«Δεν έκανα ποτέ υποχώρηση... »

Έβαλε το στίγμα της στο πολιτικό τραγούδι, ερμήνευσε μοναδικά στίχους κορυφαίων ποιητών και δημιουργίες μεγάλων Ελλήνων συνθετών, στρατεύτηκε στο κομμάτι εκείνο της τέχνης που αφουγκράζεται, οραματίζεται, αντιστέκεται στην εκμετάλλευση και το σκοτάδι της καταπίεσης. Δε λύγισε ποτέ.

Η Μαρία Δημητριάδη πάντα παρούσα μέσα στα γεγονότα, συνόδευσε με τα τραγούδια της τους εργατικούς - αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των δεκαετιών '70 - '80, αλλά και αργότερα, μέχρι τέλους, ανταποκρινόμενη στα αγωνιστικά καλέσματα. Τραγουδώντας στις συναυλίες αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόμενους και διωκόμενους λαούς, στους απεργιακούς αγώνες των εργατών, και στα μπλόκα των αγροτών.

Μια μικρή αναφορά στη μεγάλη ερμηνεύτρια, που αποχαιρετήσαμε πριν τρία χρόνια (7/1/2009), μέσα από δικά της λόγια, σε συνεντεύξεις που έδωσε κατά καιρούς  στη δημοσιογράφο του Ριζοσπάστη, Ρουμπίνη Σούλη.

«Οι συνεργασίες μου είχαν πάντα και κάποιον άλλο λόγο, εκτός από τον καλλιτεχνικό. Υπήρχε ταύτιση, έστω σε κάποιο βαθμό, ιδεολογική, αισθητική. Και χωρίς να υπερηφανεύομαι δηλώνω ότι δεν έχω κάνει ποτέ ούτε μισή υποχώρηση στη δουλειά μου. Ούτε μισή! Και αυτό το πληρώνω. Υπήρξαν φορές που δεν είχα να καπνίσω τσιγάρο. Αλλά υποχώρηση δεν έχω κάνει. Ούτε μία καλημέρα δεν έχω πει σε κάποιον που δε θέλω να του την πω...». 

«Εμένα μου έβαλαν την ετικέτα πολιτική τραγουδίστρια για κακό, τις εποχές που το πολιτικό τραγούδι ήταν υπό διωγμόν. Τη δεκαετία '70-'80 μέχρι αυγά στο κεφάλι έφαγα από διάφορους αντιδραστικούς. Στο Κιλκίς μας πετούσαν πέτρες... Κάναμε πολιτική δουλειά, καθώς οι συναυλίες μας δεν ήταν μόνο καλλιτεχνικά γεγονότα αλλά και μέσο πάλης. Πηγαίναμε στη Λάρυμνα πρωί πρωί, χειμώνα, σε ένα σινεμά καλοκαιρινό και τραγουδούσαμε. Κάθε Κυριακή πρωί τραγουδούσαμε σε κινηματογράφους της Αθήνας για απεργούς, παρόλο το ξενύχτι της προηγούμενης νύχτας στις μπουάτ.

Το "πολιτική τραγουδίστρια" σήμαινε λοιπόν μέσα στα γεγονότα... Ομως, μετά το '80 έγινε βρισιά. Δηλαδή, εσύ είσαι πολιτική τραγουδίστρια, έξω από εδώ. Δε θα τραγουδήσεις άλλο, τελείωσες. Κι έχανα το τρένο της ευκολίας, του να ελίσσεσαι... Δεν υπάρχουν, λοιπόν, ετικέτες. Υπάρχουν ερμηνευτές. Μόνο έτσι μπορείς ν' αφήσεις στίγμα. Και βέβαια πρέπει να έχεις και πολύ καλή φωνή...».

Με τη δική της εξαιρετική φωνή τραγούδησε για «τους ανθρώπους που εξακολουθούν να έχουν οράματα. Που είναι ρομαντικοί, ιδεολόγοι, που πολεμάνε έστω για ένα ψίχουλο δικαιοσύνης, που κρατάνε σταθερές τις αρχές τους... Για όλους αυτούς, που τελικά είναι πολλοί...». Και παρότι αναγνώριζε πως «ο εχθρός αυτή τη στιγμή είναι πολύ δυνατός», μέσα στο τούνελ της σκοτεινιάς των καιρών μας έβλεπε το ελπιδοφόρο φως: «Αν δεν το έβλεπα θα είχα αυτοκτονήσει εδώ και μια δεκαετία. Ενα μικρό ξύπνημα χρειάζεται. Να καταλάβουμε ότι κάτι μπορεί να γίνει. Να καταλάβουν οι σεισμοπαθείς ότι είναι ακόμη στα κοντέινερς. Αυτοί που βγαίνουν το πρωί στην τηλεόραση και παραπονιούνται και το βράδυ τρέχουν να δουν τον Μπιγκ Μπράδερ και να κοιμηθούν στη δυστυχία τους.

Πρέπει να καταλάβουν στην πραγματικότητα τι συμβαίνει. Για σκέψου να το καταλάβαιναν και έλεγαν όλοι αυτοί που είναι στα κοντέινερς και στις σκηνές "εμείς φεύγουμε από εκεί! Μαζεύουμε τα συμπράγκαλά μας, πάμε στο Σύνταγμα και λέμε βάλτε μας σε σπίτια". Ο κόσμος όμως είναι αποχαυνωμένος, ακόμη και ο δυστυχής. Πρέπει να ξυπνήσουν οι δυστυχείς...».

«Σήμερα ζούμε σε ένα κράτος αμβλυμένων συνειδήσεων, παραπλανητικών ειδήσεων, θολωμένων αισθήσεων. Κράτος της αρπαχτής, της πνευματικής μιζέριας, των συγχυσμένων εγκεφάλων. Οι εκσυγχρονισμένοι σήμερα μας οδηγούν πολύ συγχρονισμένα στον οικονομικό, κοινωνικό, πνευματικό και εν τέλει ατομικό φυσικό θάνατο... Η Ελλάδα είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά κυκλωμένη από εχθρό που δε φαίνεται, καμουφλαρισμένο με σελοφάν και φωτάκια, κάτω από το μανδύα της πιο ψεύτικης, της πιο επικίνδυνης ιστορίας που λέγεται Ενωμένη Ευρώπη.

Πνίγεται από τη σημερινή εξουσία, που με τη στολή του "εκσυγχρονισμού" είναι η πιο ανάλγητη, η πιο σκληρή εξουσία των τελευταίων χρόνων. Εξουσία των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, των γερμανοτραφέντων καθηγητών και μαθητών και των πνευματικών πατέρων τους, των Αμερικάνων. Ας αντισταθούμε σήμερα στην πιο ρατσιστική, στην πιο απάνθρωπη και απόλυτη εξουσία...».

Αν η μισή μου καρδιά

Ποίηση: Ναζίμ Χικμέτ

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος

Αν η μισή μου καρδιά βρίσκεται, γιατρέ, εδώ πέρα

η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται

με τη στρατιά που κατεβαίνει προς το κίτρινο ποτάμι

Η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται.

Κι ύστερα, γιατρέ, την κάθε αυγή

την κάθε αυγή, γιατρέ, με τα χαράματα

πάντα η καρδιά μου στην Ελλάδα τουφεκίζεται.

Κι ύστερα, δέκα χρόνια, γιατρέ,

που τίποτα δεν έχω μες στα χέρια μου

να δώσω στο φτωχό λαό μου,

τίποτα πάρεξ ένα μήλο

Ένα κόκκινο μήλο

Την καρδιά μου.