Ουκρανία: Εθνικισμός και αντικομμουνισμός πάνε χέρι-χέρι

Η απόφαση της Ουκρανικής Βουλής στις 22 Ιούλη να «διαλύσει» την Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουκρανίας (ΚΚΟυ), όπως και η έναρξη της δίκης στις 24 Ιούλη, με στόχο την απαγόρευση του ΚΚ Ουκρανίας, δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία». Κι αυτό γιατί - όπως έχουμε εκτιμήσει - η αστική τάξη της Ουκρανίας, και ιδιαίτερα εκείνο το τμήμα της που στηρίχτηκε από ΗΠΑ και ΕΕ, δε δίστασε όχι μόνο να προχωρήσει σε μια πραξικοπηματική ανατροπή της προηγούμενης (κεντρώας) αστικής κυβέρνησης, αλλά και να «εμπιστευθεί» την κυβερνητική διακυβέρνηση της χώρας σε εθνικιστικές και απροκάλυπτα φίλο-φασιστικές δυνάμεις, ιδεολογικούς «απογόνους» των συνεργατών του Χίτλερ.

Βασικό μέλημα αυτών των δυνάμεων είναι η προσπάθεια προώθησης των αντιλαϊκών τους σχεδίων για την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην ιμπεριαλιστική ΕΕ, που συνοδεύεται με ένα σύνολο αντεργατικών - αντιλαϊκών μέτρων για την ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης της χώρας. Βεβαίως, ανάλογο «πακέτο μέτρων» θα ίσχυε και στην περίπτωση που η «ζυγαριά» των συμφερόντων της αστικής τάξης της Ουκρανίας «έγερνε» στην απόφαση ενσωμάτωσης της χώρας στην «Τελωνειακή Ενωση» που έχει συγκροτήσει η Ρωσία με τη Λευκορωσία και το Καζαχστάν. Αλλωστε, η χειροτέρευση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης, που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στη Λευκορωσία, η σκληρή αιματηρή καταστολή των εργατικών αγώνων στο Καζαχστάν, τα εμπόδια στην πολιτική δράση, που συνεχίζουν να μπαίνουν στη δράση των κομμουνιστών της Ρωσίας (κυρίως του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας - ΚΕΚΡ), δείχνουν πως στα πλαίσια του αστικού συστήματος και των ιμπεριαλιστικών ενώσεων, παλαιότερων ή νεότερων, δεν μπορεί να υπάρχει φιλολαϊκή διαχείριση.

Θέλουν «σιγή νεκροταφείου»

Ωστόσο, επιστρέφοντας στις ουκρανικές εξελίξεις, η απόφαση απαγόρευσης του ΚΚΟυ συνδέθηκε με την προσπάθεια της αντιδραστικής κυβέρνησης να επιβάλει «σιγή νεκροταφείου» στη χώρα, τόσο στη λήψη και εφαρμογή των αντιλαϊκών μέτρων, όσο και στη συνέχιση της στρατιωτικής επιχείρησης στην Ανατολική Ουκρανία. Οχι τυχαία, η επιδίωξη απαγόρευσης του ΚΚΟυ συνδέθηκε και χρονικά με την απόφαση «μερικής επιστράτευσης», που κήρυξε το καθεστώς, μέσα σε ένα κλίμα εθνικιστικής υστερίας, με στόχο τη βίαιη και αιματηρή καταστολή των ενόπλων στην Ανατολική Ουκρανία.

Οι δυνάμεις αυτές, αν και αντιτάσσονται στην κυβέρνηση του Κιέβου, το κάνουν βασικά από θέσεις υπεράσπισης άλλων διεθνών συμμαχιών που θα πρέπει να έχει η χώρα, υπέρ δηλαδή της στενότερης σύνδεσης της Ουκρανίας (ή μέρους της) με τη Ρωσία, μέσω της «ομοσπονδιοποίησης» της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, ούτε αυτές οι Ένοπλες Δυνάμεις προβάλλουν ένα σχέδιο υπεράσπισης των συμφερόντων των εργαζομένων, που να είναι σε σύγκρουση με τον καπιταλισμό και τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις.

Όπως είναι γνωστό, το ΚΚ Ουκρανίας, που στο παρελθόν είχε στηρίξει τις κεντροαριστερές κυβερνήσεις του Προέδρου Β. Γιανουκόβιτς, που ανατράπηκε, τασσόταν υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος και της ένταξης της Ουκρανίας στην «Τελωνειακή Ένωση». Μετά την ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία και τις αιματηρές εξελίξεις στην Ανατολική Ουκρανία, ορισμένα στελέχη του ΚΚ Ουκρανίας δήλωσαν τη στήριξή τους στους ενόπλους των δύο περιοχών που έχουν κηρύξει την «ανεξαρτησία» τους. Αυτό αποτέλεσε ένα ακόμη πρόσχημα, που χρησιμοποίησε η αντιδραστική κυβέρνηση σε βάρος του ΚΚ Ουκρανίας, κατηγορώντας το ότι στηρίζει τη «διάλυση της χώρας». Ωστόσο, το ΚΚ Ουκρανίας με κάθε τρόπο έχει ξεκαθαρίσει πως υποστηρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Τονίζει πως τα συγκεκριμένα πρώην στελέχη του δεν έδρασαν στο πλαίσιο κάποιας κομματικής απόφασης και πλέον δεν έχουν καμιά οργανωτική σχέση με το ΚΚ Ουκρανίας, που στις τοποθετήσεις του καταδικάζει και την αιματηρή καταστολή που έχει επιλέξει η κυβέρνηση του Κιέβου στην Ανατολική Ουκρανία, αντί μιας διαδικασίας πολιτικής επίλυσης της κρίσης.

Η νέα κλιμάκωση της αντικομμουνιστικής επίθεσης με κάθε μέσο

Βεβαίως, πίσω από την αντιπαράθεση που εκδηλώνεται στην Ουκρανία βρίσκονται τεράστια οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα και η επίλυση της υπάρχουσας κρίσης δεν μπορεί να εξασφαλιστεί απλώς με διαβουλεύσεις. Το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα είναι ανάγκη να επεξεργαστεί και να καταθέσει τη δική του πρόταση διεξόδου, που δεν μπορεί να στοιχίζεται με εκείνη ή την άλλη μερίδα της αστικής τάξης, με τη μια ή άλλη ιμπεριαλιστική ένωση. Δεν μπορεί, επίσης, να υπάρχουν αυταπάτες για τους σχεδιασμούς των πολιτικών δυνάμεων της αστικής τάξης.

Αυτά σήμερα φαίνονται ακόμη καλύτερα στο παράδειγμα της Ουκρανίας. Κι αυτό γιατί η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΟυ στο Κοινοβούλιο (Ανώτατη Ράντα) ψήφισε στις 22/2/14 την εκλογή του Α. Τουρτσίνοφ, του πρόεδρου της Ανώτατης Ράντα, στο αξίωμα του εκτελούντος χρέη Προέδρου, όπως και την απόφαση προκήρυξης προεδρικών εκλογών, καταθέτοντας μάλιστα και την υποψηφιότητα του Α' Γραμματέα του, Π. Σιμονιένκο, για το αξίωμα του Προέδρου. Η στάση αυτή χρησιμοποιήθηκε για τη νομιμοποίηση εκείνων που αναρριχήθηκαν πραξικοπηματικά στην κυβέρνηση, αλλά βέβαια η προεκλογική εκστρατεία ήταν μια πολιτική φάρσα που οδήγησε το ΚΚΟυ να αποσύρει τον υποψήφιό του.

Την ίδια περίοδο οι αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις προετοίμαζαν το έδαφος για την απαγόρευση του ΚΚΟυ, το οποίο βρέθηκε αντιμέτωπο με ένα οργανωμένο σχέδιο με στόχο την εξαφάνισή του. Στο επίκεντρο αυτής της επίθεσης βρέθηκε, μεταξύ άλλων, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του, η οποία άρχισε να σημειώνει απώλειες. Στα τέλη Ιούνη μια ομάδα από 6 βουλευτές, με επικεφαλής τον Α. Γκόλουμπ, μέλος του Προεδρείου της ΚΕ του ΚΚΟυ και αρχισυντάκτη της εφημερίδας του, «Κομμουνίστ», αποχώρησαν από το κόμμα, χωρίς να αιτιολογήσουν την απόφασή τους, αλλά «ψιθυρίζοντας» πως έμαθαν κάποιες πληροφορίες για το ΚΚΟυ που δεν μπορούν να αποκαλύψουν. Οι βουλευτές αυτοί προσχώρησαν σε μια νέα Κοινοβουλευτική Ομάδα, την «Για την ειρήνη και τη σταθερότητα», που αποτελείται από 34 βουλευτές και η οποία φέρεται να έχει «διαύλους επικοινωνίας» με τον πρώην Πρόεδρο, Β. Γιανουκόβιτς και τους επιχειρηματικούς κύκλους που τον στήριζαν.

Το ΚΚ Ουκρανίας, που νωρίτερα είχε χάσει άλλους 4 βουλευτές, καταδίκασε την αποχώρηση, που την κατήγγειλε ως «προδοσία» και η κοινοβουλευτική του δύναμη μειώθηκε στις 23 έδρες. Απ' αυτήν την εξέλιξη «πιάστηκαν» οι αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις και αποφάσισαν τη διάλυση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΟυ. Την ίδια στιγμή ξεκινά στις 24/7 και η δίκη με στόχο την απαγόρευση του ίδιου του ΚΚΟυ.

Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή βρίσκεται στο πλευρό των κομμουνιστών της Ουκρανίας. Ανέδειξε το ζήτημα της απαγόρευσης στο Κοινοβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο, οργάνωσε παραστάσεις διαμαρτυρίας στην ουκρανική πρεσβεία. Λαμβάνει ανάλογες πρωτοβουλίες αλληλεγγύης στο ΚΚΟυ σε διεθνές επίπεδο. Το ΚΚΟυ με συνεχείς επιστολές του, προς το ΚΚΕ και άλλα κόμματα, έχει ευχαριστήσει γι' αυτήν την εκδήλωση αλληλεγγύης.

Απαιτείται ισχυρό κομμουνιστικό - εργατικό κίνημα

Οι εξελίξεις προσφέρονται για την άντληση συμπερασμάτων, αφού οι αντιδραστικές δυνάμεις της Ουκρανίας πατάνε πάνω στις ιδεολογικοπολιτικές αδυναμίες του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος της χώρας για να προωθήσουν τα σχέδιά τους.

Η αδυναμία του ΚΚΟυ μέσα σ' αυτές τις συνθήκες ενδοαστικής - ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης να προβάλει μια διέξοδο προς όφελος της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, στην κατεύθυνση της ανατροπής του καπιταλισμού, της αποδέσμευσης από κάθε ιμπεριαλιστική ένωση, για την επικράτηση και οικοδόμηση της εργατικής εξουσίας, αξιοποιείται από τις αντιδραστικές δυνάμεις. Όπως και η αδυναμία κινητοποίησης εργατικών - λαϊκών δυνάμεων, εξαιτίας της τεράστιας οπισθοχώρησης του εργατικού κινήματος, της μακρόχρονης απουσίας δράσης των κομμουνιστών στους χώρους δουλειάς και του μονόπλευρου προσανατολισμού στην κοινοβουλευτική - εκλογική δουλειά. Αποδεικνύεται πως τα 2,6 εκατομμύρια ψήφοι και το 13%, που στις τελευταίες εκλογές, πριν δύο χρόνια (το 2012), είχε συγκεντρώσει το ΚΚΟυ, δεν είναι ικανά να διασφαλίσουν ούτε τη νόμιμη δράση του στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας.

Μόνο ένα ισχυρό εργατικό κίνημα, με την πρωτοπόρα δράση και την επεξεργασμένη επαναστατική στρατηγική του ΚΚ, ενός ΚΚ «παντός καιρού», μπορεί να βάλει φρένο στα σχέδια των αντιδραστικών αστικών δυνάμεων, μεταξύ άλλων και στο ζήτημα της συρρίκνωσης των δημοκρατικών δικαιωμάτων.

Ε. Β.

Αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη της 24ης Ιούλη 2014.