Σημειώσεις από το εκλογικό αποτέλεσμα - Οι απώλειες και τα κέρδη των κομμάτων - Το αποτέλεσμα του ΚΚΕ

Οι εκλογές της 25ης Γενάρη 2015 ήταν ένα στιγμιότυπο, μια στιγμιαία «φωτογραφία» του εκλογικού σώματος, που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει χαρακτηριστικά «κινούμενης άμμου» στο μεγαλύτερο τμήμα του. Το αποτέλεσμα επηρεάστηκε, βεβαίως, από την προεκλογική περίοδο, αλλά αποτυπώνει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή την εικόνα που διαμορφώθηκε από διεργασίες στο κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, που «έτρεχαν» το προηγούμενο διάστημα και συνεχίζουν να βρίσκονται σε εξέλιξη. Οπως σημειώνει η Ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ ο αυξημένος αριθμών ψήφων στο ΚΚΕ, που οδήγησε σε άνοδο ποσοστών και εδρών, είναι αποτέλεσμα της ιδεολογικής, πολιτικής, οργανωτικής δουλειάς όλου του Κόμματος και της ΚΝΕ για την ιδεολογική θωράκιση των γραμμών μας, θα «δέσει» με το ΚΚΕ και θα ανοίξει νέες δυνατότητες, στο βαθμό που θα ανταποκριθούμε στις λαϊκές προσδοκίες με την ίδια συνέπεια και αγωνιστικότητα που εκτίμησαν και τίμησαν παλιοί και νέοι ψηφοφόροι του Κόμματος σε αυτές τις εκλογές, στο βαθμό που θα προχωρήσει η υπόθεση της Λαϊκής Συμμαχίας, θα αποκτήσει μαζικότητα και ταξικό προσανατολισμό το εργατικό κίνημα.

Η μεγάλη κινητικότητα του εκλογικού σώματος δεν επιτρέπει να βγουν σαφή και μονοσήμαντα συμπεράσματα για τις μετακινήσεις ψηφοφόρων μεταξύ των κομμάτων από την ανάλυση της αριθμητικής αποτύπωσης του αποτελέσματος. Οι μετακινήσεις δεν μπορούν να προκύψουν από απλές αθροίσεις και αφαιρέσεις με βάση τις μεταβολές σε ψήφους και ποσοστά. Μεταξύ Ιούνη 2012 και Γενάρη 2015, νέα κόμματα δημιουργήθηκαν και άλλα εξαφανίστηκαν. Πού κατέληξαν οι ψήφοι κομμάτων του Ιούνη του 2012 που δε συμμετείχαν σε αυτές τις εκλογές ή συμμετείχαν σε δύο κομμάτια; Ασφαλώς μπορούν να γίνουν πολιτικές εκτιμήσεις.

Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν τόσο την ανάκτηση ψηφοφόρων που είχαν και στο παρελθόν εμπιστευτεί το ΚΚΕ, όσο κυρίως το κέρδισμα νέων ψήφων, που για πρώτη φορά έρχονται στο ΚΚΕ. Τέτοιες είναι οι 61.000 νέες ψήφοι σε σχέση με τον Ιούνη του 2012, αλλά και εκείνες που αναπλήρωσαν τις απώλειες των 30-50.000 ψήφων, που σύμφωνα με τις προεκλογικές δημοσκοπήσεις μετακινήθηκαν σε άλλα κόμματα, κυρίως στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ΚΚΕ έλαβε στις εκλογές του Γενάρη 338.138 ψήφους και ποσοστό 5,47%, σχεδόν 1% πάνω από το ποσοστό του Ιούνη του 2012. Κατάφερε να συγκρατήσει το μεγαλύτερο μέρος του αριθμού των ψήφων των ευρωεκλογών του 2014, που ήταν μόλις 11.000 περισσότερες (0,18%) απ' όσες πήρε στη μάχη των φετινών βουλευτικών εκλογών. Μάχη που έδωσε σε συνθήκες πλαγιοκόπησης των δυνάμεών του, κάτω από την πίεση εκβιαστικών διλημμάτων, αυταπατών και της διαδεδομένης λογικής «να φύγουν αυτοί, οι άλλοι δε μπορεί να είναι χειρότεροι». Σε αυτές τις συνθήκες το ΚΚΕ όχι μόνο δεν υποχώρησε εκλογικά, αλλά ανέβηκε δύο θέσεις στην κατάταξη των κομμάτων και βρέθηκε σε απόσταση μόλις 0,81% από την τρίτη θέση. Την τρίτη θέση κατέκτησε μάλιστα σε 11 από τις 56 εκλογικές περιφέρειες της χώρας. Η αύξηση ψήφων του ΚΚΕ αντιστοιχεί σε αύξηση της εκλογικής του δύναμης κατά 21,97%.

Για τη σύνθεση της ψήφου προς το ΚΚΕ είναι χαρακτηριστικά τα ποσοστά που συγκέντρωσε στους δήμους της Β' Αθήνας και δημοσιεύουμε σήμερα, σε πίνακα με κατάταξη από τα ψηλότερα προς τα χαμηλότερα. Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται οι δήμοι με συγκριτικά περισσότερο εργατικό, λαϊκό κόσμο, δήμοι όπου πάντοτε το ΚΚΕ είχε και συνεχίζει να έχει μεγαλύτερη έως και διπλάσια εκλογική δύναμη από τον μέσο όρο στην επικράτεια. Στο άλλο άκρο της λίστας βρίσκονται οι δήμοι όπου το εργατικό, λαϊκό στοιχείο αποτελεί μικρότερο μέρος του πληθυσμού. Από τις 61.000 επιπλέον ψήφους, οι 30.000 συγκεντρώθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας (Α' και Β' Αθήνας), του Πειραιά (Α' και Β' Πειραιά) και της Θεσσαλονίκης (Α' Θεσσαλονίκης), ενώ άλλες 10.000 προέρχονται από μεγάλα αστικά κέντρα σε όλη τη χώρα. Συνολικά τα δύο τρίτα των επιπλέον ψήφων προέρχονται από μεγάλες πόλεις.

Για τα υπόλοιπα κόμματα

Στις εκλογές του Γενάρη, ο ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσε 2.246.064 ψήφους και ποσοστό 36,34%, αυξάνοντας την εκλογική του δύναμη κατά 35,71% σε σχέση με τον Ιούνη του 2012. Στα αξιοσημείωτα του αποτελέσματος είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εμφάνισε πανελλαδικά το μεγαλύτερο ποσοστό στη Ροδόπη (48,45%) και το τρίτο καλύτερό του, στην εκλογική περιφέρεια Ξάνθης (45,40%). Στην Ξάνθη ήταν το καλύτερό του στις εκλογές του Ιούνη 2012 (38,56%). Ειδικά στη Ροδόπη φέτος υπερδιπλασίασε το ποσοστό του (19,75% τον Ιούνη του 2012). Με δεδομένα δηλαδή τα ποσοστά που έλαβαν στην περιφέρεια αυτή τα υπόλοιπα κόμματα, ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε το μεγαλύτερο μέρος από το 41,68% που είχε πάρει στις ευρωεκλογές του 2014 το κόμμα που υποστηρίχτηκε από το τουρκικό προξενείο.

Η ΝΔ κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να συγκρατήσει τις δυνάμεις της. Στην επικράτεια έπεσε κατά 107.000 ψήφους και ποσοστό 1,85%, αν και σε ορισμένες περιοχές παρουσίασε μικρή άνοδο. Η ΝΔ έχασε το 5,84%της εκλογικής της δύναμης.

Το ΠΑΣΟΚ έχασε 467.000 ψήφους και ποσοστό 7,60% σε σχέση με τον Ιούνη του 2012 (61,71% της εκλογικής του δύναμης). Αθροιστικά με το ΚΙ.ΔΗ.ΣΟ. του Γ. Παπανδρέου (που δεν κατάφερε να μπει στη βουλή) συγκέντρωσαν ποσοστό ελαφρώς μικρότερο από το ποσοστό της «Ελιάς» στις ευρωεκλογές (7,14% έναντι 8,02%) και μόλις 17.000 ψήφους λιγότερες.

Οι Ανεξάρτητοι Ελληνες έχασαν 169.000 ψήφους και 2,76% σε σχέση με τον Ιούνη του 2012, συγκεντρώνοντας τώρα 293.000 ψήφους και ποσοστό 4,75%. Επεσαν από την 4η στην 6η θέση της κατάταξης των κομμάτων με βάση το ποσοστό, χάνοντας το 36,56% της εκλογικής τους δύναμης.

Η ναζιστική, υπόδικη για εγκληματικές πράξεις, Χρυσή Αυγή, εμφάνισε πτώση 37.500 ψήφων και 0,64% σε σχέση με τον Ιούνη του 2012. Μικρή άνοδο παρουσίασε σε 13 εκλογικές περιφέρειες, κυρίως της Κεντρικής Μακεδονίας, της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, με μεγαλύτερες αυτές στην Πιερία και το Κιλκίς (0,84% και 0,80% αντίστοιχα). Εχασε το 8,82% της εκλογικής της δύναμης. Στη Β' Αθήνας και στη Β' Πειραιά αντιστράφηκαν οι όροι και το εκλογικό της ποσοστό σε αυτές τις εκλογές βρέθηκε χαμηλότερα από του ΚΚΕ.

Η ΔΗΜΑΡ καταποντίστηκε στις εκλογές του Γενάρη, καθώς σε συνεργασία με τους Πράσινους συγκέντρωσαν μόλις 30.000 ψήφους και ποσοστό 0,49%, από 385.000 και 6,25% που είχε συγκεντρώσει μόνη της το 2012. Οι Πράσινοι είναι ένα τμήμα των Οικολόγων - Πράσινων του 2012, καθώς το υπόλοιπο - και απ' ότι φαίνεται μεγαλύτερο μέρος του κόμματος - συντάχθηκε σε αυτές τις εκλογές με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Στις πρόσφατες εκλογές δεν συμμετείχε αυτοτελώς ούτε η «Δημιουργία Ξανά» του κ. Τζήμερου, που το 2012 είχε συγκεντρώσει 1,59% του εκλογικού σώματος. Οι δυνάμεις αυτού του χώρου συντάχθηκαν με Το Ποτάμι, το οποίο πήρε 374.000 ψήφους και 6,05%. Το ΛΑ.Ο.Σ. του Γ. Καρατζαφέρη συγκέντρωσε 1,03%, έναντι του 1,58% του Ιούνη του 2012.

Σε αυτές τις εκλογές τα εκτός Βουλής κόμματα συνολικά συγκέντρωσαν 8,62% έναντι 5,98% τον Ιούνη του 2012. Τα άκυρα και τα λευκά ήταν αυξημένα κατά 1,37%, από 0,99% το 2012 σε 2,36% το 2015. Η συμμετοχή το Γενάρη του 2015 ήταν 63,87%, έναντι 62,49% τον Ιούνη του 2012, δηλαδή υπήρξε μια μείωση της αποχής κατά 1,38%. Το αυξημένο ποσοστό εκτός βουλής κομμάτων και άκυρων - λευκών, σε συνθήκες έντονης πόλωσης, δείχνει ότι ο νέος διπολισμός δεν κατάφερε να πείσει ένα κρίσιμο ποσοστό ψηφοφόρων που τελικά προτίμησαν να ψηφίσουν κάποιο από τα λεγόμενα πολύ μικρά κόμματα, ή να πάνε ως την κάλπη και να ρίξουν λευκό ή άκυρο.

Σ.Ξ.

Ριζοσπάστης