζουμε τον αγώνα μας για την πλέρια ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ, για την ολοκληρωτική ΛΑÏΚΗ ΝΙΚΗ.

 Ηπειρωτόπουλα, Ηπειρωτοπούλες

Η Δημοκρατική λευτεριά είναι όριμος καρπός του τρίχρονου αγώνα μας. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να μας την αφαιρέσει. Με παλλαϊκές κινητοποιήσεις βάλτε τέλος στις καθημερινές αυτές παραβιάσεις. Ενισχύστε τους αντιπροσώπους της Εθνικής μας Κυβέρνησης στην Ήπειρο και την Κέρκυρα. Σταθείτε πρωτοπόροι στο ανοικοδομητικό έργο που αρχίζει. Επαγρθπνε΄θστε για την κατοχ(ύρωση της) λαϊκής νίκης. Σύνθημά μας ας σταθεί «Να εφα(ρμοσ)τεί το …κο πρόγραμμα της Εθνικής μας Κυβέρνησης», «Να σταμα(τήσουν) οι παραβιάσεις»."

"Τίμιοι Πατριώτες!

Μην ξεχνάτε τους προδότες! Δεν είναι πια καιρός για αισθηματολογίες. Καταδόστε τους επίσημα, όποιοι και να είναι στη δικαιοσύνη του λαού!"

"ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ!

-Γενναίοι Ανταρτοεπονίτες θαρραλέοι μαχητές του ΕΛΑΣ.

-Επονίτες, Επονίτισσες, Αετόπουλα, αγωνιστές της Λεφτεριάς και της Προόδου!

-Νέοι και Νέες της Ηπείρου!

Το Συμβούλιο Περιοχής σας σφίγγει φλογερά, Επονίτικα το χέρι την ώρα τούτη της αγαλλίασης και της χαράς για την ολοκλήρωση της Εθνικής Λευτεριάς στην περιοχή μας. Η πρώτη μάχη τέλειωσε νικηφόρα! Και τώρα όλες μας τις δυνάμεις για να τελειώσουμε τον πόλεμο, για μια καλύτερη ζωή, για μια Ελλάδα της Δημοκρατικής λεφτεριάς, της Λαϊκής Δημοκρατίας. Ορμήστε ενωμένοι στη δουλειά. Δουλέψτε ακούραστα για τη νέα μας ζωή, για την εξυπηρέτηση και τη χαρά του Λαού μας.

Οι ελπίδες του είμαστε μεις. Το μέλλον είναι δικό μας!

Εμπρός να το καταχτήσουμε!

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΗΣ ΕΠΟΝ"

 "Στην Κέρκυρα και τα Γιάννινα

ΤΑ ΝΙΑΤΑ ΔΙΝΟΥΝ ΠΑΛΜΟ

Στην Κέρκυρα με την ακούραστη δουλειά της η ΕΠΟΝ, η νεολαία παίρνει ενεργό μέρος στην οργάνωση της καινούργιας ζωής, δίνει τη φλόγα, τον ενθουσιασμό της, την πίστη της, στη ζωή. Συμμετέχει πλατειά στην υποδοχή του κ. Μακά Γ. Διοικητή. Το ίδιο στη δοξολογία και την παρέλαση. Οι «Νέοι Μαχητές» της ΕΠΟΝ έτσι μιλάνε. 20 βήματα πίσω –από τις φιλαρμονικές- ακολουθεί μια τριάδα από ορμητικές επονίτισσες και μια χαριτωμένη αετοπούλα. 

Οι επονίτισσες κρατούν στεφάνια κι’ η αετοπούλα ένα όμορφο μπουκέ, 15 βήματα πιο πίσω ακολουθεί μια λεβεντόκορμη Επονίτισσα κρατώντας μια μεγάλη γαλανόλευκη, με μια άσπρη ταινία με τη λέξη ΕΠΟΝ στο στήθοςτης. Πιο πίσω ατέλειωτες επονίτικες και εαμίτικες φάλαγγες. Τα επονίτικα τραγούδια αντηχούν πέρα ως πέρα. Ο κόσμος ξεσπάει σ’ ατέλειωτες ζητωκραυγές. Οι δυο Επονίτισσες στεφανώνουν τις προτομές του Σολωμού και του Μάντζαρου. Κι ακολουθούν οι φάλαγγες τραγουδώντας «Λαοκρατία, δουλειά, πρόοδος, λεφτεριά».

-Η νεολαιίστικη ποδοσφαιρική ομάδα της Κέρκυρας έδωσε ποδοσφαιρική συνάντηση με την ομάδα της Αγγλικής φρουράς και νίκησε 3-2.

-Τα ΓΙΑΝΝΙΝΑ ξανάσαναν. Η ΕΠΟΝ δίνει τον αγέρα της. Η γιορτή της απελευθέρωσης που έδωκε ήταν εξαιρετική. Ο λαός γιόμισε ασφυκτικά την αίθουσα. Τα ταμπλώ-βιβάν και τα επαναστατικά τραγούδια συγκινούν κι’ ενθουσιάζουν το λαό που φεύγει γιομάτος εμπιστοσύνη για τα παιδιά του."

 "ΟΙ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΕΔΕΣ

Αφοπλίζουν το 10^ο Σύνταγμα ΕΛΑΣ - Εμποδίζουν το γιορτασμό της 28^ης Οχτώβρη - Αρπάζουν τα τρόφιμα του Ερυθρού Σταυρού - Προκαλούν, δέρνουν, βιάζουν. Τα φασιστικά στοιχεία του ΕΔΕΣ ενάντια στις εντολές της Εθνικής μας Κυβέρνησης συνεχίζουν αφόρητα την τρομοκρατία στην περιοχή του και (στην) Κέρκυρα. Εξακολουθούν τις αντεθνικές τους πράξεις που βλάφτουν τα συμφέροντα του λαού και εμποδίζουν την ομαλή δημοκρατική εξέλιξη.

Στα Γιάννινα. Στις 17/10 πιάνουν το Γιάννη Αναστασίου και του πρύξανε τα μούτρα από το ξύλο. Την ίδια μέρα πυροβολούν τον επονίτη Φώτη. Στο συνοικισμό πιάνουν 4 πολίτες και τους σπάνε στο ξύλο.

Στην Κέρκυρα. Θέτουν το 10^ο Σύν/μα του ΕΛΑΣ υπό έμμεσο περιορισμό, το κυκλώσαν και το αφοπλίζουν παραπειστικά κάτω από την παρακολούθηση της Χωροφυλακής. Αρνούνται να του επιτρέψουν να περάσει στην Ήπειρο με τον οπλισμό του.

Οι εδεσίτες χωροφύλακες πιάνουν τον Όμηρο, αντιπρόσωπο του Σ.Π. Ηπείρου και τον κλείνουν στο μπουντρούμι αφού τον έδειραν γιατί τόλμησε να ζητήσει άδεια για την έκδοση εφημερίδας.

Εμποδίζουν τον γιορτασμό της 28^ης Οχτώβρη επιτρέποντας τη συμμετοχή «μόνον μικράς αντιπροσωπείας από τις οργανώσεις» που θα καθοριζότανε από επιτροπή σχηματισμένη κι’ από πρόσωπα όχι με καθαρό παρελθόν.

Στο Φιλιάτι: Η Χ Μεραρχία αρπάζει τα τρόφιμα του Ερ. Σταυρού. Οι αντάρτες κι’ αξιωματικοί συνεχίζουν την τρομοκρατία σε βάρος των Τσάμηδων και βιάζουν τα κορίτσια τους. Ιδρύσαν οίκο ανοχής από κοπέλλες μουσουλμάνων.

Ηπειρώτικη Νεολαία.

Με μαζικές επιτροπές ζήτησε: να πειθαρχήσουν στις εντολές της Εθνικής Κυβέρνησης οι φασίστες του ΕΔΕΣ, να σταματήσει η τρομοκρατία, να συλληφθούν οι εγκληματίες πολέμου. Δούλεψε σκληρά για την εφαρμογή του Δημοκρατικού προγράμματος της Κυβέρνησης. Προασπήσου τη Δημοκρατική λευτεριά."

 "ΤΑ ΖΩΑ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ

Πριν από λίγες μέρες γράψαμε ν’ αποδοθούν από τις στρατιωτικές αρχές τα επιταχθέντα ζώα των χωρικών για να μπορέσουν να σπείρουν. Μαθαίνουμε όμως ότι όχι μονάχα δεν αποδοθήκανε αλλά διάφοροι στρατιωτικοί διοικητές, ίσως και χωρίς διαταγή του αρχηγείου, συνεχίζουν τις επιτάξεις και μάλιστα πήραν ζώα χωρικών την στιγμή που έκαναν χωράφι. Αποτέλεσμα της τακτικής αυτής είναι ότι οι αγρότες σταμάτησαν τη σπορά, από φόβο μην πάνε και τους επιτάξουν τα ζώα. 

Η Ένωση Γεωργικών Συν/σμών διαμαρτυρήθηκε έντονα στον κυβερνητικό αντιπρόσωπο κι’ εζήτησε να σταματήσουν οι επιτάξεις. Περιμένουμε την σθεναρή επέμβαση του κυβερνητικού αντιπροσώπου για να σταματήσουν οι ενέργειες αυτές και να γίνει αντιληπτό ότι οι αδικαιολόγητες επιτάξεις την εποχή αυτή της σποράς θα πρέπει να θεωρούνται πράξεις επιζήμιες."

Στις 6 Δεκεμβρίου 1944 ο Άρης Βελουχιώτης με τον Στέφανο Σαράφη μέσω Περάματος και των οδών Ανεξαρτησίας – Αβέρωφ φτάνουν στην κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων, επικεφαλής δυνάμεων του ΕΛΑΣ, όπου τους γίνεται αποθεωτική υποδοχή. Οι δυνάμεις του Ζέρβα με τη βοήθεια αγγλικών πλοίων από Ηγουμενίτσα και Πρέβεζα καταφεύγουν στην Κέρκυρα.