Ludlow, οι Έλληνες στους πολέμους του Άνθρακα

Εξαιρετικό το ντοκιμαντέρ του καλού ντοκουμενταρίστα Λεωνίδα Βαρδαρού με τίτλο «Ludlow, οι Ελληνες στους πολέμους του άνθρακα». Η ταινία που συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα του 18^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα προβληθεί αύριο Παρασκευή στις 20.45, στην κεντρική αίθουσα «Παύλος Ζάννας», και την Κυριακή 20 Μάρτη στις 18.00, στην Αποθήκη 1 στο Λιμάνι, στην αίθουσα «Σταύρος Τορνές».

Τη σφαγή του Λάντλοου που έγινε ανήμερα το ορθόδοξο Πάσχα τον Απρίλη του 1913, έχουν τελευταία αναδείξει αρκετοί κινηματογραφιστές. Αναφέρουμε το ντοκιμαντέρ του Νίκου Βεντούρα «Παλικάρι - Ο Λούης Τίκας και η Σφαγή του Λάντλοου» (2011), την «Ταξισυνειδησία» (2013) του Κώστα Βάκκα και τώρα το «Ludlow, οι Ελληνες στους πολέμους του άνθρακα» (2016) του Λεωνίδα Βαρδαρού.
Ο Βαρδαρός όμως εμβαθύνει στον υπότιτλο, στους «πολέμους του άνθρακα». Στις ένοπλες ταξικές αναμετρήσεις στα ορυχεία της Αμερικής κατά την περίοδο 1890 - 1930. Αιτία τους οι άθλιες συνθήκες ζωής και εργασίας των ανθρακωρύχων και των οικογενειών τους...

Συνοδευτικά και συμπληρωματικά του θέματος, για όσους ενδιαφέρονται, δυο βιβλία. «Ο Βασιλιάς άνθρακας» του Απτον Σίνκλερ (Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή») που πραγματεύεται τον αγώνα για την ίδρυση συνδικάτου και τη μεγάλη απεργία, και το «Αμοιρολόιτος - Ο Λούης Τίκας και η σφαγή στο Λάντλοου» του Ζέσε Παπανικόλας (Εκδόσεις «Κατάρτι») - λεπτομερής χαρτογράφηση της κατάστασης των Ελλήνων μεταναστών στις ΗΠΑ στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα.

Με εργατικά τραγούδια με εκλεκτικές συγγένειες με κείνα του Γούντι Γκάθρι, και με καλής ποιότητας φωτογραφικό υλικό εποχής, ανοίγει η ταινία του Βαρδαρού. Η προγραμματισμένη αφηγηματική οικονομία δεν εμποδίζει τη διεξοδική αναμόχλευση στην ιστορία της μετανάστευσης των Ελλήνων στην Αμερική, στις αρχές του 1900. Οι Ελληνες δεν ήταν ευπρόσδεκτοι στην Αμερική. Θεωρούνταν κατώτερο φυλετικά είδος ως μαυριδεροί, κακοντυμένοι και φτωχοί. Οταν αποκτούσαν λεφτά και κύρος προβιβάζονταν σε «λευκούς» και «κύριους». Ακαδημαϊκή, γραμμική αφήγηση υφαίνεται με έγχρωμες καταθέσεις απογόνων των ανθρακωρύχων, ιστορικών και πανεπιστημιακών, και με επιμελημένο, ασπρόμαυρο αρχειακό υλικό από πλούσιες πηγές, δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στις ΗΠΑ.

Η εκμετάλλευση των εργατών απόλυτη και ολοσχερής. Αθλιες παράγκες, οι μισθοί δεν δίδονται σε χρήμα, αλλά σε κουπόνια της εταιρείας που ίσχυαν στα μαγαζιά της. Κάποιος εργάτης απολύθηκε γιατί αγόρασε παπούτσια από άλλη πόλη. Εκμετάλλευση απάνθρωπη για το μέγιστο κέρδος του καπιταλιστή. Ροκφέλερ το όνομά του, σύμβολο τρόμου, που εξακολουθεί να ζει και να βασιλεύει. Ανάμεσα στους εργάτες των ορυχείων ήταν κι Ελληνες που συμμετείχαν στην τεράστια απεργία του Συνδικάτου στο Νότιο Κολοράντο, που κορυφώθηκε στις 20 Απρίλη 1914 με τη Σφαγή του Λάντλοου. Εκεί δολοφονήθηκαν άγρια από την πολιτειακή Εθνοφρουρά ο Λούης Τίκας, επικεφαλής των Ελλήνων, συνδικαλιστές και γυναικόπαιδα. Μετά τη Σφαγή ξέσπασε ένοπλη εξέγερση, ο «Πόλεμος των Δέκα Ημερών», που επεκτάθηκε νικηφόρα σε ολόκληρο το Νότιο Κολοράντο αλλά αποσιωπήθηκε για πολλούς λόγους. Ο Ροκφέλερ λάδωσε με πολλά εκατομμύρια τα Μέσα Ενημέρωσης για να αποκαταστήσουν την εικόνα του στην κοινή γνώμη. Το καλοφτιαγμένο ντοκιμαντέρ του Βαρδαρού «Ludlow, οι Ελληνες στους Πολέμους του Ανθρακα» πρόκειται να βγει στις αίθουσες σε λίγο...

Παραγωγή: Ελλάδα

Ριζοσπάστης