Τζακ Λόντον: Ουδέν ψευδέστερο του αμερικανικού «ονείρου»

Ο σοσιαλιστής Αμερικανός συγγραφέας Τζακ Λόντον γεννήθηκε στο Όκλαντ του Σαν Φρανσίσκο στις 12 του Γενάρη 1876. Από πολύ μικρός θα γνωρίσει τη φτώχεια και τη σκληρή ζωή στο εργοστάσιο.
Το 1897 θ’ ακολουθήσει τους χρυσοθήρες στον Καναδικό Βορρά. Εκεί, μέσα στο φοβερό κρύο και την απογοήτευση δε θ’ ανακαλύψει χρυσάφι, αλλά τη συγγραφική του φλέβα που θα τον κάνει διάσημο. Αναγνωρίστηκε σαν ο μεγαλύτερος Αμερικανός συγγραφέας των αρχών του 20ού αιώνα.

Στην αρχή της ζωής του, έκανε για να βγάλει το ψωμί του διάφορα επαγγέλματα: εφημεριδοπώλης, λιμενεργάτης, ναυτικός, χρυσοθήρας αλλά και πολεμικός ανταποκριτής στη διάρκεια του πολέμου των Μπόερς στη Νότια Αφρική και του Ρωσοϊαπωνικού πολέμου στα 1904. Δεχόμενος οποιαδήποτε δουλειά του τύχαινε και «αλητεύοντας» με κάθε μέσο στην αχανή έκταση των ΗΠΑ, είχε την ευκαιρία να γνωρίσει καλά τον κόσμο.

Εμπνέεται το έργο του από τις περιπλανήσεις του στο Βορρά και στις θάλασσες του Νότου, τους περιθωριακούς της αμερικάνικης ζωής, τη ζωή των εργατών και το αμερικανικό σοσιαλιστικό κίνημα. Συνδυάζοντας τις εμπειρίες του με τη μελέτη του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, ο Λόντον στράφηκε προς το σοσιαλισμό, ενώ η απίστευτη ενέργειά του διοχετεύθηκε στη γραφή. Από το 1896 γίνεται μέλος του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος και προσπαθεί με το συγγραφικό του ταλέντο και τη γεμάτη πάθος συμμετοχή του στην πολιτική να βοηθήσει το αμερικανικό προλεταριάτο.

Γράφει πολλά διηγήματα, μυθιστορήματα και πολιτικά δοκίμια. Όλα του τα έργα έχουν μεγάλη απήχηση και τεράστια εμπορική επιτυχία. Μόνο στην Αγγλία έχουν πουληθεί 7 εκατομμύρια αντίτυπα της «Σιδερένιας Φτέρνας».

Στις 22 του Νοέμβρη 1916 απογοητευμένος από τον τρόπο ζωής στον οποίο τον ώθησε η αμερικανική κοινωνία, θα αυτοκτονήσει επαναλαμβάνοντας τη χειρονομία του ήρωά του, Μάρτιν Ιντεν. (Βιογραφικό από τον Ριζοσπάστη)

«Η σιδερένια Φτέρνα» του Τζακ Λόντον (εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή») είναι η πολυσήμαντη ονομασία, που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να προσδιορίσει την πλουτοκρατία και το λαό. Ο Ανατολ Φρανς, που προλογίζει αυτό το εξαιρετικό βιβλίο, σημειώνει: «Ο άνθρωπος, που σ' αυτό το βιβλίο ξεχωρίζει την αλήθεια και προβλέπει το μέλλον, ο σοφός, ο δυνατός, ο καλός άνθρωπος ονομάζεται Ερνεστ Εβερχαρντ. Όπως και ο συγγραφέας, ανήκε στις εργαζόμενες τάξεις και δούλεψε με τα χέρια του. Γιατί πρέπει να ξέρετε πως αυτός που πέθανε νέος έγραψε πενήντα καταπληκτικούς τόμους, που σφύζουν από ζωή και νοημοσύνη, ήταν γιος αγρότη και άρχισε να βγάζει το ψωμί του στα δέκα του μόλις χρόνια, πουλώντας εφημερίδες. Ο ήρωάς του, ο Ερνεστ Εβερχαρντ, είναι γεμάτος θάρρος, δύναμη και ευγένεια ψυχής, χαρακτηριστικά όλα αυτά που μοιράζεται με τον συγγραφέα που τον έπλασε». Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό βιβλίο, που οπωσδήποτε πρέπει να το διαβάσετε.

Γράφει ο Θοδωρής Αθανασιάδης στο ιστολόγιό του Cogito ergo sum: "(...)Είναι απίστευτο το πόσο "φρέσκο" είναι τούτο το βιβλίο. Παρ' ότι ο Λόντον ασχολείται με το μέλλον, η τροπή που παίρνουν τα γεγονότα, οι κοινωνικές συμμαχίες που δημιουργούνται, οι αυταπάτες που δεν ξεπερνιούνται και οι αντιδράσεις των εξαθλιωμένων αλλά και των ευνοημένων της εξουσίας είναι αναλυμένες πολύ σωστά και περιγράφουν με ακρίβεια την σημερινή πραγματικότητα. Πράγματι, ο αναγνώστης υποχρεούται σε κάθε σελίδα να παραλληλίζει όσα διαβάζει με το σήμερα. Κι όσοι έχουν διαβάσει το μαρξικό έργο "Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη", δεν μπορεί παρά να εντοπίσουν πολλά κοινά στοιχεία με το βιβλίο τού Λόντον.

Για να κεντρίσω το ενδιαφέρον σας, παραθέτω ένα απόσπασμα: "Οι δύσκολοι καιροί στο εσωτερικό είχαν προκαλέσει τεράστια μείωση της κατανάλωσης. Οι εργάτες, άνεργοι οι πιο πολλοί, δεν είχαν μεροκάματα να ξοδέψουν. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η Πλουτοκρατία βρέθηκε με ένα πλεόνασμα μεγαλύτερο παρά ποτέ στα χέρια της. Το πλεόνασμα αυτό ήταν αναγκασμένη να διαθέσει στο εξωτερικό και, καθώς είχε κολοσσιαία σχέδια, χρειαζόταν λεφτά. Στο μεταξύ, οι εντατικές προσπάθειες που κατέβαλε για να διαθέσει το πλεόνασμά της στην παγκόσμια αγορά την έφεραν σε σύγκρουση με την Γερμανία. Τις οικονομικές συγκρούσεις ακολουθούν συνήθως πόλεμοι κι αυτή η συγκεκριμένη σύγκρουση δε θ' αποτελούσε εξαίρεση. Κι έτσι, ο μεγάλος Γερμανός πολέμαρχος ετοιμαζόταν και το ίδιο έκαναν κι οι Ηνωμένες Πολιτείες...". Και πιο κάτω: "Κι εκείνη τη νύχτα, μια μοίρα τού γερμανικού στόλου έκανε έφοδο στη Χονολουλού, όπου βύθισε τρία αμερικανικά καταδρομικά κι ένα σκάφος τής τελωνοφυλακής και βομβάρδισε την πόλη. Την επομένη, η Γερμανία κι οι Ηνωμένες Πολιτείες κήρυτταν τον πόλεμο...". Μέσα σε λίγες γραμμές ο Λόντον καταφέρνει να εξηγήσει την δημιουργία οικονομικών κρίσεων λόγω υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων, να προβλέψει την έκρηξη ενός μεγάλου πολέμου με πρωταγωνίστρια την Γερμανία (η πρόβλεψη γίνεται για τα τέλη τού 1912, δηλαδή ενάμιση χρόνο πριν το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου) και να μαντέψει ότι οι ΗΠΑ θα βγουν σε πόλεμο μετά από χτύπημα που θα δεχτούν στην Χαβάη (κάτι που έγινε το 1941)..."

Από το Βαθύ Κόκκινο, ένα ακόμα απόσπασμα του βιβλίου του Τζακ Λόντον «Η σιδερένια Φτέρνα»: "(...)Πρόκειται για τη στιγμή στο μυθιστόρημα όπου η εργατική τάξη έχει συντριβεί. «Ωστόσο, η ήττα της δεν έδωσε τέλος στους δύσκολους καιρούς. Οι τράπεζες, που αποτελούσαν τη σπουδαιότερη δύναμη της Ολιγαρχίας συνέχιζαν να μην δίνουν πιστώσεις. Η Wall Street μετέτρεψε τη χρηματιστηριακή αγορά σε ανεμοστρόβιλο όπου οι αξίες όλης της χώρας σχεδόν μηδενίστηκαν. Και από την κατάσταση αυτή, που πήγαινε από το κακό στο χειρότερο, ξεπήδησε η μορφή της ανερχόμενης Ολιγαρχίας, ατάραχη, αδιάφορη και σίγουρη. Η ηρεμία και η σιγουριά της ήταν τρομοκρατική. Δεν χρησιμοποιούσε μόνο τη δική της τεράστια δύναμη, αλλά και όλη τη δύναμη του Θησαυροφυλακίου των Εν. Πολιτειών για να πραγματοποιήσει τα σχέδια της. Οι παράγοντες της βιομηχανίας είχαν στραφεί εναντίον της μεσαίας τάξης. Οι σύλλογοι των εργοδοτών, που είχαν βοηθήσει τους παράγοντες της βιομηχανίας να κάνουν κομμάτια την εργατική τάξη, τώρα κομμάτιαζαν τους παλιούς συμμάχους τους.

Ανάμεσα στους τσακισμένους της μεσαίας τάξης, οι μικρο-επιχειρηματίες και μικρο-βιομήχανοι, καθώς και τα τραστς, παρέμεναν άθικτα. Όχι, τα τραστς δεν παρέμειναν απλώς άθικτα. Δραστηριοποιήθηκαν. Κούνησαν γη και ουρανό. Γιατί μόνο αυτά ήξεραν πώς να εκμεταλλευτούν αυτόν τον ανεμοστρόβιλο και να κερδοσκοπήσουν. Και τι κέρδη! Τεράστια! Αρκετά ισχυροί οι ίδιοι για ν’ αντιμετωπίσουν τη θύελλα που ως ένα σημείο ήταν δικό τους κατασκεύασμα, χαλάρωσαν και πλιατσικολογούσαν τα ναυάγια που έπλεαν γύρω τους. Οι αξίες είχαν θλιβερά και απίστευτα συρρικνωθεί και τα τραστς  πρόσθεσαν υπέρογκα κέρδη στα περιουσιακά τους στοιχεία προεκτείνοντας τις επιχειρήσεις τους και σε άλλες περιοχές και πάντα με ζημία της μεσαίας τάξης»(...)"