ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΛΑΥΡΙΟΥ: Περιηγήσεις στα χνάρια των ταξικών αγώνων

Σειρά εκδηλώσεων για την ανάδειξη της Ιστορίας των εργατικών αγώνων στην περιοχή

Τμήμα των εγκαταστάσεων της Γαλλικής Εταιρείας (CFML) στο Λαύριο (από λεύκωμα του Δήμου Λαυρεωτικής)

Στην ανάδειξη των αγώνων των εργατών και του λαού της περιοχής, αποφάσισε να αφιερώσει το 2014 το Εργατικό Κέντρο Λαυρίου. Για τη σημασία και τους στόχους αυτής της πρωτοβουλίας, μίλησε στον «Ριζοσπάστη» ο Βάλσαμος Συρίγος, πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου.

Η Ιστορία της περιοχής του Λαυρίου φτάνει πίσω στο χρόνο μέχρι την αρχαιότητα, τα μεταλλεία της εποχής και την εξέγερση των δούλων σε αυτά. Στις σελίδες της, έχουν καταγραφεί τα πρώτα βήματα της συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζομένων. Στα ορυχεία και τα εργοστάσιά της περιοχής δόθηκαν απεργιακές μάχες, η σημασία των οποίων ξεπέρασε σε ορισμένες περιπτώσεις τα όρια της Λαυρεωτικής και έγιναν παρακαταθήκη συνολικά για την εργατική τάξη της χώρας.

Το λιμάνι του Λαυρίου αντικρίζει τη Μακρόνησο, κολαστήριο για χιλιάδες κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές, αλλά και σύμβολο της αστείρευτης δύναμης και αντοχής τους. Σήμερα, το Λαύριο είναι πόλη βιοπαλαιστών που τσακίζονται από την ανεργία και την εκμετάλλευση, που έχουν κάθε λόγο να μαθαίνουν και να τιμούν την Ιιστορία της τάξης τους. Αλλά και να πάρουν στα δικά τους χέρια το νήμα των ταξικών αγώνων.

Αφορμή για την απόφαση του Εργατικού Κέντρου, στάθηκε το γεγονός ότι η χρονιά που αρχίζει φέρνει μαζί της δυο σημαντικές επετείους: Φέτος συμπληρώνονται 85 χρόνια από την απεργία των μεταλλωρύχων του Λαυρίου, το 1929 και 60 χρόνια από την απεργία των εργαζομένων στο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας «Αιγαίον» του Καρέλλα, που έγινε το 1964.

Μεταλλωρύχοι στην είσοδο μεταλλευτικής στοάς στην Πλάκα Λαυρίου το 1898 (από λεύκωμα της ΓΣΕΕ)

Πρόκειται για δύο απεργίες - σταθμούς για το εργατικό κίνημα της χώρας. Οπως εξηγεί ο Β. Συρίγος, η ιδέα να ανακηρυχτεί το 2014 σε «έτος ανάδειξης της Ιστορίας των αγώνων των εργατών και του λαού της Λαυρεωτικής για κοινωνική απελευθέρωση» γεννήθηκε στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Εργατικό Κέντρο το περασμένο καλοκαίρι για την απεργία των κλωστοϋφαντουργών στο εργοστάσιο του Καρέλλα.

Κάθε στάση και μια ιστορία

Το Εργατικό Κέντρο έχει προετοιμάσει ένα πρόγραμμα περιηγήσεων, στα βήματα της ταξικής πάλης, ώστε να αναδείξει μια σειρά από ιστορικά γεγονότα. Αφετηρία των εκδηλώσεων θα αποτελέσει ο ιστορικός περίπατος που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή, 2 Φλεβάρη, με τη Γραμματεία Νέων του ΠΑΜΕ. Η συγκεκριμένη μέρα συνδυάζεται με την επέτειο της απεργίας των μεταλλωρύχων, που ξέσπασε την 1η Φλεβάρη του 1929.

Οσον αφορά στην προετοιμασία που έχει προηγηθεί, ο Β. Συρίγος σημειώνει ότι το Εργατικό Κέντρο είχε τη βοήθεια επιστημόνων που ασχολούνται με την Ιστορία, οι οποίοι συνέβαλαν καθοριστικά στην προσπάθειά του, όσον αφορά στη μελέτη των γεγονότων. Προσθέτει ακόμα πως στις περιηγήσεις και τις εκδηλώσεις, τη δική τους ξεχωριστή συμμετοχή θα έχουν και αγωνιστές που συμμετείχαν στις απεργίες, ως στελέχη του Εργατικού Κέντρου και μέλη της διοίκησής του.

Οι περιηγήσεις θα γίνουν στα μέρη, στα οποία δόθηκαν οι μεγάλες μάχες της ταξικής πάλης, από τις εξεγέρσεις των δούλων, έως τις σύγχρονες μέρες, αναφέρει ο Β. Συρίγος και περιγράφει τα πιο σημαντικά σημεία της διαδρομής, που θα διατρέξουν οι ιστορικοί περίπατοι.

Η πρώτη στάση αφορά τα αρχαία μεταλλεία στην περιοχή της Καμάριζας. Θα δώσει την αφορμή για αναφορές στη δουλοκτητική κοινωνία και στις εξεγέρσεις των δούλων, με ιδιαίτερο βάρος στην εξέγερση περισσότερων από 1.000 δούλων που έσκαβαν στα συγκεκριμένα ορυχεία.

Στην ιστορική εξέλιξη, τα αρχαία μεταλλεία έδωσαν τη θέση τους στις καπιταλιστικές επιχειρήσεις εξόρυξης και σε μια πορεία τη θέση των δούλων πήραν οι μισθωτοί σκλάβοι του κεφαλαίου. Γι' αυτό, ο επόμενος σταθμός της περιήγησης είναι η Γαλλική Μεταλλευτική Εταιρεία που εκμεταλλεύτηκε τα μεταλλεία του Λαυρίου για περισσότερο από έναν αιώνα. Στο σημείο αυτό θα γίνει αναδρομή στις πρώτες προσπάθειες οργάνωσης των εργατών, στις απεργίες των μεταλλωρύχων, με κορυφαία αυτή του 1929. Αλλά και στις διώξεις, που το αστικό κράτος και οι εργοδότες εξαπέλυσαν ενάντια στους πρωτοπόρους εργάτες.

Με το βλέμμα στους σύγχρονους αγώνες

Στη συνέχεια, σειρά έχει το λιμάνι της πόλης, το Αγαλμα της Μάνας και η αναφορά στη Μακρόνησο. Ακολουθούν οι απεργιακές μάχες στο εργοστάσιο «Αιγαίον» και η πρωτοπόρα δράση του ταξικού σωματείου. Η περιήγηση θα φτάσει στις μέρες μας, με την αναφορά στο μαζικό κλείσιμο των εργοστασίων τη δεκαετία του '90, που έκανε την ανεργία μόνιμο χαρακτηριστικό της περιοχής. Ο «επίλογος» δεν μπορεί παρά να είναι αφιερωμένος στις σημερινές προσπάθειες του Εργατικού Κέντρου για την οργάνωση της πάλης εργαζομένων και ανέργων.

«Η γνώση είναι δύναμη, που σπάει τα δεσμά της εκμετάλλευσης»: Αυτό είναι το σύνθημα το οποίο συμπυκνώνει το νόημα της πρωτοβουλίας του Εργατικού Κέντρου, όπως σημειώνει ο Β. Συρίγος. Οι εκδηλώσεις μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία για να γίνει γνωστή η Ιστορία της εργατικής τάξης του Λαυρίου κυρίως στη νεολαία, να αναδειχθούν οι αγώνες της, να πάρει απάντηση η συκοφάντηση της ταξικής πάλης. Να φωτιστεί ο δρόμος που και σήμερα πρέπει να βαδίσει ο λαός για να απαλλαγεί από τα δεσμά της εκμετάλλευσης.

Ευ. Χαϊντ.

Ριζοσπάστης