Οι «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ όπως αποτυπώνονται στο νομοσχέδιο για χτύπημα των συνδικάτων στη Μεγάλη Βρετανία

«Η κυβέρνηση νομοθετεί για να αναμορφώσει τα συνδικάτα και για να προστατέψει σημαντικές δημόσιες υπηρεσίες από την απεργία»... αναφέρεται στο επεξηγηματικό έγγραφο που συνοδεύει το νομοσχέδιο

Η συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με τους εταίρους της για χρήση των λεγόμενων «βέλτιστων πρακτικών» που εφαρμόζονται στην ΕΕ σε ό,τι αφορά και τη συνδικαλιστική δράση, άνοιξε διάπλατα την πόρτα για μεγάλες ανατροπές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι εξελίξεις στη Μεγάλη Βρετανία, όπου αυτή την περίοδο γίνεται η συζήτηση για τις αλλαγές στο συνδικαλιστικό νόμο. Η βρετανική κυβέρνηση επιχειρεί ευθύ χτύπημα στα συνδικαλιστικά δικαιώματα και ελευθερίες με το νομοσχέδιο που έφερε στη Βουλή των Κοινοτήτων στις 15 Ιούλη.

Η προσπάθεια της κυβέρνησης να θωρακίσει παραπέρα το σύστημα από συνδικάτα και εργαζόμενους που αντιδρούν στη διαρκώς εντεινόμενη εξαθλίωση και φτωχοποίηση του πληθυσμού είναι μέρος των κατευθυντήριων πολιτικών που χαράσσονται στην Ευρωπαϊκή Ενωση, γενικότερα στο σύνολο των καπιταλιστικών κρατών. Με άλλα λόγια, η περίπτωση της Βρετανίας είναι ένας καθρέφτης για το τι συμβαίνει, έχει συμβεί ή θα συμβεί και σε άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα, όπου στην ατζέντα και αυτής της συγκυβέρνησης είναι η αλλαγή - προς το χειρότερο - του νομοθετικού πλαισίου για τα συνδικάτα και τις απεργίες.

Οι διατάξεις του νομοσχεδίου

Βασικά χαρακτηριστικά του νομοσχεδίου είναι η θέσπιση επιπλέον προαπαιτούμενων για να θεωρείται νόμιμη η λήψη των αποφάσεων για απεργία (και άλλες μορφές συνδικαλιστικής δράσης) αλλά και η διεξαγωγή της. Τα προαπαιτούμενα αυτά - αν δεν απαγορεύουν - αχρηστεύουν την απεργιακή κινητοποίηση καθώς βρίσκεται υπό το διαρκή έλεγχο και επιτήρηση των αστυνομικών δυνάμεων και της εργοδοσίας.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι την ίδια μέρα με την έναρξη της συζήτησης για το νομοσχέδιο η κυβέρνηση ξεκίνησε τη διαβούλευση για να καταργήσει κανονισμό που απαγορεύει στους εργοδότες να προσλαμβάνουν «ενοικιαζόμενους» εργαζόμενους όταν απεργούν οι εργαζόμενοι της επιχείρησης. Ο στόχος της διαβούλευσης, που λήγει στις αρχές Σεπτέμβρη, είναι η δημιουργία απεργοσπαστικού μηχανισμού.

Απεργία δημοσίων υπαλλήλων το 2011. Το νομοσχέδιο θέτει όρους που θα την καθιστά ουσιαστικά αδύνατη

Ακόμα, το νομοσχέδιο δίνει επιπλέον εξουσίες στον αρμόδιο υπουργό και στην υπηρεσία που ελέγχει τη δράση των συνδικάτων. Μέσα από αυτές τις εξουσίες μπορεί να περιορίζονται οι συνδικαλιστικές άδειες ενώ τα συνδικάτα πρέπει να λογοδοτούν με κάθε λεπτομέρεια στην αρμόδια κρατική υπηρεσία για τη δράση τους, τα μέλη τους, τα έσοδα και τα έξοδά τους.

Το νομοσχέδιο προβλέπει:

• Για να ληφθεί απόφαση για οποιαδήποτε κινητοποίηση (απεργία ή άλλη κινητοποίηση μικρότερης διάρκειας από μια απεργία) απαιτείται από το συνδικάτο που θέλει να κάνει την κινητοποίηση να διεξαγάγει ψηφοφορία. Η ψηφοφορία θεωρείται έγκυρη εάν σε αυτή συμμετέχει το 50% των μελών. Για παράδειγμα, σε ένα συνδικάτο με 1.000 μέλη πρέπει να συμμετάσχουν στην ψηφοφορία τουλάχιστον τα 500.
• Για τις «σημαντικές» δημόσιες υπηρεσίες προστίθεται ένας ακόμα όρος προκειμένου να θεωρηθεί νόμιμη η απόφαση για κινητοποίηση. Ο όρος αυτός είναι ότι πρέπει να ψηφίσουν υπέρ της κινητοποίησης το 40% των μελών. Για παράδειγμα, σε ένα σύλλογο εκπαιδευτικών με 100 εγγεγραμμένα μέλη πρέπει να συμμετάσχουν στην ψηφοφορία τουλάχιστον τα 50 μέλη και να ψηφίσουν υπέρ της κινητοποίησης το λιγότερο τα 40 μέλη. «Σημαντικές» δημόσιες υπηρεσίες θεωρούνται η Υγεία, η Εκπαίδευση, η Πυροσβεστική, οι Μεταφορές, η συνοριακή φύλαξη, ο παροπλισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων, η διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένου πυρηνικού καυσίμου.
• Στο ψηφοδέλτιο που θα δίνεται για την κινητοποίηση πρέπει να περιγράφονται ο λόγος που ζητείται, η μορφή της κινητοποίησης και πόσο περίπου θα διαρκέσει.

Για να γίνει κατανοητή η περαιτέρω αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου σημειώνουμε ότι σήμερα απαιτείται μόνο η απλή πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην ψηφοφορία.

• Οι εργοδότες στον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει να ενημερώνονται τουλάχιστον 14 μέρες πριν από την κήρυξη της απεργίας (από 7 που ήταν πριν) και όπως ήδη αναφέραμε, σύμφωνα με τη διαβούλευση, θα μπορούν να προσλαμβάνουν απεργοσπάστες για να καλύψουν τα «κενά» που θα δημιουργηθούν από τους απεργούς.

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικές για τις προθέσεις του κεφαλαίου είναι οι προτάσεις του νομοσχεδίου για τον τρόπο διεξαγωγής της απεργίας και κυρίως τον τρόπο δράσης της απεργιακής φρουράς. Το ισχύον νομικό πλαίσιο θεωρεί «ειρηνική απεργιακή φρουρά» αυτή που κατά τη διάρκεια της απεργίας στο χώρο δουλειάς ή κοντά σε αυτό προσπαθεί να ενημερώσει και να πείσει έναν εργαζόμενο να απεργήσει.

Οι προτάσεις του νομοσχεδίου θέτουν επιπλέον όρους. Απαιτούν:

• Το συνδικάτο να υποδείξει ένα πρόσωπο ως επικεφαλής της απεργιακής φρουράς και το όνομά του να γνωστοποιείται στην αστυνομία. Ακόμα, να ειδοποιείται η αστυνομία πού θα γίνει η απεργιακή περιφρούρηση και πώς αυτή θα μπορεί να επικοινωνεί με τον επικεφαλής.
• Ο επικεφαλής πρέπει να φέρει γραπτή εξουσιοδότηση από το συνδικάτο, την οποία πρέπει να επιδεικνύει σε όποιον αστυνομικό ζητήσει να την δει και σε όποιο άλλο πρόσωπο έχει λόγους να μάθει γι' αυτή.
• Ο επικεφαλής πρέπει να φέρει περιβραχιόνιο ή άλλο διακριτό σήμα που να δείχνει ποιος είναι.

Το πλαίσιο γίνεται ακόμα πιο ασφυκτικό καθώς:

• Τα στοιχεία για την κινητοποίηση επίσης κοινοποιούνται στην αρμόδια κρατική υπηρεσία.
• Η αρμόδια κρατική υπηρεσία αποκτά επιπλέον εξουσίες, μεταξύ άλλων τη δύναμη να επιβάλλει πρόστιμα μέχρι και 20.000 λιρών εάν διαπιστωθεί ότι δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες.

Συμπερασματικά, η κήρυξη και η πραγματοποίηση της κινητοποίησης θα βρίσκονται υπό τον πλήρη έλεγχο του αστικού κράτους, αποδυναμώνοντας ένα από τα βασικά της χαρακτηριστικά, που είναι η αντίσταση στην επιβολή αντεργατικών σχεδιασμών του εργοδότη αλλά και συνολικά στην εφαρμογή αντεργατικών πολιτικών του κράτους.

Το νομοσχέδιο δίνει επιπλέον εξουσίες στον αρμόδιο υπουργό προκειμένου να περιορίσει τη δράση των συνδικαλιστών στο δημόσιο τομέα όταν αυτός το κρίνει. Μπορεί, για παράδειγμα, να ορίσει ότι η συνδικαλιστική άδεια δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του εργάσιμου χρόνου ή να περιορίσει τις αποδοχές που αντιστοιχούν στο χρόνο της συνδικαλιστικής άδειας.

Ικανοποιημένο το κεφάλαιο

Η Συνομοσπονδία Βρετανικής Βιομηχανίας (ΣΒΒ) υποδέχτηκε το νομοσχέδιο με μεγάλη ικανοποίηση. Σε δηλώσεις η Katja Hall, γενική διευθύντρια της ΣΒΒ, σημείωσε:

«Είμαστε ικανοποιημένοι που η κυβέρνηση προώθησε το νομοσχέδιο, όπως η ΣΒΒ ζητά από καιρό για τον εκσυγχρονισμό των απαρχαιωμένων νόμων εργασιακών σχέσεών μας.

Η εισαγωγή των ορίων (σ.σ. το 50% των μελών) είναι ένα σημαντικό, αλλά δίκαιο, βήμα (...)

Καλωσορίζουμε τη διαβούλευση για τον εκσυχρονισμό των κανόνων διεξαγωγής των απεργιακών φρουρών. Ο εκφοβισμός ή η παρενόχληση ατόμων δεν είναι αποδεκτή - και θέλουμε να δούμε (...) να αυξάνονται οι κυρώσεις προκειμένου να εξαλειφθούν οι κακές συμπεριφορές».

Το σχόλιο είναι προφανές. Οταν το κεφάλαιο χαίρεται οι εργάτες πρέπει να οργανώνουν την πάλη τους.

Ριζοσπάστης