Μικροαστοί και φασισμός στην Ελλάδα

Ο πρώην σοσιαλιστής Μουσολίνι στην Ιταλία και ο ναζιστής (εθνικιστής) Χίτλερ στη Γερμανία προσφέρουν καινούργια πρότυπα, λαϊκίστικα και βαρβαροσοσιαλίζοντα, με πολύ αγάπη για το λαό κι ακόμα πιο μεγάλη για το πολύ μεγάλο κεφάλαιο, αλλά και για το μικρότερο. Τώρα, με το φασισμό, ο περίφημος «μικρομεσαίος» που αγωνίζεται να αποβάλει το πρώτο συνθετικό για να γίνει σκέτα μεσαίος (καπιταλιστής) κάνει την αυτόνομη εμφάνισή του στην ιστορία, ξεκόβοντας και από τους αστούς και από τους προλετάριους.

Κανένα άλλο κυβερνητικό σύστημα δεν μπορεί να ικανοποιήσει καλύτερα απ’ το φασισμό το κλασικό όνειρο του μικροαστού για μια «προαγωγή στην ανώτερη τάξη». Έτσι που είναι η γέμιση στο σάντουιτς, μισεί και τους από πάνω, τους αστούς, που του κόβουν το δρόμο, και τους από κάτω, τους προλετάριους, που κάθονται και περιμένουν να τον δεχτούν στις τάξεις τους, μέσα απ’ τη διαδικασία της φτωχοποίησης, που προκαλεί ο ανταγωνισμός με τους οικονομικά ισχυρότερους.

Ο φασισμός, που για πρώτη φορά στην ιστορία δίνει πολιτική υπόσταση στους μικρομεσαίους (έτσι λέμε επί το ευπρεπέστερον τους μικροαστούς, έτσι τους έλεγε και ο Χίτλερ – και κάθε ομοιότητα με γνωστές και σε μας καταστάσεις δεν είναι μια ακόμα «κακοήθεια» του υπογράφοντος), είναι καθεστώς που ταιριάζει πολύ στους κατοίκους της κατ’ εξοχήν μικροαστικής χώρας που λέγεται Ελλάδα. Ο λαός αγάπησε το Μεταξά, κι ας μάθουμε επιτέλους να λέμε την αλήθεια.

Βασίλης Ραφαηλίδης: Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους 1830-1974. Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 1993.