Ένα Επαναστατικό Όνειρο που Έγινε Πραγματικότητα: Η Λατινοαμερικανική Ιατρική Σχολή στην Κούβα

Η Λατινοαμερικανική Ιατρική Σχολή (ELAM) βρίσκεται στην Κούβα, στην περιοχή Santa Fe στη δυτική Αβάνα, και έχει χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη ιατρική σχολή στον κόσμο. 

Είναι χτισμένη στη θέση μιας παλιάς ναυτικής ακαδημίας και έχει θέα τη θάλασσα. Αποτελείται από 28 κτίρια με 80 αίθουσες διδασκαλίας, 37 εργαστήρια, 5 αμφιθέατρα, κοιτώνες, θεραπευτήριο και ένα σωρό άλλες εγκαταστάσεις.

Ιδρύθηκε και εγκαινιάστηκε στις 15 Νοεμβρίου του 1999 από τον ηγέτη της Κουβανικής Επανάστασης, Φιντέλ Κάστρο. Μέχρι σήμερα, ένα σύνολο 24.486 γιατρών από 33 άλλα έθνη έχουν αποφοιτήσει από αυτή, με τις εκπαιδευτικές τους δαπάνες να καλύπτονται από την Κουβανική Κυβέρνηση.

Οι φοιτητές της, πέρα του ότι λαμβάνουν εδώ υψηλή επιστημονική κατάρτιση, μαθαίνουν παράλληλα την σημασία των όρων 'δεοντολογία', 'ανθρωπισμός' και 'αλληλεγγύη'. Ταυτίζονται πλήρως με τις έννοιες αυτές και προετοιμάζονται έτσι με σκοπό να αντιμετωπίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τις προκλήσεις του σήμερα στον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο.

Συνήθως, όσοι από τις φτωχές χώρες έρχονται να σπουδάσουν εδώ με υποτροφίες, προέρχονται από μικρά κοινωνικά στρώματα και έχουν την πρόθεση μόλις αποφοιτήσουν να επιστρέψουν σε αυτές για να κάνουν την πρακτική τους και να εργαστούν στις φτωχές κοινότητες των χωρών τους.

Η δημιουργία της Σχολής συνελήφθη ως ιδέα από τον ίδιο τον Φιντέλ ως μέρος της ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας της Κούβας (γνωστή ως "Ολοκληρωμένο Σχέδιο Υγείας για την Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική") με αφορμή την καταστροφή που είχε προκληθεί από τον τυφώνα Georges και τον τυφώνα Mitch το 1998, οι οποίοι επηρέασαν πολλές χώρες της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής στο πέρασμα τους, συμπεριλαμβανομένης της Κούβας. 

Σε όλες αυτές τις χώρες, πάνω από 11.000 άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους από τις προκύπτουσες πλημμύρες και κατολισθήσεις. Ως απάντηση, η Κουβανική Κυβέρνηση είχε προσφέρει 500 πλήρης ιατρικές υποτροφίες ετησίως για την επόμενη δεκαετία σε φοιτητές από τέσσερις χώρες - Δομινικανή Δημοκρατία, Αϊτή, Ονδούρα και Νικαράγουα - που είχαν πληγεί σοβαρά από αυτούς τους τυφώνες.

Παράλληλα, κατά την άφιξη των Κουβανών γιατρών σε διάφορες περιοχές και κυρίως σε αγροτικές, είχε διαπιστωθεί ότι πολλοί άνθρωποι πέρα από τους τραυματισμούς τους, υπέφεραν και από χρόνιες ασθένειες. Αντί για παράδειγμα να περιθάλπουν σπασμένα οστά, είχαν καταλήξει να θεραπεύουν ακόμα και τύφλωση ή περιπτώσεις καχεκτικής ανάπτυξης. 

Σε διάφορα μέρη, οι Κουβανοί ήταν οι πρώτοι γιατροί που οι ασθενείς είχαν δει ποτέ στη ζωή τους. Προς υποστήριξη αυτού του σχεδίου λοιπόν, η σχολή άνοιξε τον Μάρτιο του 1999 και ξεκίνησε το πλήρες ιατρικό πρόγραμμα της το Σεπτέμβριο του 1999 με περίπου 1.929 φοιτητές από 18 χώρες στις αρχικές τάξεις της. 

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Λατινοαμερικανικής Σχολής Ιατρικής, υπάρχουν 52.000 άτομα Κουβανικού ιατρικού προσωπικού που προσφέρουν σήμερα τις υπηρεσίες τους σε 92 χώρες. Αυτό σημαίνει ότι η Κούβα έχει πιο πολλούς γιατρούς στο εξωτερικό και από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ή ακόμα και από τις συνδυασμένες προσπάθειες των G8 εθνών. Έτσι, μέχρι το 2008 μόνο, η Κούβα έχει φροντίσει πάνω από 70 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Το έργο που οι απόφοιτοι της Σχολής προσφέρουν σήμερα παγκοσμίως, αποτελεί παράδειγμα διεθνισμού και ανθρώπινης αλληλεγγύης. Είναι ένα σύμβολο αγάπης για την ίδια τη ζωή, την αξιοπρέπεια, τους ανθρώπους. Για την κοινωνική δικαιοσύνη, τα δικαιώματα και την ισότητα όλων.

Επιπλέον, η ύπαρξη και λειτουργία μόνο της Σχολής όλα αυτά τα χρόνια που το νησί βρίσκεται υπό καθεστώς εμπορικού και οικονομικού αποκλεισμού από τις ΗΠΑ, αποστέλλει ένα σημαντικό μήνυμα ότι η ακριβή τεχνολογία δεν είναι απαραίτητη για την εκπαίδευση αλλά ούτε και ο ακριβός ιατρικός εξοπλισμός είναι απαραίτητος για την αποτελεσματική προληπτική φροντίδα ανά τον κόσμο.

Η Κούβα λοιπόν, μαζί με όλους τους άλλους αγώνες της, δίνει και τον αγώνα για μια νέα ιατρική συνείδηση μέσω της εκπαίδευσης φοιτητών από όλο τον κόσμο σε αυτή την Λατινοαμερικανική Ιατρική Σχολή για τη βελτίωση της παγκόσμιας υγείας και την καλυτέρευση του επιπέδου της καθημερινής ζωής αμέτρητων ασθενών ανά τον κόσμο, απ' ότι κι αν αυτοί υποφέρουν.

Μυρσίνη Τσακίρη, Sierra Maestra