Συμφωνία ΕΕ – Κούβας: Οργανωμένο σχέδιο διείσδυσης των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στην Κούβα

Από μεγάλη διαδήλωση όπου ο κουβανικός λαός
διατρανώνει την υπεράσπιση των κατακτήσεων του

Στην τελευταία Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου του Ιούλη συζητήθηκαν και ψηφίστηκαν η «Συμφωνία Πολιτικού Διαλόγου και Συνεργασίας ανάμεσα στην ΕΕ και την Κούβα» όπως και το σχετικό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, κείμενα που καταψήφισε και τα δύο η Ευρωκοινοβουλευτική ομάδα του ΚΚΕ.

Τόσο το κείμενο της Συμφωνίας όσο και το ψήφισμα συνιστούν ένα οργανωμένο σχέδιο διείσδυσης των ευρωενωσιακών μονοπωλίων στην Κούβα, συγκρότησης αντιδραστικών μηχανισμών που θέτουν στο στόχαστρο τον κουβανικό λαό και τις κατακτήσεις της Επανάστασης.

Ειδικότερα, η Συμφωνία έρχεται να αντικαταστήσει τη λεγόμενη «Κοινή Θέση της ΕΕ» του 1996, η οποία 20 χρόνια αργότερα, το Δεκέμβρη του 2016 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε την κατάργησή της. Χρειάζεται να σημειωθεί ότι η ΕΕ με την «κοινή θέση» της εφάρμοσε για δυο δεκαετίες μια σειρά εμπορικούς περιορισμούς και απαγορεύσεις. Ο στόχος της «κοινής θέσης» καθοριζόταν στο πρώτο κιόλας άρθρο της:

«Ο αντικειμενικός σκοπός της ΕΕ στις σχέσεις της με την Κούβα είναι να ενθαρρύνει τη διαδικασία μετάβασης σε μια πλουραλιστική δημοκρατία και το σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όπως και την υποστηριζόμενη ανάκτηση και βελτίωση των όρων ζωής των Κουβανών. Η μετάβαση είναι το πιο πιθανό να ήταν ειρηνική, εάν το παρόν καθεστώς έπαιρνε την πρωτοβουλία ή επέτρεπε μια τέτοια διαδικασία. Δεν είναι η πολιτική της ΕΕ να προσπαθήσει να προκαλέσει τέτοια αλλαγή με πιεστικά μέτρα, που θα έχουν σαν αποτέλεσμα την αύξηση της οικονομικής δυσπραγίας των Κουβανών».

Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι παρά τις δύο δεκαετίες των περιορισμών αυτών, κύρια μέσα από την προώθηση διμερών συμφωνιών αρκετών κρατών - μελών της με την Κούβα, έγινε ο «μεγαλύτερος ξένος επενδυτής της Κούβας» και «ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος».1

Στις αρχές του 2014, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων των ΗΠΑ με την Κούβα για την άρση του εμπάργκο, η ΕΕ και η Κούβα ξεκίνησαν να διαπραγματεύονται τη σύναψη μεταξύ τους συμφωνίας. Η Συμφωνία Πολιτικού Διαλόγου και η Συμφωνία Σύνδεσης υπογράφηκαν τελικά το Δεκέμβριο του 2016 έπειτα από δύο χρόνια διαπραγματεύσεων.

Η εισηγήτρια, μάλιστα, του ψηφίσματος και της Συμφωνίας ΕΕ - Κούβας στο Ευρωκοινοβούλιο, η Ισπανίδα σοσιαλδημοκράτισσα ευρωβουλευτής Ελ. Βαλενσιάνο, κλείνοντας τη συζήτηση του θέματος στην αρμόδια επιτροπή απάντησε χαρακτηριστικά και χωρίς περιστροφές σε όσους συνέστηναν τη συνέχιση του καθεστώτος περιορισμών όπως αυτού της «κοινής θέσης»:

«Θα υπάρχει ένα πλαίσιο κοινού διαλόγου που δεν υπήρχε μέχρι τώρα. Για τους νοσταλγούς της "κοινής θέσης" θέλω να πω ότι πάει τελείωσε αυτό, τελείωσε από τους ίδιους που είχαν εγκρίνει την "κοινή θέση". Είμαστε σε νέες εποχές και σε αυτές η ΕΕ πρέπει να έχει θεσμικές όπως επίσης και οικονομικές σχέσεις με την Κούβα. Μας θυμίζει άλλες περιόδους που έζησαν άλλες χώρες, τις οποίες βοηθήσαμε στο άνοιγμά τους. (...) Οσοι για ιδεολογικούς λόγους δεν θέλουν την συμφωνία, λέω μην ξεχνάτε πως έγινε σε άλλες χώρες, πιο εύκολα θα γίνουν οι αλλαγές μέσω της συμφωνίας αυτής».

Η παραπάνω ομολογία επιβεβαιώνεται, άλλωστε, από το ίδιο το κείμενο της Συμφωνίας που, εκτός από τους εισηγητές του, «μιλά» και το ίδιο από μόνο του. Παραθέτουμε εδώ ορισμένα από όσα προβλέπει η εν λόγω Συμφωνία:

Με ειδική στόχευση στο επίπεδο της οικονομίας

Παρά τις ευχές του κειμένου αρχικά «περί σεβασμού όλων των λαών να αποφασίζουν ελεύθερα το πολιτικό τους σύστημα», η Συμφωνία έχει ιδιαίτερη στόχευση στο καθοριστικό επίπεδο της οικονομίας. Σε ένα από τα βασικά κεφάλαιά του με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου», προβλέπει: «Τα μέρη (σημ. ΕΕ και Κούβα) συμφωνούν να αναπτύξουν δράσεις συνεργασίας για να υποστηρίξουν την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης της Κούβας και της κουβανικής οικονομίας (...) την προαγωγή διαφανών, υπεύθυνων, αποτελεσματικών, σταθερών και δημοκρατικών θεσμών».

Σημειώνεται επίσης ότι «Τα μέρη συμφωνούν να συνεργάζονται για (...)

-- να δημιουργούν ορθά λειτουργούσες αγορές εργασίας χωρίς αποκλεισμούς,

-- να παρέχουν κίνητρα για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την επιχειρηματικότητα με την ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου που είναι απαραίτητο για τη δημιουργία επιχειρήσεων και τη διευκόλυνση της πρόσβασης στις πιστώσεις,

-- την προώθηση των υπηρεσιών επιχειρηματικής ανάπτυξης για συνεταιρισμούς, μικρές ιδιωτικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις και αλιευτικές κοινότητες μικρής κλίμακας,

-- την προώθηση της συνεργασίας και της σύνδεσης μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα,

-- να προωθούν μέσα για την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ιδίως εκείνων που αποσκοπούν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας (...) της πρόσβασης σε πιστώσεις και στην κατάρτιση. Συμφωνούν, επίσης, να προωθήσουν επαφές μεταξύ εταιρειών από τα δύο μέρη για να υποστηρίξουν την είσοδό τους σε διεθνείς αγορές, τις επενδύσεις και τη μεταφορά τεχνολογίας,

-- την υποστήριξη της διαφοροποίησης της οικονομίας της Κούβας και της προώθησης του κατάλληλου επιχειρηματικού κλίματος,

-- την ενθάρρυνση μεγαλύτερης ροής επενδύσεων μέσω της ανάπτυξης ελκυστικού και σταθερού περιβάλλοντος για αμοιβαίες επενδύσεις (...) με στόχο τη βελτίωση της κατανόησης και της συνεργασίας σε επενδυτικά ζητήματα και την προώθηση ενός επενδυτικού καθεστώτος χωρίς αποκλεισμούς (...) ενός διαφανούς επιχειρηματικού και επενδυτικού καθεστώτος χωρίς διακρίσεις,

-- την ενσωμάτωση της Κούβας στην παγκόσμια οικονομία,

-- την ενίσχυση της ανάπτυξης και της διαφοροποίησης του διαπεριφερειακού εμπορίου καθώς και του εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ενωση,

-- τη δέσμευσή τους στη συμφωνία για τη διευκόλυνση του εμπορίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).

Το κείμενο, επίσης, καλεί σε «εφαρμογή της συμφωνίας της 15ης Απριλίου 1994 για την ίδρυση του ΠΟΕ και των πολυμερών συμφωνιών που προσαρτώνται στη συμφωνία ΠΟΕ», όπως και στην «επίτευξη των στόχων της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη».

Για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας το κείμενο καλεί σε «διάλογο και συνεργασία με όλους τους συναφείς ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων των περιφερειακών και των τοπικών κυβερνήσεων, της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα». Προβλέπει στο εμπόριο «όλες οι εισαγωγικές διαδικασίες να γίνονται χωρίς τελωνειακούς δασμούς και φόρους, για τα αγαθά και τις εισροές που σχετίζονται με δράσεις συνεργασίας».

Επανέρχεται το πρόσχημα των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων»

Με την έναρξη της συμφωνίας αναμένεται να εισρεύσουν τα ευρωενωσιακά κονδύλια στο όνομα της «προώθησης της συμμετοχής της Κούβας στα προγράμματα περιφερειακής συνεργασίας της ΕΕ, στα θεματικά προγράμματα συνεργασίας της ΕΕ» και της προώθησης της συμμετοχής της Κούβας ως συνδεδεμένου εταίρου σε προγράμματα - πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενωσης», όπως αναφέρει το κείμενο της Συμφωνίας.

Οπως ισχύει σε όλες τις αντιλαϊκές συμφωνίες που συνάπτει η ΕΕ με τρίτα κράτη έτσι και στη συμφωνία με την Κούβα υπάρχουν προβλέψεις:

-- «Για τα μέρη να ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών».

-- Αναγνώρισης «ότι είναι καθήκον τους να προστατεύουν όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες ανεξάρτητα από τα πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά τους συστήματα, τα μέρη συμφωνούν να συνεργάζονται στον τομέα της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

-- Για την προαγωγή διαφανών, υπεύθυνων, αποτελεσματικών, σταθερών και δημοκρατικών θεσμών.

Σε αυτό το σημείο χρειάζεται να σημειωθεί ότι το απαράδεκτο ψήφισμα που εξέδωσε το Ευρωκοινοβούλιο «εξειδικεύεται» σε προκλητικές αναφορές περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπερασπιζόμενο κάθε αντεπαναστατικό στοιχείο και δραστηριότητα στην Κούβα.

Ενώ η συμφωνία προβλέπει περαιτέρω: «Τη βελτίωση του συντονισμού με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς και φορείς, μεταξύ άλλων στον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας.

-- Την έγκριση και αποτελεσματική εφαρμογή κατάλληλων προτύπων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Τα μέρη συμφωνούν να συνεργάζονται για την πρόληψη και την καταστολή των τρομοκρατικών ενεργειών με την αστυνομική και δικαστική συνεργασία».

Ευρωπαϊκή Ενωση και Κούβα με βάση τη συμφωνία συνεργάζονται επίσης:

«-- για να διασφαλίσουν ότι κάθε πρόσωπο που συμμετέχει στη χρηματοδότηση, την οργάνωση, την προετοιμασία ή τη διάπραξη τρομοκρατικών ενεργειών ή τη στήριξη τρομοκρατικών ενεργειών, προσάγεται στη δικαιοσύνη (...) καθώς και στο επίπεδο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

-- για τη μετανάστευση, την παράνομη διακίνηση μεταναστών,

-- να ταυτοποιούν τους εικαζόμενους υπηκόους τους και να αποδέχονται τους υπηκόους τους που βρίσκονται παράνομα στην επικράτεια κράτους - μέλους της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή της Κούβας εντός της προθεσμίας και σύμφωνα με τους κανόνες και τις διαδικασίες που έχουν θεσπιστεί από την εφαρμοστέα νομοθεσία περί μετανάστευσης των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Κούβας,

-- στις συγκεκριμένες υποχρεώσεις των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Κούβας σε θέματα μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης της επανεισδοχής.

-- ανταλλάσσοντας εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές για την πρόληψη και διευθέτηση των συγκρούσεων βάσει κοινής συνεννόησης για την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων των συγκρούσεων».

Επιβεβαιώνοντας τον εφ' όλης της ύλης χαρακτήρα της συμφωνίας υπάρχουν κεφάλαια στην ίδια αντιδραστική κατεύθυνση για την Υγεία, την Παιδεία, «την κοινωνική ανάπτυξη και συνοχή», τον πολιτισμό, τη νεολαία, το περιβάλλον, τις φυλετικές διακρίσεις, τα ναρκωτικά, το εμπόριο όπλων, τη διαφθορά κ.ά.

Εναλλαγή του «μαστίγιου» με το «καρότο»

Ολα τα παραπάνω που δίνονται εδώ συνοπτικά φανερώνουν τους μεγάλους κινδύνους που σηματοδοτεί η συμφωνία αυτή για το λαό της Κούβας και τις κατακτήσεις της επανάστασής του. Υπογραμμίζει την πρακτική των καπιταλιστών, της ΕΕ, των αστικών κυβερνήσεών τους, ανάμεσά τους και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ να προσαρμόζουν την τακτική τους, να εναλλάσσουν το «καρότο» με το «μαστίγιο» έχοντας πάντα τους ίδιους αντεπαναστατικούς στόχους. Η αντικατάσταση της «κοινής θέσης» από τη συμφωνία ΕΕ - Κούβας σηματοδοτεί την ακόμα πιο ενεργή και σχεδιασμένη διείσδυση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων στην Κούβα, που εκθέτει τον κουβανικό λαό σε μεγάλους κινδύνους.

Οι λαοί πλέον έχουν σημαντική πείρα, μπορούν να βγάλουν τα αναγκαία συμπεράσματα, και είναι καθήκον των κομμουνιστών να εντείνουν την επαγρύπνηση και ανησυχία τους, τη συντροφική, τεκμηριωμένη κριτική εξέταση των εξελίξεων. Είναι κι αυτά αναπόσπαστα στοιχεία έκφρασης της διεθνιστικής τους αλληλεγγύης που εδώ και χρόνια αταλάντευτα επιδεικνύουν στον κουβανικό λαό και την επανάστασή του ενάντια στην εντεινόμενη παρέμβαση των καπιταλιστών, των ενώσεών τους και των αστικών κυβερνήσεων.

Α. Γ.

1. Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις σχέσεις ΕΕ - Κούβας

Ριζοσπάστης