Για τον τρόπο που το ΚΚΕ αντιμετωπίζει και «διαχειρίζεται» την ιστορία του

Η Μάχη της Φλώρινας είναι ένα κεφάλαιο της ιστορίας του λαϊκού μας κινήματος, γραμμένο αίμα, που δεν έκλεισε ακόμα. Ίσως ποτέ δεν θα μάθουμε τον ακριβή αριθμό των σκοτωμένων και των τραυματιών του ΔΣΕ που οι νικητές παράχωσαν σαν ψοφίμια με μπουλντόζες στο λάκκο. Πίσω από τους αριθμούς βρίσκονται άνθρωποι, με καταγωγή, ιστορία και απογόνους. Βρίσκονται όνειρα, πίστη στα υψηλότερα ανθρώπινα ιδανικά, λαχτάρα για καλύτερη ζωή.

Το ΚΚΕ μετά από μακρόχρονη προσπάθεια, αφού αντιμετώπισε σκληρές δυσκολίες, αντικειμενικές και μη, και νίκησε έχθρα και αδιαφορία, κατόρθωσε να εξασφαλίσει και να περιφρουρήσει το άγιο ματωποτισμένο αυτό κομμάτι γης και να αναγείρει -67 χρόνια μετά- μνημείο αντάξιο της θυσίας των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ. Ένα μνημείο που να θυμίζει στις νεώτερες γενιές τη θυσία αλλά και να υπενθυμίζει το χρέος αυτών των γενιών να συνεχίσουν στο δρόμο της ασίγαστης πάλης, μέχρι η θυσία να δικαιωθεί και απ’ το ματωποτισμένο χώμα να φυτρώσει ο βλαστός της νέας ζωής. Τότε θα κλείσει το κεφάλαιο Μάχη της Φλώρινας.

Τυχεροί όσοι μπόρεσαν και βρέθηκαν στην εκδήλωση τιμής και μνήμης, στο χώρο όπου βρίσκεται ο κοινός τάφος των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ. Από τις σελίδες του 902.gr (όσο είναι δυνατό) οι υπόλοιποι «κοινωνήσαμε» το δέος και τη διάχυτη συγκίνηση, καθώς και τη βαρύτητα αυτών που ακούστηκαν  στις ομιλίες. Δύσκολο να ξεχωρίσουμε αυτό που μας άγγιξε περισσότερο. Θα θέλαμε όμως να κάνουμε μια ιδιαίτερη αναφορά στην ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα.

Συνηθίζεται οι ομιλίες του ΓΓ του ΚΚΕ να είναι ιστορικά και επιστημονικά τεκμηριωμένες, πλήρως εφοδιασμένες με αναφορές, επιχειρήματα και προτάσεις, ικανά να επεξηγούν, να καθοδηγούν και να εμπνέουν. Δεν θα πρωτοτυπήσει όμως κανείς αν πει ότι σε γενικές γραμμές είναι περίπου από πριν γνωστό τι θα ακούσουμε σε μια ομιλία ανάλογης εκδήλωσης. Η ομιλία του Δ. Κουτσούμπα (πιο σωστά: ΚΑΙ η ομιλία του Δ. Κουτσούμπα) στη Φλώρινα καταδεικνύει ότι η προσέγγιση του Κόμματος στην τιμημένη ιστορία του και τους πρωταγωνιστές της, όπως λαμβάνει χώρα εν όψει και των 100 χρόνων από την ίδρυσή του, με σειρά εκδηλώσεων και εκδόσεων, μόνο «τυπική» δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.

Η Φλώρινα δεν ήταν η μοναδική περίπτωση. Προηγήθηκαν και –είναι βέβαιο ότι- θα ακολουθήσουν και άλλες εκδηλώσεις. Θα αναφερθούμε σε κάποιες από αυτές που προηγήθηκαν, αλλά και σε κάποιες εκδόσεις, χωρίς να έχουμε σκοπό (αλλά και τη δυνατότητα) για μια ολοκληρωμένη παρουσίαση των δραστηριοτήτων του Κόμματος. Θα σταθούμε σε αυτές που ξεχωρίσαμε, ως θεατές και ακροατές τους, που πιστεύουμε βαθιά ότι η επαφή των γενιών με την ιστορία τους είναι η ρίζα που δίνει νόημα στη ζωή και στον αγώνα για καλύτερη ζωή.

• Θα ξεκινήσουμε από μια εκδήλωση που δεν στάθηκε δυνατό να πραγματοποιηθεί. Η προγραμματισμένη για τον Ιούλη του 2015 εκδήλωση-προσκύνημα στον Αη Στράτη, που τελικά αναβλήθηκε λόγω των πολιτικών εξελίξεων. Απ’ όσο μπορέσαμε να ψάξουμε και να μάθουμε, δεν έχει ξαναγίνει κεντρική εκδήλωση (είχε προγραμματιστεί να μιλήσει ο ΓΓ του Κόμματος), στον τόπο αυτό που υπέφεραν χιλιάδες εξόριστοι αγωνιστές πριν ακόμα από τη δικτατορία του Μεταξά και 33 κομμουνιστές πέθαναν από τον καταναγκασμό στην ασιτία τον χειμώνα του 1941-42. Θέλουμε να πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι το προσεχές καλοκαίρι θα ευοδωθούν οι συνθήκες και τελικά θα πραγματοποιηθεί.

• Το τριήμερο (Ιούνης 2015) εκδηλώσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη, με τίτλο «Για του λαού τη νίκη, στη μάχη πάντα πρώτοι, όρκο στη μνήμη του Αρη Βελουχιώτη», σε Λαμία, Τρίκαλα, Αρτα, Μελάτες και Μεσούντα, με την παρουσία –σε όλες- του Γενικού Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα.

• Η έκθεση για τους Αλύγιστους της ταξικής πάλης, τον Οκτώβρη που μας πέρασε, στο 41^ο φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή. Ντοκουμέντα και αρχειακό υλικό κυρίως από το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ, που επιμελήθηκαν οι νεολαίοι της ΚΝΕ, από πολλούς τόπους εξορίας και φυλακών, που αναδεικνύει πολύπλευρα το μεγαλείο της πάλης και της θυσίας των κομμουνιστών. Η ανταπόκριση από το κοινό που επισκέφτηκε το φεστιβάλ ήταν πολύ μεγάλη και αυτό δείχνει τη δίψα των επόμενων γενιών και ιδιαίτερα της νεολαίας να μάθει και να διδαχτεί από την πραγματική ιστορία του λαϊκού μας κινήματος και του Κόμματος της εργατικής τάξης. Χρειάστηκε να πάμε στο φεστιβάλ νωρίτερα από την ώρα έναρξης των εκδηλώσεων για να μπορέσουμε να την περπατήσουμε όλη, χωρίς συνωστισμό.

• Στην κατάμεστη αίθουσα συνεδρίων στον Περισσό, πραγματοποιήθηκε στις 21-22  του περασμένου Νοέμβρη η Ημερίδα της ΚΕ του ΚΚΕ με θέμα «Η εμφάνιση της εργατικής τάξης, ο ρόλος της στους κοινωνικούς πολιτικούς αγώνες στον 20ό αιώνα και η στρατηγική του ΚΚΕ». Η εκδήλωση περιλάμβανε ομιλίες (Αλέκα, Παπαδόπουλος, Πρωτούλης, Πέρρος, Ράζου κ.ά.), έκθεση με ντοκουμέντα και φωτογραφικό υλικό από το Αρχείο του ΚΚΕ για την ιστορική περίοδο 1870-1935, με τίτλο «Πρώτα βήματα, πρώτες μάχες», που παρουσίαζε βήμα-βήμα την ανάπτυξη του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα με την καθοριστική συμβολή του ΚΚΕ, εκείνη την περίοδο, και ένα εξαιρετικό μουσικοθεατρικό αφιέρωμα στο εργατικό - επαναστατικό τραγούδι του Μεσοπολέμου (1918-1935), με τίτλο «Ένας δεν είμαι, μα χιλιάδες…». Στο αφιέρωμα παρουσιάστηκαν γνωστά και άγνωστα ποιήματα και τραγούδια, που τα περισσότερα «αναδύθηκαν» για πρώτη φορά μετά από 95 περίπου χρόνια, μέσα από συλλογές των κομματικών εκδοτικών οργανισμών εκείνης της περιόδου, οι οποίες φυλάσσονται στο Ιστορικό Αρχείο του Κόμματος.

• Η εκδήλωση με θέμα «Η απεργία των οικοδόμων στη 1/12/1960. Εμπνεόμαστε, διδασκόμαστε από τους αγώνες της εργατικής τάξης. Βαδίζουμε στο δρόμο της ταξικής πάλης και του σοσιαλισμού», που πραγματοποίησε η ΤΟ Κατασκευών της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ, την 1η Δεκέμβρη 2015, στο ΚΥΒΕ Περιστερίου. Σε μια ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα, όπου βρέθηκαν και ασπρομάλληδες οικοδόμοι που συμμετείχαν στην ιστορική απεργία, έγιναν ομιλίες (κεντρικός ομιλητής ο  Γιάννης Τασιούλας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και πρόεδρος της Ομοσπονδίας Οικοδόμων), προβλήθηκε βίντεο-αφιέρωμα στην μεγάλη απεργία των οικοδόμων και ακολούθησε μουσικο-θεατρική παράσταση από εργαζόμενους του κλάδου των κατασκευών. Περιελάμβανε επίσης αφήγηση των γεγονότων της απεργίας και τραγούδια, καθώς και απαγγελίες ποιημάτων του Μ. Μπρέχτ. Παράλληλα στον χώρο της εκδήλωσης υπήρχε έκθεση φωτογραφικού υλικού και ντοκουμέντων για τις συνθήκες εργασίας στην οικοδομή την δεκαετία του 1950, για την κατάσταση του εργατικού κινήματος και πως αντιμετώπισαν την μεγάλη απεργία των οικοδόμων οι αστικές εφημερίδες της εποχής, μέσα από πρωτοσέλιδα και ρεπορτάζ. Επίσης λειτούργησε και έκθεση βιβλίων της «Σύγχρονης Εποχής».

• Το τριήμερο (26-27-28 Νοέμβρη 2015) κινηματογραφικών προβολών στην «Αλκυονίδα», που ήταν αφιερωμένο στους αλύγιστους αγωνιστές της ταξικής πάλης που πέρασαν από τις φυλακές και τις εξορίες, και διοργάνωσε η ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ. Ξεχωρίσαμε την παρουσίαση του βιβλίου  της Κ. Καμαρινού «Τα πέτρινα πανεπιστήμια», από την συγγραφέα του, την προβολή «Τόποι πολιτικής εξορίας και ιστορικής μνήμης: Αϊ-Στράτης» του Λ. Βαρδαρού, την παρουσίαση των «Μακρονησιώτικων» του Ρίτσου, την προβολή της ταινίας της Αλίντας Δημητρίου «Η ζωή στους βράχους» κ.ά. Στην εκδήλωση διατέθηκε μπροσούρα με πληροφορίες για τις ταινίες που προβλήθηκαν και αρχειακό υλικό από τόπους εξορίας και φυλακές.

• Η εκδήλωση για τις αλύγιστες αγωνίστριες των Φυλακών Αβέρωφ, που συνδιοργάνωσαν στις 29/11/2015 (στον κινηματογράφο «Studio») η ΤΟ Α' Αθήνας - Γαλατσίου του ΚΚΕ και η ΤΟ Αθήνας - Γαλατσίου της ΚΝΕ, με ομιλήτρια την Ελ. Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, με έκθεση αρχειακού υλικού και μουσική παράσταση με χοροθεατρικά δρώμενα, από το συγκρότημα της ΚΝΕ και ομάδα νέων ηθοποιών και χορευτριών.

Σημαντική συμβολή στην ανάδειξη της Ιστορίας του ΚΚΕ έχει αναμφισβήτητα ο εκδοτικός οργανισμός του Κόμματος, η Σύγχρονη Εποχή, με παλαιότερες και νέες σημαντικές και πολύτιμες εκδόσεις που αποτυπώνουν τη ζωή στις φυλακές και τις εξορίες (μελέτες, βιβλία αναμνήσεων και ντοκουμέντα των κρατούμενων αγωνιστών), συνεχείς εκθέσεις και άλλες πρωτοβουλίες, όπως η για τον μήνα Φεβρουάριο γενναία έκπτωση στις τιμές των τίτλων της Ιστορίας. «Αδικώντας» άλλα αξιόλογα βιβλία θα αναφερθούμε στα παρακάτω:

• 468 Πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές Αίγινας. Αρχειακή έκδοση που αναπαράχθηκε από πρωτότυπο, που φυλάσσεται στο Αρχείο του ΚΚΕ. Είχε διαμορφωθεί το 1961 από τους πολιτικούς κρατούμενους των φυλακών της Αίγινας και αποτυπώνει με συνοπτικό τρόπο την κατάσταση στις φυλακές με  σκοπό να κινητοποιήσει την κοινή γνώμη.

• ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ. Έκκληση των πολιτικών κρατουμένων η οποία τυπώθηκε το 1962 από την ΕΔΑ. Στη συνέχεια, συμπληρωμένη με γαλλική μετάφραση τυπώθηκε στη ΛΔ Γερμανίας για την ενημέρωση στο εξωτερικό και την κινητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης και αλληλεγγύης.

• ΚΕΡΚΥΡΑ. Μια φωνή απ’ τα κάτεργα. Αντίγραφο της πρωτότυπης έκδοσης που σώζεται στο Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ. Υπόμνημα που συνέταξαν οι πολιτικοί κρατούμενοι των φυλακών της Κέρκυρας, προς τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (3/6/1955), με σκοπό να αναδείξουν την πάλη για Γενική Αμνηστία στην Ελλάδα, καθώς και την ανάγκη νομιμοποίησης του ΚΚΕ και του ΑΚΕ (Αγροτικό Κόμμα). Στο υπόμνημα καταγράφονται οι συνθήκες διαβίωσης και βασανισμού χιλιάδων αγωνιστών σε όλους τους τόπους εγκλεισμού στην ελληνική επικράτεια. Οι καταγραφές και οι μαρτυρίες που περιέχονται στην έκδοση αποτελούν ένα σχεδόν πλήρη κατάλογο των μεθόδων θεσμικής και φυσικής βίας που μεταχειρίστηκε το κράτος για τη σταθεροποίηση της αστικής εξουσίας στην Ελλάδα.

• Οι αλύγιστοι της ταξικής πάλης. Λεύκωμα που παρουσιάζει την έκθεση τιμής προς τους αλύγιστους αγωνιστές και αγωνίστριες της ταξικής πάλης την οποία επιμελήθηκε και παρουσίασε στο 41^ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή η ΚΝΕ. Το υλικό της έκθεσης και της έκδοσης προέρχεται κυρίως από το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ. Περιλαμβάνει μια επιλογή των τόπων εξορίας και φυλακών, η οποία αναδεικνύει πολύπλευρα το μεγαλείο της πάλης και της θυσίας των κομμουνιστών και αρχειακό υλικό που σχετίζεται με τους παρακάτω τόπους εξορίας και φυλακών: Ακροναυπλία, Φυλακές Συγγρού, Φυλακές Αίγινας, Ανάφη, Κέρκυρα, Αη Στράτης, Σύρματα Μέσης Ανατολής, Γεντί-Κουλέ, Ιντζεδίν, Τρίκερι, Μακρόνησος, Παιδουπόλεις της Φρειδερίκης, Αναμορφωτήριο Ανηλίκων Κηφισιάς, Φυλακές Αβέρωφ, Τρίπολη, Ικαρία, Γυάρο, Λέρο. Επίσης περιλαμβάνει αρχειακό υλικό για τις γυναίκες στις εξορίες και τις φυλακές, και ειδικότερα για τις αγωνίστριες Αθηνά Μπενέκου, Ειρήνη Γκίνη, Άννα Θωμάκου-Παυλάκου, Σταθούλα Λεβέντη.

• Θα κλείσουμε με μια έκδοση του ΚΣ της ΚΝΕ. Κυκλοφόρησε στο 41^ο φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή και έχει τίτλο: «Στων φρουρών το πείσμα θα σταθούμε ορθοί, στις καρδιές ατσάλι φλόγα στην ψυχή». Πρόκειται για λεύκωμα με εφημερίδες από φυλακές και εξορίες από τις δεκαετίες του 1920 και του 1930 μέχρι την περίοδο της χούντας 1967-74, φωτογραφίες, αλλά και εικαστικά έργα κρατουμένων. Η έκδοση βασίστηκε σε υλικά από το Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ και από το λεύκωμα του κομμουνιστή δημοσιογράφου Δημήτρη Σέρβου για τις παράνομες χειρόγραφες εφημερίδες, που είχε κυκλοφορήσει το 2003 από τη «Σύγχρονη Εποχή» και αποτελεί  μέρος της συμβολής της ΚΝΕ στην εκδοτική δραστηριότητα που αναπτύσσεται μπροστά στη συμπλήρωση των 100 χρόνων του ΚΚΕ και των 50 χρόνων της ΚΝΕ.

Δεν είναι βέβαια μόνο οι εκδηλώσεις και τα βιβλία. Είναι τα έντυπα και οι ιστοσελίδες του Κόμματος και της ΚΝΕ, το πόρταλ 902.gr, το γιγάντιο εγχείρημα που φέρει την ονομασία Επιμορφωτικό Κέντρο, Βιβλιοθήκη – Αρχείο “Χαρίλαος Φλωράκης”, είναι τα μέλη και οι φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, που αγκαλιάζουν την σχεδόν 100χρονη ιστορία του Κόμματος και παλεύουν να φτάσει όλο και σε πιο πλατιές μάζες εργαζομένων και λαϊκών στρωμάτων  και να γίνει κτήμα τους.

Αυτό που δίνει μεγαλύτερη αξία και βαρύτητα στο πώς διαχειρίζεται σήμερα το ΚΚΕ την –αναπόσπαστη από αυτή του λαϊκού κινήματος- ιστορία του είναι ότι έχοντας να αντιπαλέψει τεράστιες αντικειμενικές δυσκολίες και αντιξοότητες, βρίσκει τους τρόπους να τιμήσει και να αναδείξει το παρελθόν του κριτικά (όπου χρειάζεται), με επιστημονική επάρκεια (που προϋποθέτει μελέτη) και με τα κατάλληλα ερεθίσματα για τις νέες γενιές αγωνιστών, ώστε ως φάρος να φωτίζει τους δρόμους και των σημερινών αγώνων της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, στον αγώνα για καλύτερη ζωή, για σοσιαλισμό-κομμουνισμό.

Τετάρτη 2 Μάρτη 2016.