Αστοί κι εργάτες. Οι «δύο Ελλάδες»

«Πατρίδα», «Εθνος», «Ελληνες», «Ελλάδα». Δεν υπάρχει δήλωση, διάγγελμα, συνέντευξη κυβερνητικού παράγοντα, δεν υπάρχει δημόσια εμφάνιση εκπροσώπου του ΣΕΒ, των τραπεζιτών, των εφοπλιστών, των εργολάβων, δεν υπάρχει τηλεοπτική παράσταση ή άρθρο από κάποιο παπαγαλάκι και «δημοσιογραφικό» βαποράκι όλων των προηγούμενων, που εδώ και δυο χρόνια να μην περιέχει όλες μαζί ή κάποια από αυτές τις λέξεις.

Οσα κάνουν, λοιπόν, τα κάνουν για την «πατρίδα». Οσα αποφάσισαν προχτές στις Βρυξέλλες τα κάνουν για το «έθνος». Τα PSI και τα μνημόνια γίνονται για το καλό της «Ελλάδας». Οι μειώσεις μισθών και τα εργασιακά απαρτχάιντ γίνονται από αγάπη για τους «Ελληνες». Παρεμπιπτόντως, όχι μόνο εκτός, αλλά και εντός των συνόρων, δε θα βρεις κανέναν από δαύτους να διαφωνεί ότι... «Είμαστε όλοι Ελληνες».

Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία, που συνθέτουν την εν λόγω κομπανία, είναι ότι στην πρώτη σειρά τούτης της «πατριωτικής» πασαρέλας έχουν πιάσει στασίδι όλοι αυτοί που μέχρι πρότινος έβγαζαν αφρούς στο άκουσμα «παρωχημένων» εννοιών όπως «πατρίδα» κ.ο.κ. Ο κοσμοπολιτισμός τους, βλέπετε, και η «παγκοσμιοποίησή τους» δεν το άντεχαν...

Τώρα, αυτού του τύπου οι «διεθνιστές», που πατρίδα τους έχουν τις «αγορές», τις «Γουόλ Στριτ», τις ανά τις ηπείρους στέπες της εργασιακής εκμετάλλευσης όπου εξάγουν τα κεφάλαιά τους, τις θάλασσες της απεραντοσύνης με τις παναμέζικες σημαίες στα πλοία τους, τα «δεν έχουμε ταμπού στην εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στην ΕΕ» και τα «σχέδια Ανάν», το έχουν γυρίσει το φύλλο: Τώρα επιδίδονται στην... πατριδογνωσία, στην... εθνολαγνεία και επιδεικνύουν με καμάρι την... ελληνικότητά τους. Γιατί άραγε;...

Κατ' αρχάς, θα προτείναμε και στον τελευταίο Ελληνα της δουλειάς και του μόχθου, και στον τελευταίο Ελληνα του γλίσχρου μεροκάματου και της ανεργίας να κάνει μια σύγκριση: Να συγκρίνει την... ελληνικότητα τη δική του με την ελληνικότητα των Ελλήνων μεγαλοκαταθετών της Ελβετίας. Πιστεύει ότι αυτές οι «ελληνικότητες» έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους;...

Επομένως, ναι μεν «είμαστε όλοι Ελληνες», αλλά βασικότερο από αυτό είναι ότι υπάρχει «Ελληνας» κι «Ελληνας». Οπως, αντιστοίχως, υπάρχει «Γερμανός» και «Γερμανός» (άλλος Γερμανός αυτός που συνωστίζεται στο 16% των απόκληρων της Γερμανίας κι άλλος Γερμανός αυτός που διοικεί τη «Ζήμενς»)... Οπως, αντιστοίχως, υπάρχει «Αμερικανός» κι «Αμερικανός» (άλλος Αμερικανός αυτός που συνωστίζεται στις ουρές των 50 εκατομμυρίων κατοίκων των ΗΠΑ που ζουν με συσσίτια κι άλλος Αμερικανός ο κατέχων την «Γκόλντμαν Σακς»)... Με άλλα λόγια, η πείνα, η φτώχεια και η ανασφάλεια έχουν τόση εθνικότητα, όση ακριβώς εθνικότητα έχει κι ο πλούτος που παράγεται πάνω στην αντίθεση κεφάλαιο - εργασία και υπεξαιρείται από την ανά τη Γη πλουτοκρατία.

Ως εκ τούτου, και για να πάμε στο δεύτερο ζήτημα, στο ζήτημα του «έθνους», είναι φανερό πως είτε μιλάμε για την Ελλάδα, είτε για τη Γερμανία, είτε για την Ταγκανίκα, το κάθε έθνος περιλαμβάνει στο εσωτερικό του δύο έθνη: Το ένα «έθνος» είναι μια κάστα βιομηχάνων, τραπεζιτών, εφοπλιστών και των κάθε λογής άπληστων της τάξης των καπιταλιστών, που βαφτίζει το στυγνό, το στενό, το ιδιοτελές, το βουλιμικό, το αποκρουστικό και απάνθρωπο ταξικό του συμφέρον σαν «συμφέρον όλου του Εθνους»!

Αλλά αυτό το «εθνικό συμφέρον» για το οποίο μιλούν δεν είναι παρά η επιβολή και αναπαραγωγή ενός αναίσχυντου κοινωνικού απαρτχάιντ, πίσω από το οποίο εννοείται ένα και μόνο συμφέρον: Το συμφέρον ενός «έθνους» που το απαρτίζει μια οικτρή μειοψηφία, η οποία στέκεται πάνω από χώρες και από πατρίδες. Πρόκειται, δηλαδή, για το συμφέρον του «έθνους» των Ελλήνων εκμεταλλευτών, που έχουν συστήσει μια διαρκή «Ιερή Συμμαχία» με τα αντίστοιχα «έθνη» των Γερμανών, Αγγλων, Γάλλων και Πορτογάλων κεφαλαιούχων.

Αυτή η «Ιερή Συμμαχία» συνιστά το ένα «έθνος» ανά τις χώρες του πλανήτη και στον πλανήτη ολόκληρο και όσο αδυσώπητοι κι αν είναι οι εσωτερικοί του ανταγωνισμοί, τόσο ενωμένο και ανελέητο στρέφεται εναντίον του άλλου «έθνους»: Του «έθνους» που επίσης απλώνεται ανά τις χώρες του πλανήτη και στον πλανήτη ολόκληρο, το «έθνος» των προλετάριων.

Η καπιταλιστική κοινωνία, λοιπόν, κάθε ταξική κοινωνία, είναι συγκροτημένη με τρόπο που χωρίζει την Ελλάδα σε «δύο Ελλάδες», τη Γερμανία σε «δύο Γερμανίες», την Αμερική σε «δύο Αμερικές» και διαπερνιέται από την ανειρήνευτη αντίθεση ανάμεσα στα δύο αυτά «έθνη» που απαρτίζουν τις «δύο Ελλάδες», τις «δύο Γερμανίες», τις «δύο Αμερικές»:

Από τη μια, το «έθνος» των αστών κι από την άλλη το «έθνος» των εργατών.

Καμία κοινότητα συμφερόντων δεν υπάρχει, και δε θα υπάρξει ποτέ, ανάμεσα σε αυτά τα δύο «έθνη». Καμία «εθνική συναίνεση», όπως την ευαγγελίζεται - πάντα - το «έθνος» των καταπιεστών δεν ωφέλησε ποτέ και πουθενά το «έθνος» των καταπιεσμένων.

Να, επομένως, γιατί ο «πατριωτισμός» των αστών (που κλέβουν όλα τα γεννήματα) δεν έχει καμία σχέση με τον πατριωτισμό των εργατών, αφού στην περίπτωση των εργατών πατριωτισμός είναι το δικαίωμα στη δουλειά και όχι το δικαίωμα στην απόλυση, πατριωτισμός είναι η ικανοποίηση όλων των ανθρώπινων αναγκών και όχι η εκμετάλλευση της ανθρώπινης ανάγκης,

πατριωτισμός είναι μια κοινωνία σε μια πατρίδα που θα έχει απ' όλα για όλους και όχι μια πατρίδα που θα έχει απ' όλα για τους λίγους, τους κηφήνες και τους σφετεριστές του μόχθου των πολλών.

Να, λοιπόν, με ποια έννοια η απάντηση σε όσους απειλούν το λαό με τα πατριδοκάπηλα κηρύγματα είναι ότι «οι εργάτες δεν έχουν πατρίδα», να, επομένως, το γιατί από τους εργάτες «δεν μπορείς να τους πάρεις αυτό που δεν έχουν», αφού ήδη τους το έχουν στερήσει οι «πατριώτες» εκμεταλλευτές τους… Και να, φυσικά, το γιατί «μια και το προλεταριάτο πρέπει πρώτα να κατακτήσει την πολιτική εξουσία, να ανυψωθεί σε εθνική τάξη (σ.σ.: στην αγγλική έκδοση του 1888 στο σημείο αυτό γράφει: «να ανυψωθεί σε ηγέτιδα τάξη του έθνους»), να συγκροτηθεί το ίδιο σαν έθνος, είναι και το ίδιο επίσης εθνικό, αν και σε καμιά περίπτωση με την έννοια της αστικής τάξης»¹.

Κι επειδή η Ιστορία είναι αμείλικτη, όσον αφορά το γεγονός ότι όποτε η κοινωνία τράβηξε στο δρόμο που υπαγόρευσε ο αστικός «πατριωτισμός» του «έθνους» των αστών, το αποτέλεσμα ήταν πισωγύρισμα και ανθρωπιστική καταστροφή, σαν αυτή που βιώνει σήμερα η Ελλάδα, να, τελικά, το γιατί «η πάλη του προλεταριάτου ενάντια στην αστική τάξη, αν όχι στο περιεχόμενο, στη μορφή, είναι στην αρχή εθνική. Φυσικά το προλεταριάτο κάθε χώρας πρέπει να ξεμπερδέψει, πριν απ' όλα με τη δική του αστική τάξη»².

1. «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», Κ. Μαρξ - Φρ. Ενγκελς, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 44.

2. Ο.π., σελ. 34. 

(Άρθρο του Νίκου Μπογιόπουλου που αναδημοσιεύω από το Ριζοσπάστη)