 |
| Γιώργος Φαρσακίδης - Νίκος Νικηφορίδης Πίσω, το Σύρμα της Μακρονήσου… |
Στις
5 του Μάρτη 1951, το μισαλλόδοξο μετεμφυλιακό κράτος (κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου - Γεωργίου Παπανδρέου) εκτελεί στη Θεσσαλονίκη, πίσω
από τις φυλακές του Γεντί Κουλέ, κατ' απαίτηση των αμερικανών, έξι ανταρτόπουλα μαχητές του Δημοκρατικού
Στρατού Ελλάδας που πιάστηκαν λαβωμένα. Ήταν οι Νίκος Νικηφορίδης, Θόδωρος Ορφανίδης, Μόσχος Στογιάννης, Κώστας
Σπρίντζος, Μήτσος Κωνσταντίνου, Μπάμπης Παπαδόπουλος και Ρήγας Παραθυράς.
Ο
Νίκος Νικηφορίδης είχε καταδικαστεί σε θάνατο ως επικεφαλής της «τρομοκρατικής
κομμουνιστικής οργανώσεως» Δημοκρατικό Φιλειρηνικό Μέτωπο των Νέων, επειδή
μάζευε υπογραφές γύρω από την "Έκκληση της Στοκχόλμης για την Ειρήνη", που
απαιτούσε την απαγόρευση του ατομικού όπλου, και την υπέγραψαν σε ένα χρόνο
περίπου 200 εκατομμύρια άνθρωποι.
Σύμφωνα
με μαρτυρία παραβρισκόμενου χωροφύλακα, πριν την εκτέλεσή τους ο Νικηφορίδης, ο
Παραθυράς και οι άλλοι μελλοθάνατοι μίλησαν για τη σκοπιμότητα της καταδίκης,
ζητωκραύγασαν και στάθηκαν μόνοι τους όρθιοι μπροστά στο απόσπασμα. Ο Νίκος
Νικηφορίδης στα 23 του μόλις χρόνια πέρασε στο πάνθεον των αγωνιστών ηρώων του λαού μας ως ο πρωτομάρτυρας του Ελληνικού Κινήματος Ειρήνης.
Παρά
το νεαρό της ηλικίας του, ο Νικηφορίδης είχε προλάβει να πάρει μέρος στους
εθνικοαπελευθερωτικούς και αντιφασιστικούς αγώνες του λαού μας μέσα από τις
γραμμές της θρυλικής ΕΠΟΝ. Για τη δράση του αυτή το αστικό κράτος τον έστειλε
εξόριστο αρχικά στην Ικαρία και στη συνέχεια στο κολαστήριο της Μακρονήσου,
όπου, παρά τα φρικτά βασανιστήρια, δε λύγισε, δεν υπέγραψε δήλωση μετανοίας και
αποκήρυξης των ιδεών του.
Στην
εικόνα της ανάρτησης βλέπουμε τον Γιώργο Φαρσακίδη (αριστερά) και το Νίκο
Νικηφορίδη με φόντο το πολιτικό «Σύρμα» (χαρακτικό του Γ. Φαρσακίδη), όπως ήταν
το 1949, την περίοδο όπου οι δυο αγωνιστές «φιλοξενούνταν» εκεί. Διακρίνονται
οι τρεις σκηνές. «Στην πρώτη βασάνιζαν, η δεύτερη άδεια και στην Τρίτη μέναμε
μαζί με τους τρελούς και μουγκούς, άτομα εικοσιεφτά».1
Ο
κομμουνιστής εικαστικός και λογοτέχνης-συγγραφέας Γιώργος Φαρσακίδης έχει αποτυπώσει σε δεκάδες εικαστικά έργα και βιβλία του τη φρίκη της κόλασης της Μακρονήσου, και τον ηρωισμό και τη
θυσία των αλύγιστων αγωνιστών. Γράφει για τον Νίκο Νικηφορίδη:
«Συγκροτούμενος
μας, σύντροφος, φίλος. Το παλικάρι της Μακρονήσου! Από τους τελευταίους νεκρούς
του Εμφυλίου, ο πρώτος του Κινήματος της Ειρήνης. Ο Νίκος εκτελέστηκε τον Μάρτη
του 1951 γιατί… μάζευε υπογραφές για την «Έκκληση της Στοκχόλμης», για την
Ειρήνη! Δυόμιση μήνες μετά την εκτέλεση, σύμφωνα με την πάγια τακτική που
ακολουθούσε η Φρειδερίκη, του απονεμήθηκε… «Βασιλική χάρη»!
Ο
Νίκος Νικηφορίδης έζησε και μεγάλωσε στην Αθήνα σε μια προσφυγική οικογένεια με
δημοκρατικές παραδόσεις, και παρ’ όλο που είναι ο μικρότερος, είναι ο πρώτος
που συλλαμβάνει τα μηνύματα μιας ταραγμένης για την χώρα μας εποχής. Από τους
πρώτους και στους αγώνες για μια πιο δίκαια φιλολαϊκή κοινωνία, ο Νίκος
«ανταμείβεται» από τις ξενόδουλες κυβερνήσεις με εκτοπίσεις στην Ικαρία και τη
Μακρόνησο.
Μετά
την μεταφορά των «στρατεύσιμων» στο Α.Ε.Τ.Ο. και τα βασανιστήρια που
ακολούθησαν, νοσηλεύεται στο «Τρελάδικο» του στρατοπέδου με παράλυτο το δεξί
του πόδι, και έντονες κρίσεις από χτύπημα στο κεφάλι (από το οποίο για καιρό
είχε χάσει το φως του). Για την μόρφωση, το ήθος, το υψηλό φρόνημα αλλά και τον
ευπροσήγορο χαρακτήρα του Νίκου Νικηφορίδη έχουν να λένε όσοι τον έζησαν τόσο
στις ξέγνοιαστες ώρες, όσο και σε στιγμές της μεγάλης δοκιμασίας.»2
Είναι
συγκλονιστικές οι στιγμές που διασώζει και μας μεταφέρει μέσα από το έργο του ο
Γ. Φαρσακίδης:
«Στο
βάθος της πρώτης σκηνής, στο δεξιό της μέρος, μένει ξαπλωμένος, ακίνητος, ένας
νεολαίος. Δυο μάτια φωτεινά όλο πραότητα και καλοσύνη. Μόνο που στην κρίση,
αλλάζει τελείως η όψη του. Τα μάτια θολώνουν, σπαράζει ολόκληρος κι η φωνή του
γίνεται άγρια, σαν ξένη:
―
Όχι, όχι φασίστες, όχι δολοφόνοι. Βγάλτε τις πλάκες… τις πλάκες απ’ το κεφάλι
μου .
Απ’
όπου πέρασε, άφησε τα χνάρια της καλοσύνης, τη θύμιση της παλικαριάς του, ο
Νικολάκης. Τον άλλο χρόνο τον εκτελέσανε στη Θεσσαλονίκη. Μάζευε υπογραφές για
την «Έκκληση της Στοκχόλμης», για την Ειρήνη.
Το
’51, μ’ είχανε φέρει για δίκη, απ’ τον Αϊ-Στράτη. Στις Νέες Φυλακές της
Σαλονίκης, αντάμωσα συγκατηγορούμενούς του. Μου ’παν τα τελευταία του λόγια
πριν την εκτέλεση. Κι ήτανε λόγια συγχώρεσης για τους δολοφόνους, κουράγιου και
δύναμης για όσους απόμειναν.
Το
’57, πήγα στη Θεσσαλονίκη και πάλι με «άδεια». Ανεβήκαμε, μ’ άλλους, προσκύνημα
ευλαβικό στο μοναχικό του μνήμα. Μόλις το ξεχώριζες πίσω απ' το τείχος του
Επταπυργίου, στο «συνήθη τόπο των εκτελέσεων». Νίκος Νικηφορίδης. Από τα
τελευταία θύματα της φασιστικής μισαλλοδοξίας, στην περίοδο του εμφύλιου
σπαραγμού. Το πρώτο στο μεγάλο κίνημα της Ειρήνης.»3
Η
θυσία του Νίκου Νικηφορίδη δεν σταμάτησε ποτέ να φωτίζει τους
αντιιμπεριαλιστικούς – αντιπολεμικούς και φιλειρηνικούς αγώνες του λαού μας.
Τους αγώνες για τον πυρηνικό αφοπλισμό, ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τους πολέμους
που γεννά, ενάντια στην εκμετάλλευση, για την κοινωνική δικαιοσύνη και την
ισότητα των ανθρώπων, για την ευημερία, τη φιλία και τη συνεργασία των λαών. Ο
Νίκος Νικηφορίδης και χιλιάδες ακόμα λαϊκοί αγωνιστές κυνηγήθηκαν και
θυσιάστηκαν, προσφέροντας ακόμη και τη ζωή τους για τα ιδανικά αυτά.
1, 2. Γιώργου Φαρσακίδη, «Σε άνιση μάχη…», Θεσσαλονίκη, 2012
3. Γιώργου Φαρσακίδη, «Μακρόνησος» (Σχέδια και κείμενα), εκδόσεις Σκυτάλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου