Φιντέλ Κάστρο- Πολλές από τις ιδέες του Τσε παραμένουν επίκαιρες στο ακέραιο (Μέρος ‘Γ)

Η ομιλία αυτή εκφωνήθηκε στις 8 Οκτώβρη 1987 στην κεντρική τελετή για την εικοστή επέτειο του θανάτου του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρονικών εξαρτημάτων της πόλης Πινάρ ντελ Ρίο που είχε πρόσφατα ανοίξει τις πύλες του. Το κείμενο πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Γκράνμα, όργανο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας στο φύλλο της 12 Οκτώβρη 1987.
Το παρόν αναδημοσιεύεται από το βιβλίο του Κάρλος Ταμπλάδα “Η πολιτική οικονομία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού” (Εκδόσεις Διεθνές Βήμα, 2014). 

Συνέχεια από ‘Β Μέρος.

Και οι εργαζόμενοι που ανέφερα νωρίτερα συνεισέφεραν τα εξής: για κάθε πέσο που ξοδεύτηκε, αυτοί παρήγαγαν δύο· για κάθε εκατομμύριο πέσος που ξοδεύτηκε, αυτοί παρήγαγαν δύο εκατομμύρια. Αυτοί, όπως και οι εργαζόμενοι που δουλεύουν στο φράγμα του Γουαμά, εκείνοι που εργάζονται στον αγωγό άρδευσης, εκείνοι που εργάζονται στον αυτοκινητόδρομο προς το Πινάρ ντελ Ρίο, εκείνοι που θα εργαστούν στο φράγμα του Παράτε, εκείνοι που άρχισαν να εργάζονται στους δρόμους και στο μηχανοστάσιο ύδρευσης της πόλης υπάρχουν ένα σωρό ομάδες εργατών που με περηφάνια, τιμή, πειθαρχία, αφοσίωση στο έργο, επιτελούν πραγματικά κατορθώματα. Εργάζονται με μεγάλη παραγωγικότητα.

Πριν από μερικές μέρες, συναντηθήκαμε στην πρωτεύουσα με μια ομάδα οικοδόμων που κατασκεύαζε μια λεωφόρο. Είναι όλοι μέλη του κόμματος ή της νεολαίας και είναι εξαιρετικοί εργαζόμενοι, γύρω στους 200 στο σύνολο.

Από το να συνδέσουμε τους μισθούς τους με νόρμες παραγωγής δεν εννοώ ότι αυτό είναι αρνητικό, είναι πολλοί οι κλάδοι όπου κάτι τέτοιο θα ήταν απολύτως σωστό καθώς χειρίζονται πανίσχυρα φορτηγά και μηχανές, δεν χρειάζεται να τους προτείνουμε να εργαστούν περισσότερο, αλλά μάλλον να εργάζονται λιγότερο. Τέτοιοι άνθρωποι κάνουν πολλά, μερικές φορές πάρα πολλά, με υπερβάλλουσα προσπάθεια. Κατά καιρούς χρειάστηκε να τους προτείνουμε να κάνουν λιγότερα δρομολόγια, γιατί με την κατάλληλη ταχύτητα, είναι αδύνατο να πραγματοποιούν είκοσι πέντε δρομολόγια με φορτωμένο φορτηγό, αλλά είκοσι δρομολόγια, γιατί δεν θέλουμε, βέβαια, να σκοτωθούν. Δεν μας ενδιαφέρει μόνο το έργο που παράγουν, αλλά και η ποιότητα με την οποία το παράγουν. Τους είπαμε ότι μας ενδιέφερε πολύ περισσότερο η ποιότητα παρά η ποσότητα. [Χειροκροτήματα]

Η ποσότητα χωρίς την ποιότητα είναι σπατάλη πόρων· χαραμίζονται εργασία και υλικά. Η επίγνωση της αναγκαιότητας εξοικονόμησης και προστασίας των υδάτινων πόρων, η οποία είχε σχεδόν σβήσει εκείνη την επονείδιστη περίοδο όταν τίποτε δεν τελείωνε, επανακτάται σήμερα, και η περιφέρεια του Πινάρ ντελ Ρίο είναι στην πρώτη γραμμή και σε αυτόν τον τομέα. [Χειροκροτήματα]

Οι μπριγάδες που κατασκευάζουν δρόμους στα βουνά του Πινάρ ντελ Ρίο εργάζονται με το ίδιο πνεύμα και η συνείδηση της αναγκαιότητας εξοικονόμησης και προστασίας των υδάτινων πόρων απλώνεται σε όλη την επικράτεια μαζί με την επιθυμία να κατασκευαστούν δρόμοι και εθνικές οδοί και να βελτιωθούν η αποδοτικότητα της οικονομίας μας, τα εργοστάσια, η γεωργία, τα νοσοκομεία και τα σχολεία· να προχωρήσουμε ολοταχώς μπροστά με την οικονομική και την κοινωνική ανάπτυξη της χώρας.

Ευτυχώς μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουμε εκπαιδεύσει έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων που έχουν σήμερα υψηλό βαθμό τεχνικής κατάρτισης και πείρας αποφοίτους πανεπιστημίου και μέσου επιπέδου τεχνικούς. Πώς συγκρίνεται αυτό με ό,τι είχαμε τα πρώτα χρόνια της επανάστασης;

Όταν ο Τσε ήταν επικεφαλής στο Υπουργείο Βιομηχανίας, πόσοι μηχανικοί υπήρχαν στη χώρα, πόσοι τεχνικοί, σχεδιαστές, ερευνητές, επιστήμονες; Τώρα πρέπει να έχουμε είκοσι φορές τον αριθμό που είχαμε τότε, ίσως και περισσότερους. Ποιος ξέρει τι θα κατάφερνεαν μπορούσε να υπολογίσει στη συλλογική εμπειρία όλων αυτών των στελεχών που διαθέτουμε σήμερα.

Ας ρίξουμε μια ματιά μόνο στον τομέα της ιατρικής. Είχαμε τότε 3.000 γιατρούς και τώρα έχουμε 28.000. Κάθε χρόνο αποφοιτούν από τις είκοσι μία ιατρικές σχολές μας τόσοι γιατροί όσο το σύνολο των γιατρών στη χώρα τότε. Τι προνόμιο! Τι δύναμη! Τι ισχύς! Από την επόμενη χρονιά θα αποφοιτούν κάθε χρόνο περισσότεροι γιατροί από όσους είχαν παραμείνει στη χώρα τα πρώτα εκείνα χρόνια.

Θα μπορέσουμε ή όχι να θέσουμε σε εφαρμογή όσα έχουμε αποφασίσει να πράξουμε σήμερα στον χώρο της δημόσιας υγείας; Και τι γιατροί είναι! Εργάζονται στην ύπαιθρο, εργάζονται στα βουνά, πάνε στη Νικαράγουα, πάνε στην Αγκόλα, πάνε στη Μοζαμβίκη,πάνε στην Αιθιοπία, πάνε στο Βιετνάμ, πάνε στην Καμπότζη, πάνε στην άκρη της γης! Αυτοί είναι οι γιατροί που εκπαίδευσε η επανάσταση! [Χειροκροτήματα]

Είμαι βέβαιος ότι ο Τσε θα ήταν περήφανος όχι για τα κακής ποιότητας αγαθά τα οποία φτιάχτηκαν με τόσο κομπογιαννίτικο πνεύμα, αλλά για το μορφωτικό επίπεδο που έχει κατακτήσει σήμερα ο λαός μας, για το τεχνολογικό επίπεδο, για τους εκπαιδευτικούς μας, οι οποίοι πήγαν στη Νικαράγουα και τους άλλους 100.000 που προσφέρθηκαν εθελοντικά να πάνε. Θα ήταν περήφανος για τους γιατρούς μας που είναι διατεθειμένοι να πάνε οπουδήποτε στον κόσμο, για τους τεχνικούς μας, για τους εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας οι οποίοι έχουν λάβει μέρος σε διεθνιστικές αποστολές! [Χειροκροτήματα]

Είμαι βέβαιος ότι ο Τσε θα ήταν περήφανος γι’ αυτό το πνεύμα, όπως είμαστε όλοι. Αλλά δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ποδοπατήσουν τα πόδια μας αυτά που οικοδομήσαμε με τον νου και τις καρδιές μας. [Χειροκροτήματα] Περί αυτού πρόκειται. Με όλους τους πόρους που δημιουργήσαμε, με όλη αυτή τη δύναμη θα πρέπει να πάμε μπροστά και να εκμεταλλευτούμε όλες τις δυνατότητες που δίνει ο σοσιαλισμός και η επανάσταση, για να κινητοποιηθεί ο άνθρωπος και να τραβήξει ο κόσμος μπροστά. Θα ήθελα να ήξερα αν οι καπιταλιστές διαθέτουν ανθρώπους σαν αυτούς που αναφέραμε σήμερα.

Πρέπει να τους δει κανείς ως διεθνιστές και ως εργαζομένους· πρέπει να συζητήσεις μαζί τους για να διαπιστώσεις τον τρόπο με τον οποίο σκέπτονται και αισθάνονται, να διαπιστώσεις πόσο βαθιά αγαπούν τη δουλειά τους. Όχι γιατί είναι εργασιομανείς, αλλά γιατί αισθάνονται την ανάγκη να αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο, τον χρόνο που χάθηκε κατά την επανάσταση, τον χρόνο που χάθηκε στα σχεδόν 60 χρόνια της νεοαποικιακής Δημοκρατίας, τον χρόνο που χάθηκε στους αιώνες της αποικιοκρατίας.

Πρέπει να ανακτήσουμε αυτόν τον χρόνο! Και η σκληρή εργασία είναι ο μόνος τρόπος· όχι να περιμένουμε 100 χρόνια για να χτίσουμε 100 βρεφονηπιακούς σταθμούς στην πρωτεύουσα, όταν στην πραγματικότητα μπορούμε να το κάνουμε πράξη σε δύο· όχι να περιμένουμε 100 χρόνια για να χτίσουμε 350 σε όλη τη χώρα, όταν μπορεί να γίνει με τη δουλειά μας να τους χτίσουμε μέσα σε τρία· όχι να περιμένουμε 100 χρόνια για να επιλύσουμε το οικιστικό πρόβλημα, όταν έχουμε τη δυνατότητα με την εργασία μας νατο πράξουμε, με το χαλίκι, την άμμο, τα υλικά, το τσιμέντο μας, ακόμα και το πετρέλαιο και τον χάλυβα που παράγουν οι εργάτες μας, μέσα σε λίγα χρόνια.

Όπως έλεγα σήμερα το απόγευμα στην τελετή στο νοσοκομείο, το έτος 2000 μάς περιμένει στη γωνία. Πρέπει να θέσουμε φιλόδοξους στόχους για το έτος 2000· όχι για το 3000, ούτε το 2100 ή το 2050 και αν κάποιος το προτείνει, πρέπει να του απαντήσουμε: «Αυτό μπορεί να αρμόζει σε εσένα, αλλά όχι σε εμάς! Όχι σε εμάς που έχουμε αναλάβει την ιστορική αποστολή να χτίσουμε μια καινούργια χώρα, μια καινούργια κοινωνία, την ιστορική αποστολή να πραγματοποιήσουμε μια επανάσταση και να αναπτύξουμε τη χώρα· σε εμάς που είχαμε την τιμή και το προνόμιο, όχι μόνο να προωθήσουμε την ανάπτυξη, αλλά τη σοσιαλιστική ανάπτυξη και να εργαστούμε για μια πιο ανθρώπινη και προηγμένη κοινωνία».

Σε αυτούς που ενθαρρύνουν την τεμπελιά και την επιπολαιότητα, θα πούμε: «Θα ζήσουμε περισσότερο από σένα, όχι απλώς καλύτερα από σένα ή όπως θα ζούσαμε αν όλοι ήταν σαν εσένα. Θα ζήσουμε περισσότερο από σένα και θα είμαστε πιο υγιείς από σένα, γιατί με την τεμπελιά σου θα κάθεσαι όλη μέρα και θα γίνεις παχύσαρκος, θα έχεις καρδιολογικά προβλήματα, αρρώστιες του κυκλοφορικού συστήματος και κάθε λογής άλλα νοσήματα, γιατί η εργασία δεν βλάπτει την υγεία σου, η εργασία προάγει την υγεία, η εργασία προστατεύει την υγεία και η εργασία είναι αυτή η οποία δημιούργησε τον άνθρωπο».

Αυτοί οι άνθρωποι που κατορθώνουν τέτοια πράγματα πρέπει να αποτελούν υπόδειγμα. Θα λέγαμε ότι ανταποκρίνονται απόλυτα στο σύνθημα: «Θα γίνουμε σαν τον Τσε»! Εργάζονται όπως εργαζόταν ο Τσε ή όπως θα εργαζόταν ο Τσε. [Χειροκροτήματα]

Όταν συζητούσαμε σε ποιον χώρο θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί αυτή η τελετή, υπήρχαν πολλοί υποψήφιοι χώροι. Θα μπορούσε να γίνει στην Πλατεία της Επανάστασης στην πρωτεύουσα, σε κάποια από τις επαρχίες, σε ένα από τα πολλά εργοτάξια ή τους χώρους δουλειάς που επιθυμούσαν οι εργαζόμενοι να πάρουν το όνομα του Τσε.

Σκεφτήκαμε αρκετά το θέμα και θυμηθήκαμε αυτό το καινούργιο και σημαντικό εργοστάσιο, το καμάρι του Πινάρ ντελ Ρίο, το καμάρι της χώρας που δίνει το παράδειγμα του τι είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με πρόοδο, μελέτη και εκπαίδευση σε αυτή την περιφέρεια, η οποία ήταν τόσο παραμελημένη και υποβαθμισμένη στο παρελθόν, και τώρα διαθέτει νέους σε ηλικία εργαζομένους, ικανούς να λειτουργήσουν ένα τόσο περίπλοκο και υπερσύγχρονο εργοστάσιο. Φτάνει μόνο να αναφέρουμε ότι, για να πληρούν τα εργαστήρια όπου τυπώνονται τα κυκλώματα τις απαιτούμενες προδιαγραφές παραγωγής, πρέπει να είναι δέκα φορές πιο καθαρά από μια αίθουσα χειρουργείου. Πόσο σύνθετες κατασκευές, πόση δουλειά χρειάστηκε, με τέτοια ποιότητα και καλό εξοπλισμό! Και τι θαυμάσια δουλειά κάνει εδώ ο κόσμος του Πινάρ ντελ Ρίο! [Χειροκροτήματα]\

Όταν ξεναγηθήκαμε εδώ, μείναμε βαθιά εντυπωσιασμένοι και συζητήσαμε με πολλούς συναγωνιστές, με τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, γι’ αυτό που κάνετε σε τούτο το εργοστάσιο· στη μηχανουργία, η οποία αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς· όσα έχετε κατορθώσει στον τομέα των κατασκευών. Είδαμε το λαμπρό μέλλον που έχει αυτή η βιομηχανία στην κατασκευή εξαρτημάτων πρωτοποριακής τεχνολογίας, γεγονός που έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ανάπτυξη και την παραγωγικότητα, στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών της παραγωγής.

Όταν είδαμε από πρώτο χέρι το εξαιρετικό εργοστάσιό σας, διαπιστώσαμε ότι οι ιδέες που έχετε αναπτύξει τίθενται σε εφαρμογή μέσα από το εργοστάσιο αυτό, το οποίο θα εξελιχθεί σε ένα τεράστιο σύμπλεγμα πολλών χιλιάδων εργαζομένων, το καμάρι της περιφέρειας και το καμάρι της χώρας.

Στα επόμενα πέντε χρόνια θα επενδυθούν σε αυτό περισσότερα από 100 εκατομμύρια πέσος ώστε να γίνει ένας πραγματικός γίγαντας. Όταν μάθαμε ότι οι εργαζόμενοι επιθυμούσαν να του δώσουν το όνομα του Τσε, επειδή αυτός ενδιαφερόταν τόσο πολύ για τα ηλεκτρονικά, τους υπολογιστές και τα μαθηματικά, η ηγεσία του κόμματός μας αποφάσισε ότι θα έπρεπε η τελετή για την εικοστή επέτειο του θανάτου του Τσε να γίνει εδώ [Χειροκροτήματα] και ότι στο εργοστάσιο θα έπρεπε να δοθεί το δοξασμένο και πολυαγαπημένο όνομα του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. [Χειροκροτήματα]

Γνωρίζω ότι οι εργαζόμενοι του εργοστασίου αυτού, οι νέοι σε ηλικία εργαζόμενοί του, οι πολλές δεκάδες μηχανικοί του, οι εκατοντάδες τεχνικοί του, θα τιμήσουν αυτό το όνομα και θα εργαστούν όπως αρμόζει. Αυτό δεν σημαίνει μόνο να είναι εδώ δεκατέσσερις, δώδεκα ή δέκα ώρες, γιατί συχνά σε ορισμένες δουλειές οκτώ ώρες καλής εργασίας αποτελεί πραγματικό κατόρθωμα. Έχουμε παρατηρήσει συναγωνιστές και συναγωνίστριες, ειδικά πολλές εργαζόμενες γυναίκες, να εργάζονται στη μικροηλεκτροσυγκόλληση, η οποία είναι πραγματικά δύσκολη δουλειά και απαιτεί ακρίβεια και φοβερή συγκέντρωση. Τις είδαμε και είναι δύσκολο να φανταστούμε πώς μπορούν αυτές οι συναγωνίστριες να εργάζονται οκτώ ώρες κάνοντας αυτή τη δουλειά και να παράγουν καθημερινά έως και 5.000 μονάδες.

Συναγωνιστές και συναγωνίστριες, μη σκεφτείτε ότι είμαστε της γνώμης ότι ο μόνος τρόπος να επιλύουμε προβλήματα είναι να εργαζόμαστε δώδεκα ή δεκατέσσερις ώρες τη μέρα. Υπάρχουν δουλειές όπου δεν μπορείς να εργαστείς δώδεκα ή δεκατέσσερις ώρες. Σε ορισμένα πόστα, ακόμα και οι οκτώ ώρες μπορεί να είναι πολλές. Κάποια μέρα ελπίζουμε ότι όλες οι εργάσιμες μέρες δεν θα είναι ίδιες. Ελπίζουμε ότι σε ορισμένους τομείς αν έχουμε επαρκές προσωπικό, και θα το έχουμε αν απασχολούμε τους εργαζόμενους αποτελεσματικά θα μπορούμε να έχουμε εργάσιμες μέρες των έξι ωρών.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι, για να είμαστε άξιοι του παραδείγματος και του ονόματος του Τσε, πρέπει να χρησιμοποιεί κανείς την εργάσιμη μέρα με τους σωστούς ρυθμούς, να ενδιαφέρεται για την τήρηση υψηλών προδιαγραφών, να έχει ανθρώπους ικανούς να κάνουν διάφορες εργασίες, να αποφεύγει να έχει πλεονάζον προσωπικό, να εργάζεται με οργανωμένο τρόπο και να αναπτύσσεται η συνείδηση.
Είμαι βέβαιος ότι οι εργαζόμενοι σε αυτό το εργοστάσιο θα φανούν αντάξιοι του ονόματος του Τσε [Χειροκροτήματα], ακριβώς όπως είμαι βέβαιος ότι άξιζε σε αυτή την περιφέρεια να φιλοξενήσει την τελετή της επετείου και ότι θα συνεχίσει να δείχνει ότι είναι άξια.

Αν μένει κάτι να πούμε απόψε είναι ότι, παρά τα προβλήματά μας· παρά το γεγονός ότι, για λόγους που έχουμε αναλύσει στο παρελθόν, διαθέτουμε λιγότερο σκληρό συνάλλαγμα από ποτέ· παρά την ξηρασία· παρά την εντατικοποίηση του ιμπεριαλιστικού αποκλεισμού από τη στιγμή που βλέπω τον λαό μας να ανταποκρίνεται, από τη στιγμή που διαπιστώνω ότι ανοίγονται μπροστά μας όλο και περισσότερες δυνατότητες, νιώθω βέβαιος, νιώθω αισιόδοξος και είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι θα πραγματοποιήσου- με όλα όσα αποφασίσαμε να πράξουμε! [Χειροκροτήματα]

Θα τα πραγματοποιήσουμε με τον λαό, με τις μάζες· θα τα πραγματοποιήσουμε με αρχές, με την περηφάνια και την τιμή κάθε μέλους του κόμματος, κάθε εργαζομένου, κάθε νέου, κάθε αγρότη και διανοούμενου!

Με περηφάνια δηλώνω ότι τιμούμε αντάξια τον Τσε και ότι αυτός είναι πιο ζωντανός από ποτέ, το ίδιο είναι και η πατρίδα! Αν αυτός είναι ένας πιο ισχυρός από ποτέ αντίπαλος του ιμπεριαλισμού, η πατρίδα μας θα είναι επίσης πιο ισχυρή από ποτέ ενάντια στον ιμπεριαλισμό και στη σάπια ιδεολογία του! [Χειροκροτήματα] Και αν κάποτε επιλέξαμε τον δρόμο της επανάστασης, μιας επανάστασης σοσιαλιστικής και κομμουνιστικής, τον δρόμο της οικοδόμησης του κομμουνισμού, σήμερα είμαστε πιο περήφανοι που επιλέξαμε αυτόν τον δρόμο, γιατί είναι ο μόνος που μπορεί να αναδείξει ανθρώπους σαν τον Τσε και έναν λαό που αποτελείται από εκατομμύρια άντρες και γυναίκες ικανούς να είναι σαν τον Τσε! [Χειροκροτήματα]

Όπως έλεγε ο [Χοσέ] Μαρτί, μπορεί να υπάρχουν άνθρωποι χωρίς αξιοπρέπεια, υπάρχουν όμως και άνθρωποι που σηκώνουν στις πλάτες τους την αξιοπρέπεια πολλών ανθρώπων! Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ότι υπάρχουν άνθρωπο οι οποίοι σηκώνουν στις πλάτες τους την αξιοπρέπεια όλου του κόσμου, και ένας από αυτούς ήταν ο Τσε!

Πατρίδα ή θάνατος!
Θα νικήσουμε!

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΣΕ ΓΚΕΒΑΡΑ