Μάρκος Βαμβακάρης και Γιώργος Σεφέρης περιγράφουν την υποδοχή των προσφύγων από τους Έλληνες το 1922

Όπως είναι γνωστό, ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του 5ου Δημοτικού Σχολείου Ωραιοκάστρου αποφάσισε, σε γενική του συνέλευση, να μην δεχτεί “την ένταξη – τοποθέτηση των παιδιών των προσφύγων στο χώρο του σχολείου” και απείλησε ότι “σε αντίθετη περίπτωση θα προβούμε στην κατάληξη του σχολικού κτιρίου”.
Λίγες μέρες μετά, στη Χίο, έγινε συγκέντρωση κατά της υποδοχής προσφύγων στο νησί με αίτημα την απομάκρυνσή τους. Είναι αυτές οι συμπεριφορές και αντιδράσεις κάτι πρωτόγνωρο στη χώρα μας; Η απάντηση είναι, σαφώς, “Όχι”. Αξίζει λοιπόν να θυμηθούμε δύο αποσπάσματα για το πως υποδέχτηκαν οι Έλληνες τους πρόσφυγες που κατέφθασαν από την Μικρά Ασία το ‘22. Οι μαρτυρίες είναι του άμεσου Μάρκου Βαμβακάρη και του λογοτεχνικού Γιώργου Σεφέρη.

"Πως να σας χαρακτηρίσω αυτό το πράμα. Καταστροφή [...]. Έμενε ο κόσμος εκεί στα βαγόνια των σιδηροδρόμων. Έμενε εκεί που είχε καμιά αποθήκη εγκαταλειμμένη. Τσαντίρια κάνανε […] Το τι ετραβήξανε αυτοί οι άνθρωποι δεν λέγεται [...] Προσπαθήσανε, γαμιόντουσαν, κάνανε χίλια δυο να βρίσκουν το ψωμί τους, μέχρι να βρουν ένα σπίτι να κάτσουμε [...] . Και οι ντόπιοι δεν τους βλέπανε με καλό μάτι. Αλλά τους βρίζανε, χίλια δύο. Φύγετε από δω ρε. Πηγαίνετε παραπέρα. Δεν τους κοιτάζανε. Δεν είχαν την αγάπη να πουν για στάσου, συγγενείς μας είναι. Έλληνες είναι πραγματικοί [...] . Ήθελαν να τους κλέψουνε οι κλεφταράδες που ήταν εδώ πέρα. Ν’ αρπάξουν ό,τι είχαν. Να τους κλέψουνε, να τους γελάσουν. Απατεώνες." Τα παραπάνω είναι γραμμένα στην αυτοβιογραφία του Μάρκου Βαμβακάρη (Εκδόσεις Παπαζήση, 1978, σ.95, Επιμέλεια: Αγγελική Βέλλου-Κάιλ) 

"Σήμερα άκουσα από έναν πρόσφυγα τούτο: Έφευγαν από τη Σμύρνη όταν βγήκαν στη Χίο, μαγαζιά, σπίτια, πόρτες, παράθυρα, τα πάντα, έκλειναν μονομιάς. Αυτός με τη γυναίκα του μέσα στο κοπάδι το μωρό, έξι μέρες να τραφεί, έκλαιγε, χαλούσε τον κόσμο. Η μάνα ζητά νερό, από ένα σπίτι τέλος πάντων αποκρίνουνται: “Ένα φράγκο το ποτήρι”. Και ο πατέρας που διηγείτα: “Έφτυσα τότε μέσα στο στόμα του παιδιού για να το ξεδιψάσω".

Απόσπασμα από κείμενο του Γιώργου Σεφέρη γραμμένο στη 1 Ιουνίου του 1926. Βρίσκεται στο βιβλίο “Έξι νύχτες στην Ακρόπολη”, που είναι το μοναδικό μυθιστόρημα του Σεφέρη, αλλά όχι το μοναδικό πεζό που έγραψε. (Εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 1978 με επιμέλεια του Γ.Π. Σαββίδη).

musicpaper.gr

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Μάρκος Βαμβακάρης. Σχετικές αναρτήσεις του Οικοδόμου μπορείτε να δείτε εδώ.