Χαραγμένη στη μνήμη... (Των λαών η Αντιφασιστική Νίκη)

Ο δάσκαλος, που είχαμε στο Δημοτικό, είχε από τις πρώτες τάξεις μια ιδιαίτερη επιμονή στης γεωγραφίας το μάθημα. Με το χάρτη κρεμασμένο στο μαυροπίνακα, σιγά - σιγά, με της φαντασίας τα φτερά, μας ταξίδευε στην Ελλάδα, αλλά και τις άλλες χώρες. Μαθαίναμε έτσι να πιάνουμε τα λιμάνια, να διαβαίνουμε θάλασσες, μαθαίναμε για τα προϊόντα κι άλλα χρήσιμα στοιχεία.

Και του δασκάλου μας το μάθημα το βοηθούσαν αβίαστα, αλλά και μοναδικά, όλα όσα ακούγαμε στις ταβέρνες, καθώς έπιναν το κρασί τους οι γερο - ναυτικοί, που ύστερα από μια θαλασσοπνιγμένη ζωή είχαν πια αποτραβηχτεί και ξαναζούσαν για δεύτερη φορά με τις διηγήσεις και τις θύμησες της ζωής και της θάλασσας τη μεγάλη δοκιμασία. Είχε μαγεία εκείνος ο κόσμος, καθώς ξεδίπλωνε με την μπρατσέρα του την αξιοσύνη του, αλλά και το θαλασσοπνιγμό του.

Μια κούπα θηνιάτικη μαυροδάφνη που τη συντρόφευε ένα πλοκάμι χταποδιού πάνω στη θράκα ή ένα αυτί μπακαλιάρου ή κανένας σκουρέντζος (ρέγκα) έφταναν για να τραβήξουν τις ιστορίες πέρα από τα μεσάνυχτα και να κλείσουν τη βραδιά τους στα ενδιάμεσα με τις αριέττες και που καθένας της συντροφιάς είχε το ρόλο του.

Μορφές σεβάσμιες, που η αλμύρα της θάλασσας είχε βαθιά σκαμμένο το πρόσωπο που είχαν κι άνοιγαν και κουμάνταραν το λόγο και τις ιστορίες, μας ταξίδευαν στης Μαύρης Θάλασσας τα πόρτα, μας άναβαν την αγωνία, καθώς, μαέστροι στη διήγηση, έδιναν λέξη με λέξη το χαροπάλεμα του καραβιού στης Μαύρης Θάλασσας το μπουγάζι.

ΑΝΟΙΓΕ έτσι κάθε βράδυ στης ταβέρνας τα τραπέζια ένα αλλιώτικο της ναυτοσύνης «φροντιστήριο», που πλούτιζε μοναδικά τα όσα μαθαίναμε στο σχολειό. Συχνά τα ναυάγια, οι ναυτικές τραγωδίες που τύχαιναν άνοιγαν και τροφοδοτούσαν τη θεματολογία τους και γινόταν κριτική πάνω στα δυστυχήματα.

Οι μπρατσέρες μας ταξίδευαν για το Πλοέστι, το Σουλινά, την Οντέσα και τ' άλλα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Κουβαλούσαν κάθε λογής δικά μας προϊόντα και φόρτωναν να μας φέρουν το ρούσικο στάρι.

Ταξιδιώτες, λοιπόν, από τα μικρά, από του σχολειού τα χρόνια, είχαμε έναν πρώτο βασικό γεωγραφικό «εξοπλισμό» και έτσι, κάμποσα χρόνια αργότερα, θα βρισκόμαστε έτοιμοι για τ' άλλα ταξίδια, αυτά που θα κάναμε πια επίσης κάθε νύχτα, ακούγοντας το ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας να μεταδίδει όλα τα νέα για την τιτανομαχία του Κόκκινου Στρατού με τους χιτλεροφασίστες εισβολείς.

Δεν σβήνει τίποτε στη μνήμη μας την τεράστια εισφορά της μεγάλης χώρας του Λένιν, για να φτάσει η πολυπόθητη μέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, η 9η του Μάη του 1945, που σε συμβολική σύμπτωση, μέσα στην καρδιά της άνοιξης, στον ανθό της ζωής, σταμάτησε το έργο του θανάτου.

Μπορεί, βέβαια, να 'χαμε τα βασικά γεωγραφικά σημάδια, αυτά που μας έδιναν το στίγμα της τιτανομαχίας. ξέραμε, βέβαια, την Οδησσό, το Κίεβο, το Λένινγκραντ, αλλά, καθώς φούντωνε όλο και περισσότερο ο πόλεμος, ένα νέο κι άγνωστο σε μας ως τότε ονοματολόγιο σε περιοχές, σε μικρές πόλεις, λίμνες, αλλά και χωριά, έφτανε με τα ερτζιανά κάθε βράδυ, καθώς, παράνομα βέβαια, ακούγαμε τις εκπομπές της Μόσχας από τα ραδιόφωνα, που φαίνονταν να 'ναι σφραγισμένα κι, όμως, εμείς επιδέξια τα 'χαμε ξεσφραγίσει και τα λειτουργούσαμε, με πολλούς, βέβαια, κινδύνους.

Άγνωστα  τα περισσότερα ονόματα, κουκκίδες γης στο χάρτη, όταν γυρεύαμε να τα προσδιορίσουμε. Τα μαντεύαμε έτσι κάθε βράδυ, καθώς οι φοβερές μάχες τα ξεχώριζαν και, φυσικά, τα έφερναν στο προσκήνιο. Τώρα η γεωγραφία αυτή της ελπίδας μάς έφερνε στα πεδία της πιο μεγάλης μάχης που έδωσε ο Κόκκινος Στρατός, συντρίβοντας με τεράστιες θυσίες τη μεγαλύτερη στρατιωτική μηχανή, αυτήν των χιτλερικών.

Τα θυμόμαστε όλα αυτά, τα 'χουμε ολοζώντανα και τα τιμούμε, όπως τα χάραξε για πάντα η Ιστορία, με την ευγνωμοσύνη της ανθρωπότητας στη μεγάλη χώρα του Λένιν, για τις πελώριες θυσίες που έδωσε, για τον αποφασιστικό και καθοριστικό ρόλο που έπαιξε για να φτάσει η μεγάλη αυτή Μέρα της Αντιφασιστικής Νίκης.

Στην  καρδιά της Αθήνας και στον πιο ταιριαστό τόπο, στο χώρο του Πανεπιστημίου, γιορτάσαμε τα 56 χρόνια. Η ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση τίμησε, όπως έπρεπε, τη μεγάλη αυτή επέτειο, που με κάθε τρόπο οι «νεοταξίτες» επιζητούν να τη σβήσουν. Είναι και πάντα θα μένει ένα μεγάλο ορόσημο στον αγώνα ενάντια στους ιμπεριαλιστές. Στον αγώνα της λευτεριάς και της ειρήνης. Ημέρα των λαών, Ημέρα της ανθρωπότητας.

(Ένα κείμενο του αείμνηστου Νίκου Καραντηνού, γραμμένο, σαν σήμερα, πριν από έντεκα χρόνια).