Καλή ανάσταση, λοιπόν!...

Ετούτες τις άγιες μέρες, τις μέρες της «βαθιάς κατάνυξης», όπου χιλιάδες κοντύλια, στυλό, κομπιούτερ, ραδιόφωνα και τηλεοράσεις σταυροκοπιούνται ψέλνοντας από το πρωί ως το βράδυ ύμνους στο «Θεό», στον «υιό του θεού» και τη «μητέρα» του, ζούμε όλοι μια σύμβαση. Μία σύμβαση, που κρατάει και λειτουργεί καταλυτικά στη συνείδηση του ανθρώπου... δυο χιλιάδες χρόνια. Ετσι, ελαφρά τη καρδία, και δήθεν αθώα, ο καθένας, που έχει τη δυνατότητα και το μέσον, αναπέμπει και από ένα λιβανωτό στο «θείο δράμα» και στη «θεία ιστορία», παραβλέποντας την υποχρέωση, αφού ξέρει, να εξηγήσει, να ερμηνεύσει, να διηγηθεί σωστά τα γεγονότα!

Ο κόσμος, οι θεατές, οι «πιστοί» στήνονται απέναντι από την τηλεόραση και δέχονται την επίθεση της εικόνας. Δεκάδες Χριστοί, Παναγίες, Βαραββάδες, περνάνε μπροστά από τα μάτια του, μεταφέροντας τόνους συγκίνησης. Πάσχει με τις περιπέτειες του Χριστού, ακούει τις ομιλίες του, επισκέπτεται τους χώρους που επισκέφθηκε (μυθολογικά) εκείνος. Τα σπίτια μας γεμίζουν κυνηγημένους Εβραίους και Ρωμαίους στρατιώτες να τους κυνηγάνε.

Συνεπικουρούν την τηλεόραση τα ραδιόφωνα, τα γραπτά, οι εκκλησίες... Ακόμα και οι εκφωνητές δείχνουν λυπημένοι και μιλάνε μελοδραματικά για το «θείο δράμα», με τους ίδιους δραματικούς τόνους που μεταδίδουν τα γνωστά εγκλήματα, τους σεισμούς, τις ερωτικές δίκες, τα παιδάκια που πεθαίνουν από λευχαιμία, τις κυρίες που κάνουν αγαθοεργίες. Η Μεγάλη Βδομάδα, γενικά - και ειδικά - προσφέρεται για... κλάματα!

Ετσι, η θρησκευτική - και πολιτική, βέβαια - σκοπιμότητα, κυριαρχεί και επιβάλλεται συναισθηματικά - και βίαια - πάνω στις συνειδήσεις των ανθρώπων και στην αλήθεια, φυσικά! Κανένας, τελικά, δε θα μάθει ποιες αιτίες ξεσήκωσαν τους Εβραίους ενάντια στους Ρωμαίους. Το πρώτο επίπεδο της ιστορίας, οι περιπέτειες του Χριστού, αιχμαλωτίζει το ενδιαφέρον. Κανένας δε θα μάθει την αρχή του τέλους μιας αυτοκρατορίας. Τους πραγματικούς λόγους που γέννησαν αυτόν το μύθο και τι ανάγκες εξέφραζε. Το βάθος, δηλαδή, και την ουσία της υπόθεσης.

Ακόμα και η ανάγκη του ανθρώπου για ξεκούραση, για επαφή με τους δικούς του και τον τόπο που γεννήθηκε, για την «τήρηση» κάποιων παραδόσεων (που με τα χρόνια πήραν, βέβαια, άλλες κοινωνικές διαστάσεις) προσμετράται στο «θείο δράμα». Εκατομμύρια άνθρωποι βαφτίζονται «πιστοί». Γίνονται οι κομπάρσοι, που γεμίζουν τα πλάνα του σκηνοθέτη. Τα αυτοκίνητα, τα πλοία, τα τρένα, τα αεροπλάνα μεταφέρουν «πιστούς» και όχι ανθρώπους που ικανοποιούν άλλες ανάγκες!

Και όλο αυτό το σκηνικό ντύνεται, για περισσότερη συγκίνηση, βέβαια, με κλασική μουσική. Θαυμάσια κομμάτια, τα περισσότερα από τα οποία γράφτηκαν για άλλους λόγους, γίνονται η ηχητική επένδυση αυτής της πραγματικά ενδιαφέρουσας ιστορίας. Μιας ιστορίας που υπακούει στους νόμους του Αριστοτέλη. Μιας ιστορίας που έχει αρχή, μέση και τέλος, για να συγκινεί και να συναρπάζει... Ακόμα και προοδευτικοί, άθεοι οι πιο πολλοί, ποιητές, συγγραφείς, ζωγράφοι, που στα έργα τους χρησιμοποίησαν μεταφορικά, φυσικά, πρόσωπα της γνωστής ιστορίας, για να μεταδώσουν στον κόσμο τους συλλογισμούς τους, μπαίνουν και αυτοί στην κουστωδία των μαθητών, των ευαγγελιστών, των ιερέων! Ονομάζονται και αυτοί - αυθαίρετα, βέβαια, και χωρίς την άδειά τους - προπαγανδιστές της «θείας υπόθεσης»!

Και αυτό το γαϊτανάκι ξεδιπλώνεται - και μεταφέρεται - από γενιά σε γενιά. Κάθε τόσο, βέβαια, για να τονώνεται το ενδιαφέρον, προστίθενται νέα «στοιχεία». Πότε ανακαλύπτεται το σεντόνι που τύλιξε το ματωμένο κορμί του Χριστού, πότε βρίσκεται ο τάφος του, πότε κομμάτια του σταυρού. Τώρα τελευταία, μάλιστα, «σοβαροί» επιστήμονες, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, αποφάνθηκαν και για τα πραγματικά χαρακτηριστικά του. Ο Χριστός δεν ήταν ξανθός, ήταν μελαχρινός, κοντός και άσχημος. Τέτοια ανατροπή! Νέος καυγάς, νέα επεισόδια στο σίριαλ! Και δεκάδες εικόνες της Παναγίας να κλαίνε σε όλη την επικράτεια!

Ολος αυτός ο κουρνιαχτός και ο θόρυβος, που σκόπιμα συντηρείται, σκεπάζει την αλήθεια. Εμποδίζει τον άνθρωπο να απαντήσει στο ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν να πιστεύει κανείς, σήμερα, πια, σ' αυτές τις μαγγανείες, όταν η επιστήμη έχει δώσει τεκμηριωμένες απαντήσεις στις άγνοιες που οδήγησαν τον άνθρωπο σε αυτή την αντίληψη; Στην αντίληψη του «Θεού»; Του υπερφυσικού όντος, που, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Θεϊσμού, «δημιούργησε», τάχα, τον κόσμο και, από τότε - και με αυτό το δικαίωμα, βέβαια - «παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και κατευθύνει τις επιθυμίες τους και τις δραστηριότητές τους»;

Ολος αυτός ο κουρνιαχτός, όλος αυτός ο θόρυβος, όλο αυτό το εντυπωσιακό «θέαμα και ακρόαμα», που παρακολουθούμε καθημερινά και κορυφώνεται, βέβαια, ετούτες τις μέρες, είναι ένα γερό εργαλείο για να μείνουν τα πράγματα ακίνητα. Είναι ό,τι πρέπει για να κρατιέται ο κόσμος σε σκοτεινά μονοπάτια. Να εναποθέτει τις ελπίδες του σε υπερφυσικά όντα.

Καλή Ανάσταση, λοιπόν!..

Νίκος Αντωνάκος

Ριζοσπάστης, 14-15/4/2001