68 χρόνια από τη δολοφονία του Γιάννη Ζεβγου

Σαν σήμερα στις 20 Μάρτη του 1947 δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη από το παρακράτος της «μετα-Βάρκιζας» εποχής ο Γιάννης Ζέβγος μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και ηγετικό στέλέχος του ΕΑΜ. Κύλησαν 68 χρόνια από «όταν οι σφαίρες του δολοφόνου της ΕΣΑ έβαζαν ταφόπλακα στις ελπίδες για εθνική συμφιλίωση, ανοίγοντας την αυλαία του εμφυλίου που οργάνωσαν και πυροδότησαν οι ξένοι "σύμμαχοι". Η δολοφονία δεν ήταν "τυχαία", ούτε "ξεκαθάρισμα λογαριασμών στους κόλπους της Αριστεράς", όπως ισχυρίστηκαν οι τότε κονδυλοφόροι της Δεξιάς. Ούτε η επιλογή του προσώπου ήταν τυχαία».

                                    Η δολοφονία του Γ. Ζέβγου 
                                     (Ριζοσπάστης, 3 Δεκέμβρη 1996)

 

Η ωμή και εν ψυχρώ πολιτική δολοφονία του Γιάννη Ζέβγου (Ταλαγάνη) έγινε στις 20 Μάρτη του 1947 και αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα - ίσως το χαρακτηριστικότερο - της μονόπλευρης και αιματηρής τρομοκρατίας, που είχαν ξεδιπλώσει οι μοναρχοφασιστικές δυνάμεις της εποχής, με την καθοδήγηση και βοήθεια των Εγγλέζων και άλλων ξένων πατρώνων τους, ενάντια στο λαϊκοδημοκρατικό κίνημα και ιδιαίτερα το ΚΚΕ.

Ο Γ. Ζέβγος, αναπληρωματικό μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τότε και ηγετικό στέλεχος του ΕΑΜ, υπουργός Γεωργίας στην πρώτη μεταπελευθερωτική κυβέρνηση "Εθνικής Ενότητας", βρισκόταν από τις πρώτες μέρες του Φλεβάρη στη Θεσσαλονίκη, επικεφαλής αντιπροσωπείας του ΕΑΜ. Αποστολή τους ήταν να αποκαλύψουν το όργιο της εγκληματικής τρομοκρατίας στη διεθνή Επιτροπή του ΟΗΕ, που, εγκαταστημένη εκείνη την περίοδο στη συμπρωτεύουσα, διερευνούσε... την κατάσταση στην ελληνική ύπαιθρο, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας.

Πράγματι, ο Γ. Ζέβγος, από την πρώτη μέρα που έφτασε στη Θεσσαλονίκη, προχώρησε σε αλλεπάλληλα διαβήματα και καταγγελίες στην Επιτροπή του ΟΗΕ. Παρέδωσε πλήθος συγκεκριμένων στοιχείων και επώνυμες μαρτυρίες, για τραμπουκισμούς, ξυλοδαρμούς, καταστροφές κομματικών γραφείων και γραφείων εντύπων του ΕΑΜ και του κόμματος, καταστροφές περιουσιών, βιασμούς γυναικών και άλλες εγκληματικές ενέργειες, από τις διάφορες φασιστικές συμμορίες και τις κρατικές δυνάμεις "καταστολής". Παραθέτοντας σωρεία αδιαμφισβήτητων στοιχείων απέδειξε συγκεκριμένα ότι, ενώ το ΕΑΜ και η μεγάλη πλειοψηφία του λαού ζητούσαν και πάλευαν, για ομαλές, ειρηνικές και δημοκρατικές εξελίξεις, οι αντιδραστικές δυνάμεις προχωρούσαν ήδη σ' ένα συνεχώς εντεινόμενο εγκληματικό και τρομοκρατικό όργιο, καταπατώντας ακόμη και τα στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα του λαού.

Το πρωί της Πέμπτης, 20 Μάρτη 1947, ο Γ. Ζέβγος βγαίνει από το ξενοδοχείο"Αστόρια", όπου διέμενε και πηγαίνει στα γραφεία της εφημερίδας "Αγωνιστής". Εκεί, γράφει ένα ακόμη υπόμνημα προς την Επιτροπή του ΟΗΕ, με νέα στοιχεία διωγμών και αντιδημοκρατικών ενεργειών των μοναρχοφασιστών και των αρχών και προς το μεσημέρι πηγαίνει στο εστιατόριο "Ελβετικόν", όπου γευμάτιζε κάθε μέρα, αφού πρώτα πέρασε από το οδοντιατρείο της Στ. Κεφαλίδου.

Βγαίνοντας από το εστιατόριο και καθώς περπατά στο πεζοδρόμιο, λίγα μέτρα από το κτίριο, όπου στεγαζόταν η διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ, συναντιέται με το θάνατο. Εκτελεστής ο Χρ. Βλάχος, κρεοπώλης από τις Σέρρες, πλαισιωμένος από δύο άλλα άτομα. Πυροβολεί, από πολύ κοντά, τρεις φορές τον κομμουνιστή ηγέτη και καθώς αυτός πέφτει θανάσιμα πληγωμένος, τον ξαναπυροβολεί, για τέταρτη φορά, μπροστά στα εμβρόντητα μάτια των περαστικών. Ο δράστης, όμως, δε δείχνει, να φοβάται για την πράξη του και δεν αξιοποιεί τη σύγχυση, που επικράτησε τις πρώτες στιγμές, για να εξαφανιστεί. Ετσι, μετά από λίγη ώρα, συλλαμβάνεται από πολίτες, που τον καταδίωξαν.

Η είδηση της δολοφονίας του Γ. Ζέβγου μαθεύτηκε γρήγορα και αναστάτωσε τους πάντες. Ο μοναρχοφασιστικός και φιλοκυβερνητικός Τύπος επιχείρησε να παρουσιάσει το στυγερό έγκλημα, σαν ένα "ξεκαθάρισμα λογαριασμών" στους κόλπους της Αριστεράς, εκμεταλλευόμενος το γεγονός πως ο δολοφόνος είχε κάνει, για ένα διάστημα, στο Μπούλκες. Η προσπάθεια, όμως, αυτή των εμπνευστών και οργανωτών της δολοφονίας έπεσε στο κενό και στράφηκε σε βάρος τους, όταν ο "Ριζοσπάστης", με συγκεκριμένα στοιχεία και αποδείξεις αποκάλυψε το προμελετημένο χαρακτήρα του εγκλήματος και τους εμπνευστές του.

Στις 3 Απρίλη 1947, δημοσιεύεται στο "Ρ" γράμμα του Νίκου Σιδηρόπουλου, ενός από την παρέα του δολοφόνου και δραπέτη επίσης από το Μπούλκες, ο οποίος αποκαλύπτει, ότι η δολοφονία οργανώθηκε από τις "εθνικόφρονες οργανώσεις", το Α2 και την ΕΣΑ του Γ Σώματος Στρατού, υπό την υψηλή εποπτεία του υπουργού τότε Δημόσιας Τάξης, Ναπ. Ζέρβα. Αλλωστε, δεν ήταν καθόλου τυχαίο, ότι βρίσκονταν τις ημέρες εκείνες στη Θεσσαλονίκη ολόκληρο κυβερνητικό κλιμάκιο, από τους Ν. Ζέρβα και τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Βόρειας Ελλάδας, Αλεξανδρή και Ροδόπουλο αντίστοιχα. Ο Ν. Σιδηρόπουλος αποκάλυψε, επίσης, ότι το σχέδιο ήταν ευρύτερο, αφού περιελάμβανε και τις δολοφονίες των: Γ. Πασαλίδη (μετέπειτα προέδρου της ΕΔΑ) και Αλέξ. Σακελαρόπουλου(μετέπειτα προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών).

Ο δολοφόνος του Γ. Ζέβγου καταδικάστηκε - για τα μάτια - σε δύο χρόνια φυλακή, το 1948. Πολύ γρήγορα, όμως, τον απελευθερώνουν και τον φυγαδεύουν στην Αργεντινή. Χώρα, την οποία... προτιμούσαν ιδιαίτερα τότε οι απανταχού φασίστες. Μετά από αρκετά χρόνια γυρίζει στην Ελλάδα και στις 20 Σεπτέμβρη του 1981,ως τρόφιμος του ψυχιατρείου της Λέρου πλέον, δίνει μια συνέντευξη στην "Ακρόπολη της Κυριακής",όπου ομολογεί και τα εξής: "Ολη μου η ζωή είναι αφιερωμένη στην πατρίδα, στους συμμάχους... Εγώ δούλευα για την ελληνική και τη συμμαχική αντικατασκοπία, πολεμούσα τους κομμουνιστές και τους Τούρκους... Ετσι, εκτέλεσα και την εντολή που πήρα από τους ανωτέρους μου, να σκοτώσω τον Γιάννη Ζέβγο. Εγώ έτρεξα. Επρεπε να υπακούσω. Η πατρίδα κινδύνευε, έπρεπε να την καθαρίσω από τους κομμουνιστές και τους Τούρκους... Και τον Σουλτάνο του ΚΚΕ έπρεπε να τον σκοτώσω".