Οι εξελίξεις στην οικονομία στην Κούβα δημιουργούν εύλογα προβληματισμό

Την περασμένη Παρασκευή ολοκληρώθηκε η συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης της Λαϊκής Εξουσίας της Κούβας (κοινοβούλιο), που κάθε χρόνο στα μέσα του Ιούλη εξετάζει την πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού και των αποφάσεων που έχουν παρθεί το προηγούμενο διάστημα και κάνει τον απολογισμό του πρώτου εξαμήνου του έτους.
Οι αποφάσεις που ελέγχονται είναι αυτές που εγκαινιάστηκαν στο 6ο Συνέδριο του ΚΚ Κούβας τον Απρίλη του 2011, με την εφαρμογή των μέτρων της λεγόμενης «επικαιροποίησης του οικονομικού και κοινωνικού κουβανικού μοντέλου σοσιαλιστικής ανάπτυξης», που εξειδικεύτηκαν παραπέρα στην Εθνική Συνδιάσκεψη και στο 7ο Συνέδριο, τον Απρίλη του 2016. Οι αποφάσεις αυτές ενισχύουν τα στοιχεία της αγοράς και του κέρδους, ενισχύουν τον ιδιωτικό τομέα της απασχόλησης μέσω της αυτοαπασχόλησης.

Σε αυτά τα ζητήματα αναφέρθηκε και ο Πρόεδρος της χώρας και Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Κούβας, Ραούλ Κάστρο, ο οποίος σημείωσε ότι «από την ανάπτυξη του σχεδίου και τον προϋπολογισμό για το τρέχον έτος, είχαμε προειδοποιήσει για τις εντάσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και τις προκλήσεις που υφίστανται και θα μπορούσαν να περιπλέξουν την απόδοση της εθνικής οικονομίας. Προβλέπουμε, επίσης, τις δυσκολίες στον εφοδιασμό με καύσιμα από τη Βενεζουέλα, παρά την πάγια βούληση του Προέδρου Νικολάς Μαδούρο και της κυβέρνησής του για να τον εκπληρώσει. Ακόμη και εν μέσω αυτών των πολύπλοκων συνθηκών έχουμε ένα σχετικά ενθαρρυντικό αποτέλεσμα. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο κατά 1,1%, γεγονός που δείχνει μια αλλαγή στο πρόσημο της οικονομίας σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Συνέβαλαν σε αυτό ο τομέας της γεωργίας, ο τουρισμός και άλλες εξαγωγές υπηρεσιών, ο τομέας των κατασκευών, της παραγωγής ζάχαρης και ο τομέας των μεταφορών και των επικοινωνιών. Σημειώθηκε πρόοδος σε προγράμματα επενδύσεων που αποτελούν προτεραιότητα για την ανάπτυξη της χώρας, εξασφαλίστηκαν δωρεάν υπηρεσίες σε όλους τους Κουβανούς στην εκπαίδευση, την Υγεία και τις κοινωνικές υπηρεσίες, βελτιώθηκε η εσωτερική νομισματική ισορροπία».

Προχωράνε η αυτοαπασχόληση και οι συνεταιρισμοί

Σε άλλο σημείο, αναφερόμενος στην επέκταση της αυτοαπασχόλησης και το «πείραμα», όπως είπε, «των μη αγροτικών συνεταιρισμών», τόνισε ότι οδήγησαν «στη δημιουργία θέσεων εργασίας, αναπτύσσουν πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα της εθνικής οικονομίας, προς το συμφέρον της ανάπτυξης του σοσιαλισμού μας». Εκανε λόγο για μισό εκατομμύριο αυτοαπασχολούμενους και 400 μη γεωργικούς συνεταιρισμούς, στοιχείο που «επιβεβαιώνει το κύρος τους ως πηγής απασχόλησης, που έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν και να διαφοροποιήσουν την παροχή αγαθών και υπηρεσιών σε αποδεκτά ποιοτικά επίπεδα». Ωστόσο, πρόσθεσε με έμφαση ότι «όπως συζητήθηκε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών στις 28 Ιούνη, έχουν αποκαλυφθεί αποκλίσεις από την καθορισμένη πολιτική στον τομέα αυτό και παραβιάσεις των προβλεπόμενων νομικών ρυθμίσεων, όπως η χρήση πρώτων υλών και εξοπλισμού με παράνομη προέλευση, αδήλωτο εισόδημα για αποφυγή φορολογικών υποχρεώσεων, όπως και ανεπάρκεια στον κρατικό έλεγχο σε όλα τα επίπεδα και ανεπάρκειες στον κρατικό έλεγχο σε όλα τα επίπεδα» και ανήγγειλε ότι σύντομα θα ανακοινωθούν επιπρόσθετα μέτρα, «προκειμένου να εξαλειφθούν τα αρνητικά φαινόμενα και να εξασφαλίζεται η περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των μορφών διαχείρισης στο πλαίσιο της νομιμότητας». Πάντως τόνισε ότι «δεν παραιτούμαστε από την ανάπτυξη της αυτοαπασχόλησης και των μη γεωργικών συνεταιρισμών». Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα που χρησιμοποίησε για να δείξει την μη τήρηση των νόμων, όταν ανέφερε την περίπτωση «αυτοαπασχολούμενου με πέντε εστιατόρια σε διαφορετικές επαρχίες της χώρας, που έχει ταξιδέψει περισσότερο από 30 φορές σε άλλες χώρες». Εφερε επίσης το παράδειγμα «λαθών από τη γρήγορη και χωρίς προετοιμασία δημιουργία των οικοδομικών συνεταιρισμών» και υπογράμμισε ότι πρέπει να διορθωθούν «γιατί είναι δικά μας λάθη, συλλογικά και ατομικά».

Οι εξελίξεις στην οικονομία στην Κούβα δημιουργούν εύλογα προβληματισμό, καθώς ενισχύουν την παρουσία του κεφαλαίου και αδυνατίζουν τη σοσιαλιστική ιδιοκτησία, τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής. Γνωστή είναι η αρνητική εμπειρία των «μεταρρυθμίσεων» που είχαν εφαρμοστεί τις δεκαετίες του 1960 και 1970 στην ΕΣΣΔ και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες και το πως αυτές συνέβαλαν στις αντεπαναστατικές ανατροπές της δεκαετίας του 1990, όπως και της ισχυροποίησης των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην Κίνα, που δημιούργησε τεράστιες κοινωνικές ανισότητες.

Για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Ρ. Κάστρο και στην απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ να αναθεωρήσει την πολιτική έναντι της Κούβας. Εκανε μια εκτενή ιστορική αναφορά για τον αποκλεισμό που επιδίωξαν οι ΗΠΑ εδώ και 55 χρόνια, οποίος είχε πλήρη αποτυχία, πολιτική στην οποία κινήθηκε και ο Μπαράκ Ομπάμα. Σημείωσε χαρακτηριστικά: «Η Κούβα και οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να συνεργαστούν και να ζήσουν μαζί, σεβόμενοι τις διαφορές, προωθώντας ό,τι ωφελεί και τις δύο χώρες και τους λαούς, αλλά δεν θα πρέπει να αναμένεται ότι η Κούβα θα κάνει παραχωρήσεις που συνδέονται με την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της. Οτι θα διαπραγματευτεί τις αρχές της ή ότι θα αποδεχτεί όρους κάθε είδους, κάτι που δεν έχουμε κάνει ποτέ στην Ιστορία της Επανάστασης». Ο Πρόεδρος της Κούβας εξέφρασε επίσης την αλληλεγγύη του στην κυβέρνηση και το λαό της Βενεζουέλας, στους πρώην Προέδρους της Βραζιλίας Ιγνάσιο Λούλα ντα Σίλβα, Ντίλμα Ρουσέφ, που είπε ότι «διώκονται πολιτικά», και το Κόμμα Εργατών Βραζιλίας.

Τέλος ανακοίνωσε ότι προετοιμάζεται η εκλογική διαδικασία για την εκλογή το επόμενο διάστημα όλων των οργάνων της Λαϊκής Εξουσίας της Κούβας, από τους δήμους έως την Εθνοσυνέλευση.

Ριζοσπάστης