Σ’ ευχαριστούμε, Τσε, για την ιστορία σου, τη ζωή σου και το παράδειγμά σου!

Τον Ιούλιο του 1997 ανακαλύφθηκε στη Βολιβία το λείψανο του Τσε, μαζί με αυτά των κομπανιέρος (συντρόφων) του που είχαν σκοτωθεί στη μάχη. Στη συνέχεια, επιστράφηκαν στην Κούβα. Ο Φιντέλ Κάστρο πραγματοποίησε την ακόλουθη επιμνημόσυνη ομιλία στην πόλη Σάντα Κλάρα της Κούβας.

[Μετάφραση: Νίκολα Φουφούτη – «Ο ΦΙΝΤΕΛ ΚΑΣΤΡΟ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΣΕ», εκδόσεις ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ-παιδεία, Αθήνα 2008]

***

Με βαθύτατη συγκίνηση βιώνουμε μία από εκείνες τις στιγμές που δεν πρόκειται να επαναληφθεί ποτέ. Δε βρισκόμαστε εδώ, για να αποχαιρετίσουμε τον Τσε και τους ηρωικούς κομπανιέρος του. Βρισκόμαστε εδώ, για να τους καλωσορίσουμε.

Βλέπω τον Τσε και τους άντρες του ως ενισχύσεις, ως ένα κίνημα αήττητων πολεμιστών, που στην περίπτωση αυτή, δεν αποτελείται μόνο από Κουβανούς, αλλά και από Λατινοαμερικάνους που ήρθαν να πολεμήσουν στο πλευρό μας και να γράψουν νέες σελίδες της ιστορίας και της δόξας.

Βλέπω επίσης τον Τσε ως ένα γίγαντα της ηθικής, που μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, και του οποίου η εικόνα, η δύναμη και η επιρροή έχουν φτάσει σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.

Πώς μπορεί να χωρέσει κάτω από μία ταφόπλακα;

Πώς μπορεί να χωρέσει σ’ αυτό το τετράγωνο κομμάτι γης;

Πώς μπορεί να χωρέσει στο αγαπημένο, αλλά μικρό μας νησί;

Μόνο μέσα στον κόσμο που ονειρεύτηκε και για τον οποίο έζησε και πολέμησε, υπάρχει αρκετός χώρος γι' αυτόν.

Όσο μεγαλύτερη είναι η αδικία, όσο μεγαλύτερη είναι η εκμετάλλευση, όσο μεγαλύτερη είναι η ανισότητα, όσο μεγαλύτερη είναι η ανεργία, όσο μεγαλύτερη είναι η φτώχεια, η πείνα και η δυστυχία που επικρατούν στην ανθρώπινη κοινωνία, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η μορφή του.

Οι αρχές που υπερασπιζόταν θα γιγαντώνονται μπροστά στην αναπτυσσόμενη δύναμη της ηγεμονίας, της κυριαρχίας και του παρεμβατισμού του ιμπεριαλισμού, που αρνείται τα πιο ιερά δικαιώματα της ανθρωπότητας και ιδιαίτερα τα δικαιώματα των αδύνατων, των ανυπεράσπιστων και των φτωχών λαών, στις χώρες που κάποτε ήταν για αιώνες οι αποικίες της Δύσης και οι πηγές της εργατικής σκλαβιάς.

Η βαθύτατη ανθρωπιά του θα έρχεται πάντα σε απόλυτη αντίθεση με την αυξανόμενη κακομεταχείριση, τον αυξανόμενο εγωκεντρισμό, την αυξανόμενη αποξένωση και τον αυξανόμενο ρατσισμό εναντίον των γηγενών πληθυσμών, των εθνικών μειονοτήτων, των γυναικών και των μεταναστών. Θα αντιτίθεται στην παιδική εργασία και στη σεξουαλική εκμετάλλευση εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών. Θα αντιτίθεται στον αναλφαβητισμό, στην ανεργία και την ανασφάλεια.

Όσο θα υπάρχουν στον κόσμο διεφθαρμένοι πολιτικοί, δημαγωγοί και υποκριτές, το παράδειγμα του τίμιου ανθρώπου, του επαναστάτη και του ανθρώπου με αρχές, θα φαντάζει όλο και πιο μοναδικό.

Όσο θα αυξάνεται ο αριθμός των δειλών, των οπορτουνιστών και των προδοτών, τόσο θα αυξάνεται ο θαυμασμός για το προσωπικό του θάρρος και την επαναστατική του ακεραιότητα. Ενώ άλλοι θα γυρνούν την πλάτη τους στο καθήκον, ο σεβασμός για τη σιδερένια θέλησή του θα μεγαλώνει.

Όσο περισσότεροι σκεπτικιστές υπάρχουν, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η πίστη του στην ανθρωπότητα.

Όσο περισσότεροι πεσιμιστές υπάρχουν, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αισιοδοξία του.

Όσο περισσότερος φόβος υπάρχει, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η τόλμη του.

Όσο περισσότεροι τεμπέληδες υπάρχουν που σπαταλούν το προϊόν του μόχθου των άλλων σε πολυτέλειες και απολαύσεις, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αυστηρότητα και το εργατικό του πνεύμα.

Ο Τσε ήταν ένας αληθινός κομουνιστής, και αποτελεί σήμερα το παράδειγμα και το υπόδειγμα του επαναστάτη και του κομουνιστή.

Ο Τσε ήταν ένας δάσκαλος που έπλαθε τους άντρες και τις γυναίκες καθ’ ομοίωσή του. Συνεπής προς τις πράξεις του, ποτέ δεν έκανε κάτι έξω από αυτό που κήρυττε, ούτε είχε από τον εαυτό του λιγότερες απαιτήσεις από αυτές που είχε από τους άλλους.

Όποτε υπήρχε ανάγκη για κάποιον εθελοντή για κάποια δύσκολη αποστολή,  ήταν ο πρώτος στη γραμμή, τόσο στον πόλεμο όσο και κατά τη διάρκεια της ειρήνης. Τα μεγάλα όνειρά του εξαρτώνταν από τη θέλησή του να θυσιάσει πρόθυμα τη ζωή του. Τίποτα δεν ήταν αδύνατο γι’ αυτόν, και ήταν ικανός να κάνει τα αδύνατα δυνατά.

Η εισβολή από τα βουνά της Σιέρα Μαέστρα, μέσα από απέραντες και απροστάτευτες πεδιάδες, και η κατάκτηση της πόλης Σάντα Κλάρα, με λίγους μόνο άντρες, είναι ένα από εκείνα τα κατορθώματα που αποδεικνύουν τις απίστευτες δυνατότητες του.

Οι ιδέες του για μια επανάσταση στην πατρίδα του και στην υπόλοιπη Λατινική Αμερική, παρά τις τρομερές δυσχέρειες, ήταν εφικτές. Αν τις είχε πραγματοποιήσει, ίσως ο κόσμος σήμερα να ήταν διαφορετικός. Το Βιετνάμ απέδειξε ότι μπορούσε να πολεμήσει ενάντια στις παρεμβατικές δυνάμεις του ιμπεριαλισμού και να τις νικήσει. Οι Σαντινίστας θριάμβευσαν ενάντια σε μια από τις πιο ισχυρές κυβερνήσεις-μαριονέτες των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι επαναστάτες του Ελ Σαλβαδόρ βρίσκονταν στα πρόθυρα της νίκης. Στη Νότια Αφρική, το απαρτχάιντ ηττήθηκε, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση είχε στην κατοχή της πυρηνικά όπλα. Η Κίνα, χάρη στον ηρωικό αγώνα των εργατών και των αγροτών της, είναι μια από τις πιο πολλά υποσχόμενες χώρες του κόσμου. Το Χογκ Κογκ επανεντάχθηκε στην Κίνα ύστερα από 150 χρόνια κατοχής.

Φυσικά, όλες οι ιστορικές περίοδοι και όλες οι περιστάσεις δεν απαιτούν τις ίδιες μεθόδους και τακτικές. Τίποτα όμως δεν μπορεί να σταματήσει την πορεία της ιστορίας. Οι αντικειμενικοί της νόμοι είναι αμετάβλητοι. Ο Τσε βασίστηκε σ' αυτούς τους κοινωνικούς νόμους και είχε απόλυτη πίστη στην ανθρωπότητα. Πολύ συχνά, οι επαναστάτες και αυτοί που επιζητούν βαθιά κοινωνική αλλαγή δεν έχουν το προνόμιο να δουν τα όνειρά τους να πραγματοποιούνται τόσο γρήγορα όσο ήλπιζαν ή επιθυμούσαν, αργά ή γρήγορα, όμως, βγαίνουν νικητές.

Ένας πολεμιστής μπορεί να πεθάνει, όχι όμως και οι ιδέες του. Τι γύρευε ένας άνδρας της αμερικανικής κυβέρνησης εκεί όπου ο Τσε τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε; Πώς πίστεψαν ότι σκοτώνοντας τον Τσε θα έπαυε να υπάρχει ως πολεμιστής;

Τώρα πια δε βρίσκεται στην πόλη Λα Χιγκέρα.  Αντίθετα, βρίσκεται παντού, οπουδήποτε υπάρχει ένας δίκαιος σκοπός προς υπεράσπιση. Αυτοί που ήθελαν να τον σκοτώσουν, που ήθελαν να τον εξαφανίσουν, δεν μπόρεσαν να καταλάβουν ότι θα άφηνε ένα ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία, και ότι το φωτεινό, προφητικό βλέμμα του θα τον μεταμόρφωνε σε ένα σύμβολο για όλα τα εκατομμύρια των εκατομμυρίων φτωχών αυτής της γης. Νέοι  άνθρωποι, γέροι, άντρες και γυναίκες που έχουν μάθει γι' αυτόν, άνθρωποι τίμιοι σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από το κοινωνικό τους υπόβαθρο, τον θαυμάζουν.

Ο Τσε διεξάγει και κερδίζει περισσότερες μάχες από ποτέ άλλοτε.

Σ' ευχαριστούμε, Τσε, για την ιστορία σου, τη ζωή σου και το παράδειγμα σου!

Σ' ευχαριστούμε που ήρθες να μας ενισχύσεις στο δύσκολο αγώνα τον οποίο διεξάγουμε σήμερα, για να σώσουμε τις ιδέες για τις οποίες πολέμησες τόσο σκληρά, για να σώσουμε την επανάσταση, τη χώρα μας και τα επιτεύγματα του σοσιαλισμού, στα πλαίσια του οποίου, ορισμένα από τα όνειρά σου έγιναν πραγματικότητα!

Βασιζόμαστε πάνω σου, προκειμένου να προωθήσουμε αυτά τα ηρωικά επιτεύγματα, να κατατροπώσουμε τα σχέδια των ιμπεριαλιστών εναντίον της Κούβας, να αντισταθούμε στον αποκλεισμό και να επιτύχουμε τη νίκη.

Όπως βλέπεις και εσύ, αυτή η χώρα είναι και δική σου χώρα, αυτός ο λαός είναι και δικός σου λαός και αυτή η επανάσταση είναι και δική σου επανάσταση. Εξακολουθούμε να ανεμίζουμε το σοσιαλιστικό έμβλημα με τιμή και περηφάνια.

Καλωσήρθατε, ηρωικοί κομπανιέρος! Τα κάστρα των ιδεών και της δικαιοσύνης που υπερασπίζεστε μαζί με το λαό μας δεν πρόκειται ποτέ να κατακτηθούν από τον εχθρό! Και μαζί θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για έναν καλύτερο κόσμο!

Hasta la victoria siempre! [Αγώνας ως την τελική νίκη!]

Φιντέλ Κάστρο Ρους

Σάντα Κλάρα, Κούβα

17 Οκτώβρη 1997