Η θέση των οικοδόμων στην πρώην ΕΣΣΔ. Στοιχεία, «συγκρίσεις», σκέψεις…

Alexey Bushkin - RIA Novosti archive

Ύστερα από πρόσκληση της Ομοσπονδίας Οικοδόμων της Σοβιετικής Ένωσης, αντιπροσωπεία της Ομοσπονδίας Οικοδόμων Ελλάδας, αποτελούμενη από τους Τ. Μαυροδόγλου, Χ. Γούση και Λ. Ζήσιμο, πραγματοποίησε 7ήμερη επίσκεψη στην ΕΣΣΔ από τις 27 Αυγούστου ως τις 3 Σεπτέμβρη του 1984. Η αντιπροσωπεία επισκέφθηκε εργοστάσια παρασκευής οικοδομικών υλικών και εργοτάξια κατασκευής κατοικιών, στη Μόσχα και στις πόλεις Ντονιέτσκ και Ζτάνωφ στην Ουκρανία. Στο κείμενο που ακολουθεί, που δημοσιεύτηκε στην "ΠΑΝΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ"  τον Σεπτέμβρη του 1984,  καταγράφονται οι εντυπώσεις των Ελλήνων συνδικαλιστών από την εμπειρία τους αυτή. Οι συνθήκες δουλειάς των πρώην Σοβιετικών συναδέλφων, οι οικονομικές απολαβές, τα δικαιώματα και οι παροχές του σοσιαλιστικού κράτους προς αυτούς, όλα τα στοιχεία που καταγράφονται στις παρακάτω γραμμές είναι ενδεικτικά της κυρίαρχης θέσης της εργατικής τάξης  στην σοσιαλιστική κοινωνία και κάθε προσπάθεια, ακόμα και σαν σκέψη, για σύγκριση με τις συνθήκες σε αντίστοιχους τομείς στην καπιταλιστική Ελλάδα της ΕΕ και των μνημονίων της «κρίσης» αποδείχνεται ουτοπική… Αποδείχνεται επίσης, αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε, η ανατροπή τώρα του καπιταλιστικού συστήματος, που γεννά την εκμετάλλευση, τις «κρίσεις» και τα «μνημόνια» και σπρώχνει στην πλήρη εξαθλίωση εκατομμύρια εργαζόμενους, ανάμεσά τους και τους οικοδόμους, και το χτίσιμο μιας άλλης κοινωνίας, σοσιαλιστικής, όπου οι εργάτες θα είναι σε θέση να απολαμβάνουν  τα οφέλη από τον πλούτο που οι ίδιοι παράγουν.(Οικοδόμος).

«Στη Μόσχα συναντηθήκαμε με τους υπεύθυνους των συνδικάτων που μας ενημέρωσαν για το πρόγραμμα της παραμονής μας στη Σοβιετική Ένωση. Πρέπει να πούμε ότι ήταν ένα πρόγραμμα «σφιχτό» για τις εφτά μέρες που μείναμε. Αρχίσαμε με την επίσκεψη σε εργοστάσιο της Μόσχας που παράγει ασανσέρ μικρά και μεγάλα, γερανούς και άλλα μηχανήματα σχετικά με την οικοδομή. Απασχολούνται στο εργοστάσιο από 5.000 εργάτες. Στη Νότια Ουκρανία σε απόσταση 60 χιλ. από το Ντονιέτσκ επισκεφτήκαμε εργοστάσιο παραγωγής κεραμικών, πλακιδίων και διάφορων άλλων υλικών καθώς και τζαμιών μεγάλου πάχους για ειδικές ανάγκες. Και στο εργοστάσιο αυτό εργάζονται 4.500 εργαζόμενοι.

Επίσης, επισκεφθήκαμε ένα νέο οικοδομικό συγκρότημα πολυκατοικιών. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι επρόκειτο για διαμερίσματα των δύο δωματίων. Στη μέση του συγκροτήματος ήταν έτοιμο κιόλας το σχολείο, η αποχέτευση, το κρύο και ζεστό νερό, η κεντρική θέρμανση και είχαν ετοιμάσει τα παρτέρια που τα γέμιζαν με μαύρο ξένο χώμα που θα γίνει ένας ωραίος λουλουδόκηπος. Πρέπει να τονίσουμε ότι η Σοβιετική Ένωση εφαρμόζει πρωτοπόρους μεθόδους δόμησης με προκατασκευή που έχουν σαν αποτέλεσμα να εξοικονομείται μεγάλη εργατική δύναμη. Αυτή η μέθοδος στοιχίζει πολύ λιγότερο από την κλασική που εφαρμόζουμε εμείς.

Πήγαμε σε διάφορους χώρους ανάπαυσης των Οικοδόμων και των Πιονέρων καθώς και θεραπευτήρια, όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να κάνουν θεραπεία μετά την εργασία για κάποια πάθηση που έχουν. Στη πόλη Ζτάνωφ επισκεφθήκαμε τη λέσχη πολιτισμού, που εκτός από την αίθουσα για πολιτιστικές εκδηλώσεις χωρητικότητας 800 θέσεων, έχει διάφορα τμήματα που διδάσκουν χορό, μουσικά όργανα, έχει και θίασο που δίνει παραστάσεις. Ήταν πραγματικά ένα καλλιτέχνημα. Θα πρέπει να σταθούμε λίγο στις αρμοδιότητες των συνδικάτων.

Το Συνδικάτο και οι εκπρόσωποί του, μέσα στον τόπο δουλειάς έχουν αυξημένες εξουσίες. Δεν γίνεται τίποτα στο εργοστάσιο ή στο εργοτάξιο χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του συνδικάτου. Σε κάθε τμήμα υπάρχει και συνδικαλιστική εκπροσώπηση, για την τήρηση των μέτρων ασφαλείας, των συνθηκών εργασίας και την εφαρμογή της Σ.Σ, για την υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται κάποια παράλειψη, ο εκπρόσωπος του συνδικάτου το αναφέρει στη διεύθυνση, η οποία είναι υποχρεωμένη να πάρει τα μέτρα που χρειάζονται. Και όπως μας έλεγαν, όταν ο Διευθυντής δεν συμμορφωθεί με την εισήγηση του συνδικάτου μπορεί να αντικατασταθεί. Τέτοιες περιπτώσεις έγιναν πολλές. Ακόμα, για την αύξηση της παραγωγής πρέπει πρώτα να γίνει συνέλευση των εργαζομένων της επιχείρησης για να αποφασίσουν οι ίδιοι οι εργάτες. Πρέπει να τονίσουμε ότι η ένταση πάνω στη δουλειά είναι πολύ χαμηλή σε σχέση με την γνωστή σε μας εντατικοποίηση που ο καπιταλιστής προσπαθεί να σε ξεζουμίσει για να βγάλει μεγαλύτερο κέρδος αδιαφορώντας για την υγεία και τη ζωή του εργάτη.

Στη Σοβιετική Ένωση όλοι οι εργαζόμενοι, πριν μπουν στη παραγωγή, φοιτούν σε επαγγελματικές τεχνικές σχολές. Σε μια τέτοια σχολή που εκπαιδεύονται Οικοδόμοι πήγαμε στο Ντονιέτσκ. Μαζί με τα μαθήματα κάνουν και πρακτική εξάσκηση. Όσα από τα παιδιά αυτά είναι καλοί μαθητές προχωρούν στα ινστιτούτα παρακολουθώντας ανώτερα μαθήματα. Η σχολή είναι δωρεάν και στους μαθητές παρέχουν τρία γεύματα την ημέρα. Όταν κάνουν πρακτική εξάσκηση στην οικοδομή, πληρώνονται κανονικά το μεροκάματο. Αμέσως μετά την αποφοίτηση τοποθετούνται σε δουλειά.

Στα αναπαυτήρια κάθε χρόνο πηγαίνει το 1/3 των Οικοδόμων, που πληρώνουν μόνο το ένα τρίτο της δαπάνης παραμονής. Το υπόλοιπο της δαπάνης το αναλαμβάνει το συνδικάτο. Στα αναπαυτήρια αυτά υπάρχουν ιατρεία και γιατροί για την παρακολούθηση της υγείας των εργατών χωρίς καμία επιβάρυνση. Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα Συνδικάτα στη Σοβιετική Ένωση διαχειρίζονται τεράστια ποσά και έχουν την ευθύνη για την κοινωνική ασφάλιση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και όλα όσα σχετίζονται με τη ζωή του εργαζόμενου. Ο εργαζόμενος έχει τελείως δωρεάν φάρμακα, νοσοκομειακή περίθαλψη και πληρώνεται στο ακέραιο όταν είναι άρρωστος. Πολύ εφαρμόζεται η προληπτική ιατρική, έτσι κάθε 6 μήνες οι εργαζόμενοι περνάνε από γενική εξέταση (τσεκ-απ).

Οι Οικοδόμοι στη Σοβιετική Ένωση είναι από τους καλύτερα αμοιβόμενους. Παίρνουν σύνταξη στα 60 χρόνια, δουλεύουν 5ήμερο και 40ωρο. Το Σοβιετικό κράτος δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία του περιβάλλοντος. Για το σκοπό αυτό διατίθενται τεράστια ποσά. Έτσι οι πόλεις αν και έχουν μεγάλες βιομηχανικές μονάδες δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρύπανσης. Οι πόλεις είναι μέσα στο πράσινο, έχουν τεράστια πάρκα, αποκεντρωμένες υπηρεσίες και μπορεί να πει κανείς αδίστακτα, ότι ο εργάτης που φεύγει από το εργοστάσιο ή ο Οικοδόμος από το εργοτάξιο και πάει στο σπίτι του ζει μέσα σε υγιεινότερο και ευχάριστο περιβάλλον.

Η πόλη Ντονιέτσκ με 1.100.000 κατοίκους δεν φαίνεται καθόλου να έχει τόσο πληθυσμό. Δεν είναι σαν τις πόλεις τις δικές μας, μπετόν και άσφαλτος, χωρίς πράσινο που κοντεύουν να γίνουν ακατοίκητες από την ρύπανση. Σημειώνουμε ότι για κάθε κάτοικο της πόλης αντιστοιχούν 18 τ.μ. πράσινο. Οι Οικοδόμοι χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης στην Σοβιετική Ένωση. Αλλά και οι Οικοδόμοι εκτιμώντας τη σοβαρή αποστολή τους, ανταποκρίνονται στα καθήκοντα και τα πλάνα που τους αναθέτουν. Με πολύ χαρά και ικανοποίηση θα σου πουν πόσα εκατομμύρια λαϊκές κατοικίες, έχτισαν, πόσα εργοστάσια, σχολεία, νοσοκομεία, λέσχες πολιτισμού στο χρόνο που πέρασε, καθώς και άλλα έργα που συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη της Σοβιετικής Ένωσης και τη βελτίωση του επιπέδου της ζωής του Σοβιετικού λαού.

Πρέπει να τονίσουμε ότι οι Οικοδόμοι έχουν προτεραιότητα στην χορήγηση κατοικίας. Τώρα γίνεται προσπάθεια η κάθε κατοικία να έχει 13 τ.μ. ωφέλιμο χώρο για κάθε άτομο, χωρίς τους βοηθητικούς χώρους κουζίνα, μπάνιο κ.λπ. Το δε ενοίκιο, μαζί με όλα τα κοινόχρηστα, νερό ηλεκτρικό, θέρμανση δεν ξεπερνάει το 10% του μισθού και να σημειωθεί ότι εκεί απαραίτητα εργάζονται όλα τα μέλη της οικογένειας. Εκείνο όμως που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση στον ξένο επισκέπτη είναι ο πόθος του Σοβιετικού λαού για την ειρήνη και την φιλία των λαών. Μέσα στις επιχειρήσεις, στους δρόμους των πόλεων, στα αναπαυτήρια και τις λέσχες όπου ζουν και εργάζονται οι Σοβιετικοί άνθρωποι, θα συναντήσεις συνθήματα για την ειρήνη και τη φιλία των λαών. Είναι δε το πρώτο που έχουν να σου πουν όταν σε συναντήσουν. Σοβαρή εντύπωση μας προξένησε η επίσκεψή μας σε ένα σχολείο την πρώτη του Σεπτέμβρη, πρώτη ημέρα του νέου σχολικού έτους.

Το πρώτο μάθημα που έκαναν τα παιδιά ήταν συζήτηση για την ειρήνη. Σε μια τάξη με 25 παιδιά, που τα πιο πολλά πήραν το λόγο, αναφέρθηκαν στις συνέπειες του πολέμου και του κυνηγητού των εξοπλισμών. Ήταν ενημερωμένα για το τι γίνεται σήμερα σε όλον τον κόσμο. Τις αιτίες έντασης της διεθνούς κατάστασης και τα σχέδια των ιμπεριαλιστών, να ματοκυλήσουν την ανθρωπότητα. Όταν ρωτήθηκαν από την δασκάλα, πόσα από τα παιδιά έχουν θύμα στο μεγάλο πατριωτικό πόλεμο, περισσότερα από τα μισά απάντησαν ότι είχαν. Πρόκειται για πόλη που κατακτήθηκε από τους Γερμανούς φασίστες και όπως μας είπαν δόθηκαν πολύ σκληρές μάχες στην υπεράσπιση όσο και στην απελευθέρωσή της.

Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε ότι οι τέτοιες επισκέψεις αφήνουν πολύ θετικές εμπειρίες. Δυναμώνουν τη φιλία ανάμεσα στους λαούς. Για τον εργαζόμενο μια επίσκεψη στη Σοβιετική Ένωση έχει ιδιαίτερη αξία γιατί κάνοντας τη σύγκριση για τη ζωή του εργάτη στη Σοβιετική Ένωση και την Ελλάδα βλέπει τις τεράστιες κατακτήσεις των Σοβιετικών. Ατσαλώνεται πιο πολύ η θέληση για αγώνα ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα, το μόνο υπεύθυνο για τα σοβαρά προβλήματα και τα δεινά που αντιμετωπίζουμε σαν εργαζόμενοι και σαν λαός. Δεν μπορούμε κλείνοντας αυτό το σημείωμα από τις σύντομες εντυπώσεις μας να μην αναφερθούμε στην ιδιαίτερη εκτίμηση που τρέφουν οι Σοβιετικοί συνάδελφοι στους Οικοδόμους της Ελλάδας για τους αγώνες μας για την υπεράσπιση της ειρήνης, της δημοκρατίας και της ανεπτυγμένης διεθνιστικής ταξικής αλληλεγγύης που μας διακρίνει. Εκφράζουμε τέλος, από τις στήλες της εφημερίδας τις ευχαριστίες μας, για τη θερμή φιλοξενία που επιφύλαξαν στην αντιπροσωπεία μας, οι συνάδελφοι της Σοβιετικής Ένωσης.»

11 Μάη 2013 

Πηγή: ΕΝΩΜΕΝΟ ΚΤΙΣΤΑΔΙΚΟ