Οι δυο Ελλάδες

Λοιπόν, επιτέλους, ανακαλύφθηκε - και για τους καθυστερημένους - η πυρίτιδα! Η χώρα χωρίζεται - τελικά - στα δύο. Δεν είναι κομμουνιστική προπαγάνδα, το γράψανε και τα «Νέα»! Από εδώ οι πλούσιοι από εκεί οι φτωχοί. Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του. Και μαζί με τον κατεργάρη και τα παιδιά του. Από εδώ τα πλούσια και τα έξυπνα παιδιά της αστικής τάξης και από εκεί η πλέμπα. Τα πρώτα προχωράνε, τα δεύτερα πίσω στα σκοτάδια. Μακριά από τη γνώση, τη μόρφωση, την επιτυχία...Στις χειρωνακτικές δουλιές, στα χυτήρια, στις οικοδομές, στα μπορντέλα.

Εμπρός, λοιπόν, τι στέκεστε! Ελάτε - πάνω σε αυτά τα δεδομένα - να οικοδομήσουμε την κοινωνική συναίνεση. Από εδώ οι πλούσιοι από εκεί οι φτωχοί και στη μέση η κοινωνική γαλήνη. Η απαραίτητη προϋπόθεση, το πρώτο συστατικό για να πάει μπροστά η Δημοκρατία. Αυτή η μοναδική αξία, που τη γιορτάζουμε - για να την τιμήσουμε - και στο προεδρικό μέγαρο. Η Δημοκρατία των δύο ταχυτήτων. Των δύο εκπαιδεύσεων. Των δύο πόλων. Των δύο ανθρώπινων ειδών. Του - πραγματικού - διχασμού. Η Δημοκρατία της αστικής τάξης! Η απροκάλυπτη!

Ελάτε, λοιπόν, να ταιριάσουμε τα αταίριαστα!

Και θα περίμενε κανείς - και με αυτή την ευκαιρία - να ξεσηκωθούν τα πανεπιστήμια, οι καθηγητές, οι καλλιτέχνες, οι διανοούμενοι... Να υπερασπιστούν το - αναφαίρετο - δικαίωμα για όλους στη γνώση. Να σηκώσουν φωνές διαμαρτυρίας. Να αποκαλύψουν, να καταγγείλουν. Και κοντά σε αυτούς και η ΓΣΕΕ... τα παιδιά της εργατικής τάξης αποκλείονται. Τίποτα, έχουνε - οι πονηροί - άλλες δουλιές. Πρέπει - οπωσδήποτε - να πετύχει η Ολυμπιάδα. Αυτός ο ευγενικός θεσμός της Γιάννας και του Σάμαρανκ. Τα μεγάλα - με ανάθεση - έργα. Εκεί που υπάρχει το μεδούλι.

Τρέξτε, λοιπόν, όλοι στις επιτροπές στήριξης. Τα κόκαλα περισσεύουν. Και τα ιδιωτικά κολέγια περισσεύουν. Και τα ξένα πανεπιστήμια, επίσης. Και τα φροντιστήρια, βέβαια. Το χρήμα να κινείται. Σε αυτό το κοινωνικό χάος υπάρχει χώρος για όλους. Ολοι θα τη χωθείτε. Το αλισβερίσι είναι μεγάλο. Η κομπίνα τεράστια. Η εκπαίδευση, μην σας διαφύγει, πρέπει να μπει στο χρηματιστήριο. Και οι μαθητές το ίδιο. Να μετράτε κεφάλια και να πουλάτε ψυχές. Το δουλεμπόριο πρέπει να επιστρέψει στις ρίζες του. Τότε που κοίταζαν τους δούλους στα δόντια. Οπως τα ζώα.

Η σιωπή - για όσους κρύβονται πίσω της - είναι συνενοχή. Δε φταίει μόνον ο Λάτσης για τα νούμερα που παρουσίασε η εκπαίδευση. Φταίει και αυτός που ξέρει και το βουλώνει. Φταίει και αυτός που γνωρίζει - πως ένα τέτοιο κοινωνικό σύστημα θα γεννάει πάντα τέτοια νούμερα - και δεν το ανατρέπει αυτό το σύστημα - τροχοπέδη. Φταίει και αυτός - κυρίως αυτός - που είναι καταδικασμένος και δέχεται την καταδίκη του. Φταίνε και ετούτα τα παιδιά - κυρίως αυτά - που δέχονται παθητικά την ήττα τους. Που δε βγάζουν στο δρόμο την οργή τους. Δεν αρπάζουν με τα - δυνατά, οπωσδήποτε - χέρια τους τους μεταρρυθμιστές και να τους πνίξουν. Αυτοάμυνα είναι, δεν είναι επίθεση νεαρέ μου και νεαρή μου. Οποιος σου στερεί το ψωμί - και κυρίως τη γνώση - πρέπει να φύγει από μπροστά σου νεαρέ μου και νεαρή μου. Γιατί δεν εμποδίζει, μόνον, εσένα, εμποδίζει την ίδια την εξέλιξη. Η τιμωρία που θα επιβάλεις στο όνομα της εξέλιξης, πρέπει να την επιβάλεις. Γιατί αυτή είναι η ουσία.

Ηζωή, πρέπει να ξέρεις, έχει ανάγκη και το δικό σου μυαλό, μην αποδεχτείς - με τίποτα - το αντίθετο. Οι σκοτεινές, ακόμα, πλευρές του ανθρώπινου νου και του σύμπαντος πρέπει να φωτιστούνε και με τη δική σου συμμετοχή και με τη δική σου συνεισφορά. Το ζήτημα δεν είναι - απλώς - η επιβίωση. Αυτά είναι φτήνιες. Το ζήτημα είναι το δικαίωμα στη συμμετοχή. Η υποχρέωση στη συμμετοχή. Η χαρά στη συμμετοχή. Η μόρφωση, για περισσότερες επαγγελματικές δυνατότητες, είναι το ένα μόνο σκέλος. Το μικρότερο. Εσύ πρέπει να διεκδικήσεις το δικαίωμα στη δημιουργία. Το δικαίωμα στις επιστημονικές και φιλοσοφικές ανακαλύψεις του μέλλοντος. Τη συμμετοχή σου στον τετραγωνισμό του κύκλου. Στην ουτοπία...

Η Λούτσα και ο Διόνυσος εσένα περιμένουν να γεφυρώσουν. Το ίδιο και τα Γρεβενά με την Πεντέλη. Αυτά τα σταθερά σημεία της ταξικής αναφοράς μόνον εσύ μπορείς να τα οργανώσεις έτσι, που να μην βγάζουν - στους αιώνες - δύο κατηγορίες ανθρώπων. Εσύ πρέπει - με τη στάση σου και τη συμπεριφορά σου - να αποδείξεις, πως οι δυτικές συνοικίες και οι αγροτικές περιοχές της πατρίδας μας, δε βγάζουν «τούβλα», αλλά μαθητές και μαθήτριες που γεννάν και φέρνουν την ελπίδα. Και - προπαντός - την απειλή!

Νίκος Αντωνάκος

Ριζοσπάστης, 30 Ιούλη 2000