ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗΣ - Μάρτυρας της ειρήνης και της πανανθρώπινης λευτεριάς

Τα σημαντικά γεγονότα των τελευταίων ημερών μας εμπόδισαν να σημειώσουμε έγκαιρα την επέτειο των 62 χρόνων  από την εκτέλεση, στις 5 Μάρτη 1951, του 23χρονου μάρτυρα της ειρήνης, Νίκου Νικηφορίδη. Στη μνήμη του το κείμενο που ακολουθεί.

Τα στερνά του λόγια "Ζήτω η ειρήνη! Ζήτω η πανανθρώπινη λευτεριά!", λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή στο χώρο εκτελέσεων του δάσους του Σέιχ Σου, στη Θεσσαλονίκη, ηχούν και σήμερα, σαν κάλεσμα στις συνειδήσεις μας στον αγώνα για την ειρήνη. Οι ριπές των όπλων του αποσπάσματος δε στάθηκαν ικανές να εκτελέσουν το όραμα για ειρήνη και πανανθρώπινη λευτεριά. Ο Νίκος Νικηφορίδης συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη, καταδικάστηκε από έκτακτο Στρατοδικείο "τρις εις θάνατον" και οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα γιατί μάζευε υπογραφές κάτω από την "Εκκληση της Στοκχόλμης", ένα κείμενο που διακινούνταν σε όλο τον κόσμο και με το οποίο απευθυνόταν έκκληση για κατάργηση των ατομικών όπλων. Οργωνε τις γειτονιές και χτυπούσε τις πόρτες των σπιτιών της Θεσσαλονίκης...

Το Στρατοδικείο τον καταδίκασε με βάση τον "Αναγκαστικό Νόμο" 509 για σύσταση παράνομου μηχανισμού, κατασκοπία κλπ. Με το νόμο αυτό χιλιάδες κομμουνιστές οδηγήθηκαν στα εκτελεστικά αποσπάσματα και δεκάδες χιλιάδες στις εξορίες και στις φυλακές. Μαζί με τον Ν. Νικηφορίδη εκτελέστηκαν και τρία ανταρτόπουλα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ηλικίας 17 χρόνων. Την προηγούμενη βραδιά από τα κελιά τους ακούγονταν αντάρτικα τραγούδια. Αγαπούσαν τη ζωή γι' αυτό αγωνίζονταν, αλλά ούτε και ο θάνατος τους φόβισε. Για την ιστορία να πούμε, ότι το στρατοδικείο λειτούργησε και το απόσπασμα στήθηκε, με κυβέρνηση που πρωθυπουργός της ήταν ο Σοφ. Βενιζέλος και αντιπρόεδρός της ο αποκληθείς "Γέρος της Δημοκρατίας", Γ. Παπανδρέου.

Την επομένη της εκτέλεσης οι αθηναϊκές εφημερίδες πέρασαν "στα ψιλά" τη συγκλονιστική είδηση: "Εκτελέστηκε χθες εις τας φυλακάς του Επταπυργίου, ο κομμουνιστής Νίκος Νικηφορίδης, 22 ετών, όστις είχε καταδικαστεί τρις εις θάνατον, υπό του Στρατοδικείου Θεσσαλονίκης, διά παράβασιν του Α.Ν. 509. Μετά του Νικηφορίδη, εκτελέστηκαν τρεις ακόμα κομμουνιστές, καταδικασθέντες εις θάνατον, των οποίων η εκτέλεσις της ποινής εκκρεμούσε από 2,5 ετών". Τρεις περίπου βδομάδες μετά την εκτέλεση, στην οδό Αρύτης 28 στο Παγκράτι, στο πατρικό σπίτι του Ν. Νικηφορίδη, έφθανε σταλμένο από την Φρειδερίκη, ένα γράμμα. Ηταν η "χάρις"... Το παλάτι, αφού έδωσε την εντολή για τη δολοφονία, ερχόταν τώρα να διεκδικήσει εύσημα μεγαλοψυχίας...

Ο Νίκος Νικηφορίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928. Από πολύ μικρός γνώρισε τη φρίκη του πολέμου και της Κατοχής. Μπήκε από τους πρώτους στις γραμμές της Αντίστασης ενάντια στον κατακτητή. Εγινε αετόπουλο και μετά ΕΠΟΝίτης. Λίγο αργότερα, παρά τη μικρή του ηλικία, έγινε γραμματέας της ΕΠΟΝ Παγκρατίου. Πάλεψε ακούραστα μέρα - νύχτα για τη λευτεριά της Ελλάδας. Πολλές φορές πιάστηκε και βασανίστηκε, πότε γιατί μοίραζε παράνομο υλικό, πότε γιατί τις νύχτες μετέδιδε με το χωνί το δελτίο ειδήσεων, πότε γιατί έγραψε στους τοίχους με κόκκινη μπογιά το "Λευτεριά ή Θάνατος".

Αριστος μαθητής, αποφοιτά με βραβείο από το Νυχτερινό Γυμνάσιο της Πλάκας, βραβείο που, όμως, δεν μπόρεσε ποτέ να το πάρει. Το 1947, μόλις τελείωσε το γυμνάσιο, στάλθηκε μαζί με χιλιάδες άλλους αγωνιστές στην Ικαρία και αργότερα στη Μακρόνησο, όπου βασανίστηκε απάνθρωπα. Σχεδόν ετοιμοθάνατο από τα βασανιστήρια, τον αφήνουν ελεύθερο το 1950. Πάλεψε με το θάνατο δύο μήνες. Μόλις έγινε καλά άρχισε να δουλεύει πάλι δραστήρια για το ΚΚΕ και την εδραίωση της ειρήνης. Τον Οκτώβρη του 1950 πήγε στη Θεσσαλονίκη για να οργανώσει εκεί το φιλειρηνικό μέτωπο και να μαζέψει υπογραφές κάτω από την "Εκκληση της Στοκχόλμης", για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων.

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1951 συλλαμβάνεται μαζί με άλλους αγωνιστές. Στην Ασφάλεια βασανίστηκε άγρια για να προδώσει τους συντρόφους του. Δε λύγισε όμως. Αρχές Φλεβάρη γίνεται η "δίκη" του, στο Εκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης. Καταδικάζεται με τον Α.Ν. 509 τρεις φορές σε θάνατο. Και μέσα στο Στρατοδικείο διακήρυξε με θάρρος την ιδεολογία του: "Ημουν, είμαι και θα πεθάνω κομμουνιστής"!

Παγκόσμια κινητοποίηση οργανώθηκε για τη σωτηρία του. Η κυβέρνηση Σ. Βενιζέλου σπεύδει να δηλώσει ότι "δε γίνονται εκτελέσεις πλέον". Παρά τις διαβεβαιώσεις, ο Νίκος Νικηφορίδης εκτελείται αιφνιδιαστικά, τα χαράματα της 5ης Μάρτη 1951 μαζί με τρεις ακόμα αντάρτες. Τα νεκρά σώματά τους τα έριξαν σε ένα λάκκο...

Ο Νίκος Νικηφορίδης έγινε ιδέα, σύμβολο αγώνα που συνεπήρε και ενέπνευσε χιλιάδες και χιλιάδες νέους. Το αίμα του άνοιξε το δρόμο που διάβηκαν ο Γρηγόρης Λαμπράκης και εκατομμύρια άλλοι αγωνιστές της ειρήνης.

(Κείμενο που δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη με αφορμή τα 46 χρόνια από τη δολοφονία του.)