Εκατό ώρες με τον Φιντέλ

Πολλά έχουν ακουστεί και γραφτεί για την κουβανική επανάσταση και τον ηγέτη της Φιντέλ Κάστρο. Τόσα πολλά και αντιφατικά, που πραγματικά πιστεύω ότι εκτός απο κάποιες πολύ γνωστές πλευρές της Επανάστασης σε αυτό το μικρό νησί της Καραϊβικής, πολλά παραμένουν άγνωστα ή συνειδητά αποκρύπτονται από τους αστούς διεθνολόγους και αναλυτές που καταπιάνονται με το εξωτικά ενοχλητικό και αξιοπερίεργο φαινόμενο:
150 χιλιόμετρα από την ακτή της Φλόριδας και 20 χρόνια από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το σημείο αυτό του χάρτη παραμένει ανεξίτηλα βαμμένο με τα χρώματα μιας σχεδόν 45χρονης επανάστασης.

Οι ερμηνείες των καλοθελητών, των υπερασπιστών των “ανθρώπινων δικαιωμάτων”, αλλά και των φίλων της κουβανικής επανάστασης είναι φυσιολογικά αντικρουόμενες. Δικτατορικό καθεστώς, αιώνιος τύρρανος ο Φιντέλ(που πρόσφατα πάσαρε το αξίωμα του στον αδερφό του Ραούλ) λένε οι πρώτοι. Επανάσταση που αντλεί τη δύναμη και αντοχή της από το λαό υποστηρίζουν οι δεύτεροι.

Ο Ιγνάσιο Ραμόνε, διευθυντής της παρισινής Le Monde diplomatique, αναλαμβάνει σε αυτό το βιβλίο ένα δύσκολο εγχείρημα. Μια εφόλης της ύλης συνέντευξη με τον Φιντέλ Κάστρο, που διατρέχει όλες τις στιγμές της ζωής του Κουβανού ηγέτη: από την παιδική του ηλικία μέχρι την τωρινή κατάσταση στην Κούβα, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η επανάσταση. Το βιβλίο είναι απομανγητοφώνιση της συνέντευξης η οποία διήρκησε περίπου 100 ώρες και είναι δομημένο σε ξεχωριστά κεφάλαια με θεματικές ενότητες και τη μορφή ερωτήσεων-απαντήσεων. Ο αναγνώστης διαβάζοντας σελίδα σελίδα το βιβλίο θα καταλάβει απο πρώτο χέρι γιατί ο Φιντέλ στις περίφημες ομιλίες του στην πλατεία της Επανάστασης στην Αβάνα και αλλού μπορούσε να κρατάει καθηλωμένους τους εκατοντάδες χιλιάδες Κουβανούς που τον άκουγαν για …6-7 ώρες! Πως ο μοναδικά χαρισματικός αυτός ηγέτης παρουσιάζει γεγονότα, παραθέτει εμπειρίες και παραδείγματα από τη διεθνή ιστορία, το παρελθόν της Κούβας, την νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και τα δένει όλα μαζί σε ένα πυκνό κουβάρι πολεμικής ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τα καπιταλιστικά κράτη. Ένας ασυγκράτητα χειμμαρώδης λόγος συμπυκνώνει ημερομηνίες, πρόσωπα, γενονότα, ιδέες, πολιτικές επιλογές και στρατηγική που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο τόσο στην διαδρομή της Κούβας μέχρι σήμερα αλλά και στη διεθνή κατάσταση.

Ο Φιντέλ εκπλήσσει φίλους και εχθρούς σε αυτό το βιβλίο. Οι ερωτήσεις(μεταξύ των άλλων) που του θέτει ο Ραμόνε κάθε άλλο παρά εύκολες είναι: η κρίση των πυραύλων στην Κούβα, οι σχέσεις με την ΕΣΣΔ, η “ειδική περίοδος” μετά την κατάρρευση των ανατολικών καθεστώτων, οι φυλακίσεις “αντιφρονούντων”, τα κύματα μετανάστευσης, η διάδοχη κατάσταση, η προσωπολατρεία και η δημοκρατία στην Κούβα. Οι απαντήσεις του Κουβανού ηγέτη διαφωτιστικές με πλήρη παράθεση στοιχείων, εκτενή ανάλυση γεγονότων και αυτοκριτική. Σε πολλά σημεία του βιβλίου ο Φιντέλ δεν θα διστάσει να πει ότι έγινε λάθος σε αυτή ή την άλλη επιλογή ή να παραδεχτεί ότι τη συγκεκριμένη στιγμή που λαμβανόταν μια απόφαση ήταν προϊόν απαραίτητων συμβιβασμών και υποχωρήσεων. Δεν διεκδικεί την απόλυτη αλήθεια και δικαίωση στις αποφάσεις που πήρε. Εξηγεί με κάθε λεπτομέρεια το πως πάντα με τη σύμφωνη γνώμη με την πλειοψηφία του λαού ενεργούσε πάντα με κριτήριο την διατήρηση της επανάστασης στην ουσία της: στην οργάνωση της παραγωγής, τις κοινωνικές παροχές, στον πολιτισμό, την εξωτερική πολιτική και την στρατιωτική ετοιμότητα για την υπεράσπιση των εδαφών της χώρας.

Το βιβλίο περιλαμβάνει εκτενείς αναφορές σε διάφορα γεγονότα. Από τα γνωστά: επίθεση στον στρατώνα Μονκαδα, εξορία-φυλάκιση, γνωριμία με τον Τσε, προετοιμασία και απόβαση με το Γκρανμα-εναρξη του αντάρτικου, κίνημα της 26ης Ιουλίου, Σιέρρα Μαέστρα, ανταρτοπόλεμος, νίκη της επανάστασης, κόλπος των Χοίρων, η κρίση των πυραύλων του ’62, ο Τσε στη Βολιβία. Όλα αυτά πλαισιωμένα από αναφορές σε πηγές, λεπτομέρειες, ανέκδοτες ιστορίες.

Για τα λιγότερο γνωστά, πιστεύω ότι αξίζει κανείς να σταθεί και να τιμήσει αυτό το βιβλίο: αγώνες στην κούβα πριν την επανάσταση, παιδικά χρόνια του Φιντέλ, αντιδικτατορική πάλη, προβλήματα τα πρώτα χρόνια της επανάστασης, τρομοκρατία-σαμποτάζ εναντίον της κούβας, απελευθερωτικά κινήματα στην Αφρική, διαφωνούντες και θανατική ποινή, σχέσεις με άλλα κράτη της Λατινικής Αμερικής, μεταναστευτικές κρίσεις, αεροπειρατείες, η σημερινή κατάσταση στην Κούβα και το μέλλον της μετά το Φιντέλ.

Συγκράτησα-συμπέρανα από τις 650 σελίδες του βιβλίου το εξής: η αντοχή και η δυναμική της κουβανικής επανάστασης δεν πηγάζει μια γενικόλογη επίκληση-επιβεβαίωση του ιστορικά αναπόφευκτου-νομοτελειακού χαρακτήρα του σοσιαλισμού που “παραδόξως” κρατήθηκε ζωντανή. Ούτε βέβαια εξηγείται και το φαινόμενο με την εύκολη διαπίστωση ότι απλά δεν μιμήθηκαν οι κουβανοί την ΕΣΣΔ. Το κυριότερο πιστεύω είναι ότι ακόμα μέσα στη δίνη φοβερών γενονότων, διεθνών κρίσεων και δοκιμασιών δεν έπαψαν ποτέ να μετασχηματίζουν την παραγωγή και την κοινωνία τους με κριτήριο τις επαναστατικές ιδέες και αξίες.

Δίνοντας καθημερινή μάχη με τα προβλήματα που ανέκυπταν και μην σταματώντας να κάνουν κριτική στην ίδια την επαναστατική διαδικασία, να προσαρμόζουν συνέχεια την επαναστική θεωρία και πολιτική γραμμή στην συνεχόμενη διαδικασία γέννησης ενός νέου κόσμου και κοινωνίας από τα σπλάχνα του παλιού. Χωρίς αγκυλώσεις, χωρίς πείσματα και εκπτώσεις. Πραγματικά σε αυτό τον τομέα πιστεύω ότι κερδίθηκε το στοίχημα της επανάστασης που έριξε πολύ γερά θεμέλια στην κουβανική κοινωνία. Αυτά περισσότερο τα λέω για τους φίλους-υποστηρικτές(και εγώ μέσα τους!) του καθεστώστος της Κούβας.

Για τους υπόλοιπους, δύσπιστους ή εχθρικούς απέναντι στην 50χρονη επανάσταση της Κούβας να σημειώσω τα εξής: η Κούβα είναι μια χώρα με πληθυσμό όσο περίπου η Ελλάδα. Είναι αποκλεισμένη με οικονομικό εμπάργκο απο τις ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες και οι εμπορικές τις σχέσεις στραγγαλισμένες. Παρόλαυτά έχει ανεργία περίπου 1%, δωρεάν υγεία-παιδεία, το υψηλότερο ποσοστό στον κόσμο σε γιατρούς-δασκάλους-καθηγητές ανα κάτοικο, τους περισσότερους φιλοξενούμενους φοιτητές που σπουδάζουν δωρεάν στα πανεπιστήμια της, δεκάδες χιλιάδες δωρεάν εγχειρήσεις σε Λατινοαμερικάνους πολίτες. Χιλιάδες γιατροί της Κούβας δωρεάν παρέχουν τις υπηρεσίες τους στη Βενεζουέλα, Βολιβία, Γουατεμάλα, Πακιστάν (προσφέρθηκαν και 1000 γιατροί του τμήματος Χένρι Ρέιβ στις ΗΠΑ κατα τις καταστροφές στην Νέα Ορλεάνη αλλα΄δεν τους δέχθηκε ο Μπούς).

Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από 300.000 κουβανοί εθελοντές τις προηγούμενες δεκαετίες πολέμησαν στο πλευρό απελευθερωτικών αφρικανικών κινημάτων συμβάλλωντας στον απελευθερωτικό αγώνα στο Κογκό, την Αλγερία, την Αγκόλα, τη Ναμίμπια και αλλού. Η ανεξαρτησία αυτών των χωρών καθώς και η επιτάχυνση της πτώσης του απαρτχάιντ μέσω της ήττας των Νοτιοαφρικανικών στρατευμάτων και των διαφόρων μισθοφόρων των ΗΠΑ είναι μια λιγότερο γνωστή αλλά πραγματικά ηρωική και διεθνιστική σελίδα στην ιστορία αυτού του αξιοθαύμαστου λαού.

Το “100 ώρες με το Φιντελ – Βιογραφία σε δύο φωνές” είναι ένα βιβλίο που πρέπει κανείς οπωσδήποτε να διαβάσει. Για να φωτίσει πλευρές και πτυχές της επανάστασης, να ενημερωθεί από πρώτο χέρι για την υπέροχη και δύσβατη διαδρομή που ακολούθησαν ο Φιντέλ, ο Τσε και οι εκατομμύρια επαναστάτες στην λαμπρή εποποιία του Κουβανικού λαού.

Υ.Γ. Αξίζει κανείς επίσης να διαβάσει πως αντιμετώπισε ο Φιντέλ το λαθρεμπόριο κρατικών καυσίμων στα βενζινάδικα της χώρας πριν κάποια χρόνια: άμεση κινητοποίηση-εκπαίδευση 15.000 νεαρών κοινωνικών λειτουργών που ανέλαβαν την μεταφορά και διανομή καυσίμων από τα διυλιστήρια μέχρι την μάνικα, ξεσκεπάζοντας τους μαυραγορίτες!

Πηγή: Χαιρετίσματα στο θείο

Δεν μπορείτε να δηλώνετε φίλοι ή εχθροί της Κουβανικής Επανάστασης και του Φιντέλ αν δεν γνωρίσετε πρώτα τον τόπο, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν σ’ αυτό το μικρό νησί της Καραϊβικής πριν 53 χρόνια. Και κυρίως, αν δεν γνωρίσετε τον ίδιο τον κομαντάντε. Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να γίνει αυτό, είναι να διαβάσετε το συναρπαστικό αυτό βιβλίο, που με όμορφο τρόπο παρουσιάζει ο φίλος pavlosk. (Οικοδόμος)